Page Text
________________
આંગણ
૨૪૮
અગિરસદ
જન્મ વખતે રાજ્યમાં પૂર્વે લેવાતો કર
(૩) એકી' ની નિશાની પિશાબ જવા રજા લેવા માટે કરવી આંગણ, શું ન. (. મન->પ્રા. મંગળ-મ-] ઘરના (પેશાબ જવા વિદ્યાથીએ રજા માગવી), ૦ કરવી (રૂ.મ.)
બારણા સામેની ખુલ્લી જગ્યા, [ણું ઊઠી જવું (રૂ.પ્ર.) અટકચાળું કરી ચીડવવું. (૨) ઇશારો કરવો. (૩) ખરાબ નિર્વશ જ. - છેદી ન(નાંખવું (રૂ.પ્ર.) વારંવાર ઉઘ- કામ કરનારને ચીંધીને ઉઘાડા પાડવું. ૦ ખૂપવી (રૂ.પ્ર.) રાણીએ આવવું. -શું ઘરતી (નાખવું (રૂ.પ્ર.) વારંવાર પગપેસારો છે. ૦ ચાળે (રૂ.પ્ર.) ચિડવણી, છેડતી. આવી ધરધણીને પજવવું. -શું વાંકું (રૂ.પ્ર.) કામ કરવું ન ૦ ચીંધ (રૂ.ક.) ખરાબ હોવાને લીધે નજરે તરી આવે હોય ત્યારે ધરવામાં આવતાં બહાનાં]
તેવું, અળખામણું. ૧ ચીંધવી (રૂ.પ્ર.) કેઈ ને બતાવવું આંગણિયું ન. [ + ગું. ‘ઈર્યું સ્વાથ ત.પ્ર.] આંગણું. (ઘમાં.) (સર૦આંગળી ચીંધ્યાનું પુણ્ય), (૨) નામેશી કરવી. ૦ થવી આંગત () વિ. [સં. મ દ્વારા વિકાસ] પિતાનું એક- (રૂ.પ્ર.) નિંદાવું. ૦ દેખામણું (રૂ.પ્ર.) ફજેતી, બદનામી, લાનું, સ્વાંગ
અપકીર્તિ. ૯ બતાવવી (..) સારો રસ્તો બતાવ. આગમણુ (-શ્ય) સ્ત્રી, ચેલાને આગળનો ભાગ
(૨) ધમકાવવું. -ળીએ ચાંટી રહેવું (-ચૅટી રેડવું) (રૂ.પ્ર.) આગમવું અક્રિ. મરણિયા થવું. (૨) ખેતરવું, બેલાવવું. આપતાં અચકાવું. ૦ થી નખ વેગળા (રૂ.પ્ર.) જુદાઈ, (૩) સક્રિ. વહોરી લેવું, માથે લેવું. (૪) પહોંચવું. (૫) ૦ ના વેઢા ઉપર (રૂ.પ્ર.) મેઢે, તૈયાર. ૦ ને ટેર (રૂ.પ્ર.) સામે થવું. (૬) હંફાવવું. આગમાથું ભાવે, કર્મણિ, ક્રિ. આગળીના વેઢા ઉપર. ૦ સૂજી થાંભલે ન થાય (રૂ.પ્ર.) આગમાનવું છે., સ.ફ્રિ.
દરેક વસ્તુને વધવા કે મેટી થવા મર્યાદા હોય. પાંચ આંગળીએ આગમાવવું, આગમવું જુઓ આગમવું'માં..
પહોંચે રૂ ( -) (ઉ.પ્ર.) ઝાઝા હાથ રળિયામણા. આંગ-રખ ન. [સં. મા. મન્ન દ્વારા + “રાખવું] ગઢની અંદરની મોંમા આંગળી ઘાલવી (રૂ.પ્ર.) પરાણે બેલાવવું. મોંમાં છેવટના રક્ષણની જગ્યા
[નું કેડિયું કે ઝભલું
આંગળી ના(નાખવી (રૂ.પ્ર.) આશ્ચર્યભાવ વ્યક્ત કર. આંગલું ન. [સં. મ દ્વારા ગુ. ‘હું સ્વાર્થે ત. પ્ર.] બચ્ચા
વટાણુ આંગળી ઉપર મૂતરે નહિ તેવું (રૂ.પ્ર.) કોઈને આંગલું-૫૯ ન. [+ જ “ટોપલું'.]. બાળકના ઝભલું-ટોપી
જરાપણ કામમાં ન આવે તેવું, . સામે આંગળી આગળ નપું. [સં. મહુગુણ ડું.] આંગળીની જાડાઈ જેટલું (રૂ.પ્ર.) ફજેતી. હાડ ઉપર આંગળી (ઉ.પ્ર.) આશ્ચર્ય, માપ, તસુ. [બે આંગળ ચડે-હે' એવું (રૂ.પ્ર.) હરીફાઈમાં અચબાને ભાવ) ચડિયાતું. બે આંગળ ભરીને કાપી લેવું (રૂ.પ્ર.) સામાની આંગળી-સેતુ (-સૅ તું) વિ. [+જ “સહવું], આંગળી-રસેવાનું આબરૂ ઓછી કરવી, ટેક...ઉતારવી. (૨) સામાને ભોંઠ પાડવી (એ વાતું) વિ. [+ જુઓ ‘સહવું’ દ્વારા વર્ત. કૃ] બહુ ગરમ આગળ-ચ૯ વિ. [+ “ચાટવું' + .. ' ક. પ્ર 1 મીઠી વસ્ત- નહિ, આંગળીથી સહન થઈ શકે તેવું એ ખાતાં ધરાય નહિ તેવું આંગળા ચાટનારું (માણસ)
આંગળું ન. [સં. મ * - >પ્રા. મંગુઢમ-૫.] આંગળી. આંગળ-તે ૫. [ + “તોડવું' + ગુ-“G” ક.ક.] આંગળીએ
[-ળાં કરવાં (રૂ. પ્ર.) આશ્ચર્ય પામવું, નવાઈ લાગવી. (૨) ચેટી જાય તેવું પાણીમાં રહેતું એક જીવડું
નિરાશ થવું. (૩) ભૂલને પસ્તા બતાવવો. -ળ ચાટવા આંગળ-વા જિ.વિ. [+ જ એ “વા' (મા૫)] એક આંગળાની
(રૂ. પ્ર.) ખુશામત કરવી. -ળ ચાયે પેટ ન ભરાય (રૂ.પ્ર.) જાડાઈ પહોળાઈ જેટલે દૂર
મૂળ વસ્તુ વિના કામ ન સરે. ચારે આંગળાં ખરાં (રૂ.પ્ર.) આંગળા-છા૫ શ્રી. [ઇએ “આંગળું-અ.વ. + છાપ'.] આંગ
પાકો વિચાર. મોંમાં આંગળાં ઘાલવાં (રૂ. પ્ર.) આશ્ચર્ય ળાની છાપ, ફિંગરપ્રિન્ટ
પામવું, નવાઈ થવી] આંગળાં-છાપ- નિષ્ણાત વિ. [ + સં.] આંગળાંની છાપ ઉપર
આંગળી પું. ખસી કરતાં વીર્યગ્રંથિ અધૂરી કપાઈ હોય થી વ્યક્તિને ઓળખી બતાવવાનું જ્ઞાન ધરાવનાર, “ફિંગર
તે વાછડે (જે માટે થતાં આખલ થઈ શકે અને જેનાથી પ્રિન્ટ-એકસ્પર્ટ
ગાય ફળે). આંગળિયાત વિ. [ઓ. “આંગળિયું' દ્વારા.] પુનર્લગ્નની આગરિક (આગેરે) ૩.
અગરિક (આારિક) . [સં.] એક ભાગ અંગાર અને સ્ત્રીની સાથે પોતાના અગાઉના પતિથી થયેલું સાથે આવેલું બે ભાગ પ્રાણુવાયુથી બનતે એક ઝેરી વાયુ, “કાબૅનિક (છોકરું) [ ઝભલું. (૨) વિ. આંગળિયાત બાળક એસિડ ગેસ આંગળિયું ન. [+ ગુ. ઈયું' ત. પ્ર.] અગલું, નાના બાળકનું
આંગિક (આગિક) વિ. [સં.] શરીરને લગતું. (૨) શરીરની
અગિક અ ) આંગળી સ્ત્રી, સિં. મયુઝિ>પ્રા. શંઢિમાં] હાથ-પગનાં
- ચેષ્ટાથી જણાવવામાં આવતું. (૩) અંગ-ચેષ્ટા. (૪) ન, શરીરની મળી વીસ છૂટાં અંગોમાંનું પ્રત્યેક અગળું. [ ક આપતાં. ચેષ્ટાથી બનેલો અભિનય. (નાટથ.) પહેચા કર૦, (- ), ૦ આપતાં પહોંચે વળગવું અગિયો . [સં. સાવિ - >પ્રા. ચં]િ મરદને (પંડિચે) (રૂ.પ્ર.) થોડી મદદ દેનારનું બધું જ પચાવી પાડવું. પહેરવાનું એક કપડું. (૨) વરને પહેરાવવામાં આવતું સીવ્યા ૦ આપવી (ઉ.પ્ર.) ઇશારે કરવો. (૨) પ્રેરણા કરવી. વગરનું મોસાળ તરફથી મળતું લુગડુ અાંગી (૩) ટેકો આપી કામ કરતું કરવું. (૪) મદદ કરવી. ૦ ઉપર આંગિરસ (આગિરસ) વિ. [સં.] અંગિરા ઋષિને લગતું.(૨) રાખવું (રૂ.પ્ર.) લાડમાં રાખવું. (૨) નજરથી વેગળું ન ૫. અંગિરાના પુત્ર-બુહસ્પતિ. (સંજ્ઞા.). (૩) ન. એ નામનું કરવું. ૦ ઊંચી કરવી (ઉ.પ્ર.) અનુમોદન આપવું, કે એક ગોત્ર. (સંજ્ઞા.) આપ. (૨) રમત ચાલુ રાખવાને અશક્તિ બતાવવી. આંગિરસ-વેદ પું. [સ.] અથર્વવેદ
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |