Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 335

ઉત્થાનિકા
ઉત્સરણ
સ્થાનિક સી. [સં.ટીકા-વિવેચનનો આરંભ ભાગ. (૨) કેટેસ્ટ્રોફી' નાની પ્રસ્તાવના કે ઉપોદઘાત નિકારક, નેગેટિવ' ઉ૫તિયું વિ. [+ ગુ. ઈયું” ત. પ્ર. ], ઉપાદી વિ. [સ, ઉત્થાપક વિ. સં.] ઉઠાડનારું. (૨) ઉખેડી નાખનારું. (૩) પૃ.] (લા.) ધાંધલખેર, તોફાની. (૨) અશાંતિ કરનારું. ઉત્થાપન ન. [૩] ઉઠાડવાની ક્રિયા. (૨) જગાડવાની ક્રિયા. (૩) જંપીને ન બેસે તેવું
[કરનાર (૩) ઉખેડી નાખવાની ક્રિયા. (૪) સમાતિ, છેડે. (૫) ઉત્પાદક વિ. [સં.] ઉત્પન્ન કરનારું, જન્મ આપનાર, પેદા એકને ઉઠાડી એને સ્થળે બીજાને મૂકવું એ, “સસ્ટિટ્યૂશન.' ઉત્પાદકતા સ્ત્રી. [સં] ઉત્પાદકપણું (૬) પુષ્ટિમાર્ગીય મંદિરની સેવાપ્રણાલીમાં આઠ સેવાઓમાંની ઉપાદક-શ્રમ . [.] ઉત્પાદન કરનારને કરવી પડતી પાંચમી મધ્યાહન પછી ઠારજીને જગાડી કરવામાં આવતી મહેનત, ‘બ્રેડ-લેબર’ (કિ. ઘ.) સેવા. (પુષ્ટિ.)
ઉત્પાદન ન. [૪] ઉત્પન કરવાની ક્રિયા. (૨) ઉત્પન્ન, ઉત્થાપના સી. [સં.] ઉઠાડવું એ, જગાડવું એ. (૨) (સામાની પેદાશ, પ્રોડકશન,’ ‘પ્રેડટ’ અજ્ઞાનું) ઉલ્લંઘન. (૩) (સામાનું) નિકંદન
ઉત્પાદન-અધિકારી વિ. [સ, સંધિ વિના] કારખાનાં વગેરેમાં ઉત્થાપની સ્ત્રી, [સં. ફરવાન + ગુ. “ઈ' ત. પ્ર.] છેવટની ઉત્પન્ન કરવાના માલસામાનની તૈયારીના કામની દેખરેખ કડી, છેલી કડી (પુસ્તક કે ગ્રંથની)
રાખનાર ઉપરી, “પ્રોડકશન-ફિસર” ઉત્થાપવું સ. ક્ર. [, વત્ + સ્થા=લ્યા, તત્સમ] ઉથાપવું, ઉત્પાદનક્રિયા સ્ત્રી, [સં.] ઉત્પન્ન કરવાનું કામ (આજ્ઞા ન માનવી. (૨) ઉથામવું, દૂર કરવું. ઉત્થા૫નું ઉત્પાદન-ખર્ચ પું, ન[+ ફા.) કોઈ પણ વસ્તુ કે માલ કર્મણિ, ક્રિ. ઉત્થાપાવવું છે., સ. કિ.
ઉત્પન્ન કરવાને માટે થતો નાણાંને વ્યય ઉત્થાપાવવું, ઉત્થાપવું જ “ઉત્થાપવુંમાં.
ઉત્પાદન-ગણતરી સ્ત્રી. [+જુઓ ‘ગણતરી.] ઉત્પન્ન ઉત્થાપિત વિ. સિ.] ઉથાપેલું, નહિ માનેલું
થયેલા માલ-સામાનની આંકડાની દષ્ટિએ નેધ, “સેન્સસ ઉત્થાપ્ય વિ. સં.] ઉથાપવા જેવું
એક પ્રોડકશન’ ઉસ્થિત વિ. સિં. ક્ + સ્થિર = ૩ચિત] ઊભું થયેલું. (૨) ઉત્પાદન-ઘટક છું. [સં.] ઉત્પાદનને લગતો તે તે એકમ, જાગેલું. (૩) પેદા થયેલું
ફેંટર ઓફ પ્રોડકશન” ઉત્પતન ન. [સં.] કૂદવાની ક્રિયા. (૨) ઉડવાની ક્રિયા, ઉત્પાદન-વેગ . સિં.] માલ-સામાન ઉત્પાદન કરવાની (૩) ઊર્વીકરણ, કીર્વગતિ, સત્ત્વ-સંશુદ્ધિ, “સપ્લિમેશન’ ઉત્સાહયુક્ત ગતિ, ટેમ્પો ઓફ પ્રોડકશન’ (. ગો.)
[(૨) ઊંડવું ઉત્પાદન-શક્તિ સ્ત્રી. [સં.] પેદા કરવા માટે જોઈતું બળ ઉપત અ. કિ. (સં. સત્ + વ = ૩રપતૃ-તત્સમ] કૂદવું. ઉત્પાદિત વિ. [સં] ઉત્પન્ન કરાવેલું ઉત્પતિત વિ. [સં.] કચેલું. (૨) ઊડેલું [ઇરછાવા ઉપાધ વિ. [સં.] ઉત્પન્ન કરવા કે કરાવાને પાત્ર. (૨) ઉત્પતિષ્ણુ વિ. [સં.] કંદવાની ઇચ્છાવાળું. (૨) ઊડવાની કાહપનિક (કથાવસ્તુ) ઉત્પત્તિ સ્ત્રી, [સ. ૩ત્ + ર = ૩રપત્તિ] ઉત્પન્ન થવું એ, ઉત્પીડન ન. સિં] પીડા કરવી એ. (૨) એકબીજાને દબાવી ઉદ્ભવ, જન્મ. (૨) પેદાશ, ઊપજ
દેવાની ક્રિયા. (૩) (લા.) નિચાવવાની ક્રિયા ણ ન. [સં.] ઉદ્ભવ કે જનમ થવાનું નિમિત્ત ઉક્ષક વિ. [સં.] ઉàક્ષા કરનાર. (૨) પૂર્વસિદ્ધ. (૩) ઉત્પત્તિ (-કેન્દ્ર) ન. સિં.] જ્યાંથી ઉત્પત્તિ થઈ હોય સકંઠ, “એકપેટન્ટ (કે. હ.)
[અટકળ તે બિન્દુ કે સ્થાન
[થિયાંની પરંપરા ઉલ્ટેક્ષણ ન. [સં.] ઊંચે જોવાની ક્રિયા, (૨) ધારણા, ઉત્પતિ-જમ કું. [સં.] ઉત્પન્ન થવાનાં ભિન્ન ભિનન પગ- ઉઝેક્ષણાત્મક વિ. [+સં. યાત્મન્ + +] કલ્પના-જન્ય, ઉત્પત્તિ-સ્થલ(ળ), ઉત્પત્તિસ્થાન ન. સિં.] ઉત્પત્તિ-દ, સ્પેકયુલેટિવ' (૨. છે. ૫.) ઉત્પન્ન થવાનું ઠેકાણું. (૨) જન્મ-સ્થાન, વતન
ઉભેક્ષા સ્ત્રી. સિં] ધારણા, અટકળ. (૨) ઉપમેયમાં ઉપઉ૫થ છું. [સં.] અવળો માર્ગ, ખરાબ કે ખરાબાવાળો માર્ગ માના ધર્મોનું આરોપણ કરવાની અટકળ–એ પ્રકારના ઉ૫થમિનતા સ્ત્રી., -ત્વ ન. [.] ઉન્માર્ગે જવાપણું અર્થાલંકાર. (કાવ્ય.) ઉત્પથ-ગામી વિ. [{., પૃ.]ઉનમાર્ગે જનારું
ઉભેક્ષિત વિ. સિં] ઉપેક્ષા કરાયેલું, જેને વિશે અન્યની ઉત્પધમાન વિ. [૪] ઊપજતું, ઉત્પન્ન થતું, પેદા થયે જતું અટકળ કરવામાં આવી છે તેવું ઉત્પન વિ. સિં.] ઉદ્દભવ પામેલું, પેદા થયેલું, જમ પામેલું, ઉલ્ટેક્ષી વિ. [સ., પૃ.] જુએ “ઉપ્રેક્ષક.” (૨) ન. પેદાશ, ઊપજ, નીપજ
ઉલવ ૫. ન. સિ] કૂદકે, ઠેકડો ઉત્પલ ન. [સ.] કમળનું ફૂલ. (૨) નીલ કમળ
ઉ લુતિ સી. [સં. કદ, કેકડે. (૨) ઉડ્ડયન ઉત્પાદન ન. [સં.] મૂળમાંથી ઉખેડી નાખવાની ક્રિયા ઉત્સુલ વિ. [સ.] ખલેલું, વિકસેલું. (૨) પ્રકુલ, આનંદઉત્પટલું સ. કિ. [. ઉદ્ + q=૩રપાટે, તત્સમ] ઉખેડી વિભેર નાખવું
ઉત્સન વિ. [સં.] ઊખડી ગયેલું. (૨) નાશ પામેલું ઉત્પાદિત વિ. [૪] ઉખેડી નાખેલું
ઉતસરણ ન. [સ] ઉપર જવાની ક્રિયા. (૨) ગરમી પ્રકાશ ઉત્પાત . [.] કુદકે, ઠેકડ, (૨) (લા.) ઉપાડે, ધાંધલ, વીજળી વગેરેને ગ્રહણ કરી બીજામાં લઈ જવાપણું, પરિતોફાન. (૩) વિનાશકારી આપત્તિ, અશુભસૂચક આફત, વહન, “કંડકશન’