Page Text
________________
આસન
૨૪૦
આર્સ
સ્થિતિ. (ગ.) (૪) મૈથુન કે સંભોગની જુદા જુદા પ્રકારની ચડા(-ઢા)વવું (રૂ.પ્ર.) બહુ વખાણું કરવાં. એક તસુ દૂર પરિસ્થિતિ, ભેગાસન, (કામ.) (૫) બેસવાની જગ્યા, બેઠક. ઈચ્છિત વસ્તુ તદ્દન નજીક આવી જવી. ૦જમીન એક (રૂ.પ્ર.) (૧) ચેપડી અથવા પત્રકમાં પાડેલે કોઠે. (૭) બેસવાને ભારે ઉત્પાત, મેટ અનર્થ, ગઝબ. ૦ જમીનને ફેર (રૂ.પ્ર.) માટે ઊન દર્ભ સૂતર વગેરેને ચિરસ કે ગેળ ટુકડે, ભારે મેટો તફાવત. ૦તૂટી પડ્યું(રૂ.પ્ર.)મોટી આફત આવવી. આસનિયું. (૮) કેચ-ખુરશી-સિંહાસન-ગાદી–પાટલો વગેરે દેખાડવું (રૂ. પ્ર.) કુસ્તીમાં હરીફને પછાડી ચત્તો કરવા. બેસવાનું છે તે સાધન. (૯) સાધુઓએ રહેવાને માટે જમાવેલો ૦ના તારા ઉતારવા (રૂ.પ્ર.) કઠણ કામ કરવું. (૨) ઘણે અો કે પડાવ. [ કરવું, વાળવું (રૂ. પ્ર.) યુગનું કઈ કલેશ કરવો. ૦ના તારા દેખાવા (૩. પ્ર.) બેટી લાલચ અને કોઈ આસન થાય એવી કસરત કરવી. ૦જમાવવું આપવી. (૨) ઘણું કષ્ટ આપવું, બે કદમ દૂર (રૂ. પ્ર.) (રૂ. પ્ર.) સ્થિર થઈ બેસવું. ૦૯ગવું, ૦૩લવું (રૂ. પ્ર.) જે ઇછિત વસ્તુની પ્રાપ્તિ ]
સ્થાને હોય તે સ્થાનની અનિશ્ચિતતા પ્રવર્તવી. ૦૯ગાવવું આસમાની વિ. [ફા.] આકાશના રંગનું, વાદળી રંગનું. (રૂ. પ્ર.) ચોક્કસ સ્થાન ઉપર બેઠેલાને સ્થાનભ્રષ્ટ કરવું. (૨) રંગદ, રંગપ્રધાન, અદભુત-રસાત્મક, “મેંટિક' ૦ના(-નાંખવું (રૂ. પ્ર.) અશે જમાવવો. ૦ માંઢવું (રૂ.પ્ર. | (ઉ. જે.) (૩) શ્રી. (લા.) કુદરત, [ સુલતાની, ફરમાની બદલ્યા વગર એક જ જગ્યાએ બેસી રહેવું. (૨) મુકરર (૨. પ્ર.) અણધારી આફત. (૨) કુદરતી આફત. (૩) ઈશ્વરી જગ્યા ઉપર બેસવું. ૦ લેવું, , લગાવવું (રૂ. પ્ર.) અને આજ્ઞા, પ્રભુને હુકમ. (૪) અંદાજી દંડ અને ખાલસાની જમાવ, અડીંગો નાખવો]. આસન સ્ત્રી. જુઓ “અમેદ'-આસંધ”.
આસમાની કાગળ પું. [+જઓ “કાગળ”.] આસમાની રંગને આસન જ “આશીંગ”.
લિટમસ” કાગળ (જે અમ્લ ગુણવાળા પ્રવાહીમાં બળતાં આસન-બદ્ધ વિ. [1] સ્થિર થઈને બેઠેલું
લાલ થઈ જાય છે.) આસના-વાસના સ્ત્રી. [સં. મા-શ્વાસન ઉપરથી] આશ્વાસન, અ-સમાપ્તિ ક્રિ. વિ. [સં.) પૂરું થાય ત્યાં સુધી, અંત લગી સાંવન. (૨) મહેમાનગીરી, સરભરા, બરદાસ. (૩) લાડ અ-સમુદ્ર કિ. વિ. [સં.] સમુદ્ર સુધી, સમુદ્રકાંઠા લગી લડાવવું એ
આસરઢવું જુઓ “આસડવું. આસરાવું કર્મણિ, જિ. આસનિયું ન. [સં. આસન + ગુ. “ઇયું ત. પ્ર.] સેવા-પૂજા અસરદાવવું , સ. કિ. કરવા બેસવા માટેનું ઊન દર્ભ કે સૂતર વગેરેનું બનાવેલું અસરકાવવું, આસરાવું, જુઓ “આસરડવું'માં, બેસણિયું
આસરવું જ “આશરવું. આસરાવું કર્મણિ, ઝિં. આસઆસની સ્ત્રી. [ગુ. “ઈ' ત. પ્ર.] નાનું આસનિયું
રાવવું છે., સં. ક્રિ. આસનેપચાર છું. સિં. મારા + ૩વવાર] યોગનાં આસને આસરાગત, તિયું, તી જુએ “આશરાગત,-તિયું,-તી.” દ્વારા કરવામાં આવતી રેગની ચિકિત્સા. (ગ.)
આસરાવવું, આસરવું જ “આસરવું–‘આશર'માં. આ-સન્મ વિ. [સ.] નજીક લાગીને રહેલું, લગોલગ રહેલું, આસરે જુએ “આશરે'. જેસન્ટ”
આસરે ૨ જુઓ “આશરે૧.૨ આસન-કાલ(ળ) . [સં.] મરણ થવાની નજીકને સમય, આરોટ ન. મકાનને એક પિટા-ભાગ મરણકાળ, મૃત્યુને સમય. (૨) વિ. મરણપથારીએ છેલ્લા આસવ મું. સિં.] સત્વ, અર્ક, મઘ. (૨) તાડી વગેરેને શ્વાસ લેતું, મરણના સમય નજીક આવી પહોચ્યું છે તેવું દારૂ. (૩) આસવીને કરવામાં આવતા પદાર્થ, “ડિરિટલેટ'. આસન્ન-કેણુ છું. [સં.) લગોલગ આવેલો ખૂણે, “જે- (૪) વિપત્તિ, મુશ્કેલી. (બૌદ્ધ) સન્ટ ગલ” (ગ.)
આસવ-ક્ષય કું. [સં.] વિપત્તિને નાશ. (બૌદ્ધ) આસન્મ-મરણ, આસન-મૃત્યુ વિ. [સં] મૃત્યુ તદ્દન નજીક આવતું વિ. કામમાં લાગેલું. (૨) ન. સેપેલું કામ
આવી પહોંચ્યું છે તેવું, છેલ્લા શ્વાસ લેતું, આજ-કાલા આસવવું સ. ક્રિ. [સં. માસવ, ના. ધા.] અર્ક કાઢવો. આસભ્ય પું. [સં.] મોઢાના અંદરના ભાગમાં રહેલો મુખ્ય આસવાવું, કર્મણિ, ક્રિ. સવાલવું, પ્રે, સ. ક્રિ. પ્રાણ (જે શ્વાસ લેવામાં આવે છે તે
આસવાવવું, આસવાણું જુએ “આવવુંમાં. આસપાસ ક્રિ. વિ. [જ “પાસે ને દ્વિર્ભાવ.] નજીક, આસવાસન સ્ત્રી. [ઓ વસાવાન ન] આસનાવાસના, નિકટ, સમીપ, પાસે. (૨) બેઉ બાજુ કે ચારે બાજુ આશ્વાસન, દિલાસે આસપાસ-થી ક્રિ. વિ. [ + ગુ. થી' પાં. વિ. નો અર્થ- આ-સંગ (-સ) ૫. [સં.) આસક્તિ, લગની. (૨) ભેગની ને અનુગ] નજીકથી
આસંગી (આસગી) વિ. [, .] આસક્તિવાળું, આસક્ત આસપાસનું વિ. [ + ગુ. નું છે. વિ. ને અનુગ] નજીકનું આસંગે (આસો ) પૃ. [સ. મા- -> પ્રા. ગામ-] આસપાસમાં ક્રિ. વિ. [+ ગુ. “માં” સા. વિ. ના અર્થ- આસક્તિ, સ્નેહ, હેડે નો અનુગ] નજીકમાં
અસંડી (આસડી) સ્ત્રી. [સ. બાલા > પ્રા. માતંદ્રિકા] આસમાન ન. [ફા.] આકાશ, [૦ઉપર ઊડવું (રૂ.પ્ર.) ઊંચા લાકડાનું નાનું સિહાસન, આનંદી ઊંચા ખ્યાલ બાંધવા. (૨) બહુ મોટી વાતો કરવી. ૦ઉપર આમંતર જુએ “આસંદરો'. ચઠ-)વું (રૂ.પ્ર.) અભિમાની બનવું, ફુલાઈ જવું. ૦ઉપર આનંદ' (-સન્દ . [સં.] સભામાં આવેલી ઊંચી બેઠક
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |