Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 327

ઉર્જાયું
ઉર્જાયું વિ. સં. સુઘાત–> પ્રા. ઉત્ત્તાત્ર−] આગળ વધેલું, (૨) (લા.) ઉત્સાયુક્ત
ઉજાર ન. [જુએ ઉજારવું’.] અજવાળું ઉજારવું સ. ક્રિ. [જુએ ‘ઊજળુ” દ્વારા, ના.ધા.] અજવાળુ કરવું. ઉારાનું કર્મણિ., ક્રિ. ઉત્તરાવવું પ્રે., સ. ક્રિ ઉત્તરાવવું, ઉત્તરાવું છુ એ ‘ઉજારવું’માં, ઉન્નરી સ્ત્રી. [જુઓ ‘ઉજાર' + ગુ. ઈ ' ત,પ્ર.] (લા,) દેવને માટે જુદું રાખેલું ખેતરનું અનાજ
ઉારું વિ. [જુએ ‘ઉર્જારનું' + ગુ. ‘'ટ્ટ, પ્ર.] ઊજળું, પ્રકાશિત, (ર) (લા.) ઉત્સાહી, ઉમંગી. (૩) ન, અજવાળુ` ઉર્જાવું અ. ક્રિ. [સં, ર ્ + થા> પ્રા, ઉના] આગળ વધવું, જઈ પહોંચનું
ઉજાશ, -સ પું. [જુએ ઉજાસનું.] આછે પ્રકાશ ઉજાસ±વિ. [જુએ ‘ઉર્જાસવું' + સંસ્કૃતાભાસી મñ Ë પ્ર.] આ પ્રકાશ કરનારું
ઉજાસવું અ. ક્રિ. [જુએ ઊજળું દ્વારા, ના.ધા.] પ્રકાશનું, ઉર્જાસ કરવૅ. (૨) (લા.) હાંશ કરવી, ઉર્જાસાવું કર્મણિ, ક્રિ. ઉજાસાવવું છે., સ. ક્રિ.
ઉન્નસાવવું, ઉન્નમાવું જુએ ‘ઉજાસનું’માં, ઉનસી વિ. [જુએ ‘ઉર્જાસ’ + ગુ, ‘ઈ' ત, પ્ર.] ઉર્જાસવાળું ઉન્નસા યું. [જુએ1‘ઉર્જાસ' + ગુ. ‘એ’ સ્વાર્થે ત. પ્ર.] ઉજાસ, આ પ્રકાશ, આછું અજવાળુ
ઉન્નળ પું. [જુએ ઉજાળવું'.] સાથૅ કરી કરવામાં આવેલા એપ, દાગીના ચકચકિત કરવાની ક્રિયા, (૧) ચકચકિત કરવા માટે વપરાતું પ્રવાહી (ખટાશવાળુ) ઉત્તળવું સ, ક્ર. [સં, કઙવાય્-> પ્રાહકના∞•] ઉજજવલ કરવું. (ર) ઘસી સાž કરવું. (૩) (લા.) શૈાભાવનું, દીપાવવું, (૪) પ્રતિષ્ઠા વધારવી, ઉજાળાવું કર્મણિ, ક્રિ. ઉજાળાવવું પ્રે., સ. ક્રિ.
ઉનળાવવું, નળાવું જુએ ઉજળવું'માં ઉજિયાર, "ૐ વિ. [જુએ ‘ઊજળું' દ્વારા.] પ્રકાશિત, કાંતિમાન. (ર) ન. અજવાળુ, પ્રકાશ
ઉર્જિયાળું વિ. [જુએ ‘ઊજળું’ દ્વારા.] પ્રકાશિત જેકાર પું. [જુએ ઊજળું' દ્વારા.] અજવાળુ, ઉર્જાસ,
પ્રકાશ
ઉજેણી જુએ ‘ઉર્જાણી’. [ઉજ્જૈન. (સંજ્ઞા.) ઉજેણી સ્ત્રી. [સં. રથની] માળવાની જૂની રાજધાની ઉજેરવું જુએ ‘ઊજરનુંમાં. (૨) દહીં` ભાંગી છાશ કરવી. (૩) ખટારાથી દાગીના સાર્ક કરવા, ઉજેરાવું કર્મણિ, ક્રિ. ઉજેરાવવું પુનઃપ્રે., સ.ક્રિ,
ઉજેરાવવું, ઉજેરાવું જએ ઉજેરવું’માં. ઉદ્દેશ, સપું. જુએ ‘ઉર્જાશ’.
ઉજેશ(-સ)કાર પું. [+ સં. °h] ઉજાશ. (૨) વિ. ઉર્જાશ કરનારું [ઊજળું, (૨) (લા.) પવિત્ર ઉજેશી(-સી) વિ. [જુએ‘ઉદ્દેશ’+ ગુ. ઈ`'ત. પ્ર.] ઉજેસારા પું. વપરાશ વિનાની જગ્યા, અવાવરુ જગ્યા, અગેાચર
સાળુ વિ. વપરાશ વિનાનું, ગોખરું
Jain Education International_2010_04
ઉઝેડાવવું
‘ઉદ્દેશી’.
વેરાન
ઉજેસી જ ઉજ્જર વિ. દે. પ્રા. તત્સમ] વસ્તી કે રહેઠાણ વિનાનું, ઉજ્જત-ખંખ (-ખકખ) વિ. [+રવા.] તદ્ન ઉજ્જડ ઉજ્જત સ્રી. [અર. હુ ત્] જિંદું, હઠ, દુરાગ્રહ. (ર) તકરાર [જની રાજધાની, ઉજેણી નગરી. (સંજ્ઞા.) ઉજજ(-જ઼ે)ન સ્ત્રી. [સં. રવિની] એ નામની માળવાની ઉજ્જયંત (-યત) પું. સં. ઉત્ > પ્રા. ઉનયંત્ત, પ્રા. તત્સમ] સૌરાષ્ટ્રમાં જૂનાગઢ પાસે આવેલા ગિરનાર પર્વતનું પ્રાચીન નામ. (સંજ્ઞા.) [બગાસું ઉજજ બહુ (ઉજજન્મણ) ન. [સં, જીવ્ + રૃક્ષ્મળ, સંધિથી] ઉજ્જવલ(-ળ) વિ. [સં. છત્ વ, સંધિથી] ઊજળું, પ્રકાશિત. (ર) ગાઢું. (૩) દૈદીપ્યમાન. (૪)(લા.) પૈસેટકે સુખી. (૫) પ્રામાણિક, (૬) નિષિ ઉજજવલ(-ળ)-તા શ્રી. [ર્સ.] ઉજ્જવલપણું ઉજજવલ(-ળ)-વર્ણ' વિ. [+ સં. વñ + ગુ. ' ' ત,પ્ર,] ઊજળા-ગેરા રંગનું (માણસ) ઉજ્વલિત વિ. [સં. ટ્ + વર્જિત, સંધિથી] ઊજળું ઉષ્ઠિત વિ. [સં.] તજી દીધેલું ઉઝકાવવું જુએ 'ઊઝકવું’માં,
ઉઝરવું સ.ક્રિ. [રવા.] નખ અથવા ધારવાળી વસ્તુથી ઉતરડવું, (ર).ડાળાં પાંદડાં પાડી નાખવાં, સેારવું. ઉઝરડાવું કર્મણિ, ક્રિ. ઉઝરડાવવું પ્રે., સ, ક્રિ. ઉઝરડાવવું, ઉઝરડાવું જઆ ઉઝરડવું’માં,
ઉઝરશ પું. [જુએ ‘ઉઝરડવું’ + ગુ..‘એ’રૃ. પ્ર.] ઉઝરડાવાના લિસેાટા, ઉઝરડાવાના આ કા ઝાડવું સ.ક્રિક ફાડી નાખવું. ઉઝાઢાવું કર્મણિ, ક્રિ, ઉઝા ઢાવવું છે., સ.ક્રિ.
ઉઝાઢાવવું, ઝાઢાવું જુએ ‘ઝાડનું'માં
૨૮૨
ઝારવું સક્રિ. મધડામાંથી મધમાખીને ઉડાડી મધ લઈ લેવું. ઝારાનું કર્મણિ, ક્રિ. ઝારાવવું છે. સ.કિ. ઉઝારાવવું ઝારાવું, જુએ ‘ઝારવું’માં, ઉઝાલવું સક્રિ. એક વાસણમાંથી પ્રવાહી બીજા વાસણમાં રેડવું. ઉઝાલાનું કર્મણિ, ક્રિ. ઉઝાલાવવું પ્રે., સ. ક્ર. ઉઝાલાવવું, ઝાલાનું જઆ ઝાલવું’માં. ઉઝે(-ૐ)વું સ. ક્રિ. [જુએ ‘ઉઝરડવું'માં, -પ્રવાહી ઉચ્ચારણ,] આ ‘ઉઝરડવું’. ઉ૪(-ઝેડાવું કર્મણિ, ક્રિ. ઉસે(-*)ઢાવવું
પ્રે., સ. ક્રિ.
ઉઝે(ઝે)ડાવવું, ઉઝે(-૪)ઢાણું જુએ ‘ઉઝે(ઝે)ડવું’માં. ઉગ્નેશ પું. [જએ ‘ઉઝેડવું’ + ગુ. ‘એ’ત, પ્ર.] ઉઝરડો ઉઝેરવું સ. ક્રિ. ઝાડ ઉપરથી કુળ વેડવું. (૨) દહી' હલાવી એકસરખું કરવું, છાશ વલેાવવી. ઉઝેરાવું કર્મણિ, ક્રિ. ઉઝેરાવવું કે,, સ. ક્રિ
ઉઝેરાવવું, ઉઝેરાવું જએ ઝેરવું'માં. ઉઝેલે પું. આરામ. (ર) મદદ, સહાય. (૩) સરળતા ઝેમાળા પું, કચરા, ગંદવાડ. (ર) એવા કચરા પથો હાય તે જગ્યા
ઉઝેવું જુએ ‘ઉઝેડવું”.
ઉઝેઢાલવું, ઉઝેવું જએ ‘ઝેડવું’માં.