Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 265

આપાત-તઃ
૨૨૦
આબરૂ
આપાતતઃ કિ.વિ. [સં.] અચાનક, એકાએક, એક્રદમ આપ્ત-વાક્ય ન. [સં.] આત-વચન. (૨) વેદાદિ ધર્મશાસ્ત્ર આપાત-બિંદુ (બિન્દુ) ન. સિં, ૫.] કિરણ જ્યાં પરાવર્તન અપ્તિ સ્ત્રી. [સં.] પ્રતિ પામે તે બિંદુ
[બતાવનારી લીટી અૉક્તિ સ્ત્રી, સં. માપ્ત + વિત] જુએ “આપ્ત-વચન”. આપાત-રેખા સ્ત્રી. (સં.] પરાવર્તન પામેલા કિરણની દિશા આપ્યાયન ન. [સં.] પૂર્ણ કરવાનું કાર્ય, (૨) સતેષ. (૩) પ્રેમ આપતાક્ષ છું. [+સ. અક્ષ] કિરણ કઈ સપાટી ઉપર આફણિયે કિવિ. પિતાની મેળે. (૨) નકામું, કામ વગર. પડીને જે બિંદુએ પાછું ફેંકાય તેમાંથી એ સપાટીને કાટ- (૩) એચિંતું. (૪) સ્વાભાવિક રીતે, સહજ ખુણે દોરેલી સીધી લીટી
આફત સ્ત્રી. [અર.] આપત્તિ, આપદા. (૨) મુશ્કેલી, મુસીઆપાતી વિ. [સ, ૫.] નીચે ઊતરનારું
બત, કષ્ટ, (૩) દુર્ભાગ્ય આ-પાદ-મસ્તક ક્રિ.વિ. [સં.] પગથી માથા સુધી આફતાબ છું. [ફા.) સૂર્ય પ્રકાશ. (૨) સૂર્ય અપા-ધાપી સ્ત્રી, ખેંચતાણ
આફરડું કિ.વિ. પિતાની મેળે, સ્વાભાવિક રીતે. [આફયડું' અ-પાન, ૦ક ન, ભૂમિ સ્ત્રી. [સં.] દારૂનું પીઠું.
આકુટું' “અફેડું' એવાં ઉચ્ચારણ પણ ચાલુ છે.. આપપણું વિ. [ઓ “આપ' + “આપણે”.] આપ-આપણું, આફરવું અદ્ધિ. [સ, મા->પ્રા. યાદg] વાયુ ભરાપિતપોતાનું
[ભેદની સમઝ વાથી (મુખ્યત્વે પશુઓના વિષયમાં) પિટનું ફલી જવું આપા પર ન. [જુઓ “આપ' + સં. અપર મારા તારાના આફરીન કેપ્ર. [.] સારું કાર્ય કરવા બદલ પ્રશંસાને આપા-પંથી (-૫નથી) વિ. [જુએ “આપ + અથ” + ગુ. ઉદ્ગાર, શાબાશી. (૨) ફિદા, ખુશ ઈ' ત.ક.] મનમાનતા માર્ગે ચાલનારું, કુમાગ
આફરે છું. [ર, મા-wોર-> પ્રા. શબ્દોમ-] વાયુથી પેટને -પાંડુર (-પાડુર) વિ. [8,] થોડું ફિકકું, આપું ભૂખરું કુલા (પશુઓને ચડત). [૦ચઠ(૮) (રૂ.પ્ર.) અભિઆપીઢ પું. [સં.] મુગટ
માનથી મત્ત થવું] આપું ન. [ઓ “આપ” + ગુ. “ઉ” સ્વાર્થે ત...] આત્મ- અફળવું સક્રિ. [સં. મા-૨૪->પ્રા. ગણ; “અકર્મક'ના ભાવ. (૨) (લા.) અહંભાવ, અભિમાન
[ પડે ભાવનું સકર્મક ક્રિયાપદ છે. ભ.ફ. કર્તા ઉપર આધારિત] આ૫૫ કિ.વિ. જિઓ “આપણું”.] પિતાની મેળે, જાત, અફળાવું, અથડાવું, ભટકાવું. અફળાવવું ., સ.કિં. આપે-આ૫ કિ.વિ. [જઓ “આપને દ્વિર્ભાવ થતાં પૂર્વપદને આફી-લાફી કિ.વિ. [રવા.] એલફેલ, ગમે તેમ, વગર વિચાર્યું ગુ. “એ” ત્રી. વિ., પ્ર.] પિતાની મેળે, જાત, પંડે
આકુદી સ્ત્રી. નશો આપનારી એક વસ્તુ આપે છું. [જુએ “બાપ' શબ્દનો વિકાર; એ મારમા> આસ વિ, સ્ત્રી. [પડ્યું. ‘આ ’ નામને શૃિંગીઝ
પ્રા. સાથે કશે સંબંધ નથી.] બાપ, પિતા. (૨) અમલદારે લાવેલી કેરીના વાવેતરથી થયેલી આંબાની એક બાપને મોટે ભાઈ, મેટા બાપા. (૩) વૃદ્ધ માણસ (ખાસ જાત) એ નામની કેરીની એક જાત, હાસ કરી કાઠી લેકમાં સંબોધન
આફ્રિકા S. [અં.] પૃથ્વીના પૂર્વ મેળાર્ધના ખંડમાં આપો-આપ કિ. વિ. જિઓ 'આપ'દ્વિર્ભાવ.] ખુદ, જાત, આટલાંટિક અને હિંદી મહાસાગરે વચ્ચે વિશાળ ખંડ. પિત, પડે. (૨) પિતાની મેળે [(લા.ટેક, ગૌરવ | (સંજ્ઞા.)
| [આફ્રિકા દેશને લગતું આપેવું ન. [. બારમત->પ્રા. મgu-] પિતાપણું. (૨) આફ્રિકન વિ. [], આફ્રિકી વિ. [+ગુ. “ઈ' ત. પ્ર.] આ પે ક્રિવિ. [+ ગુ. એ ત્રી.વિ, પ્ર.] પિતાની આબ ન. [ફા, સં. માવઃ બ.વ, સ્ટી.] પાણી. (૨) (લા.) મળે, કુદરતી રીતે. (૨) રાજીખુશીથી
તેજ, નર, સત્ય, હીર, શક્તિ
[સામાન આપ્ત વિ. [સં.] મળેલું, પ્રાપ્ત. (૨) (લા.) નજીકની આબક-દબક છું. ગિલ્લી દંડાની એક રમત. (૨) પરચૂરણ સગાઈવાળું, સગુંસંબંધી. (૩) વિશ્વાસુ, આદરણય, વિ- આબ-કશ વિ. [ફા] પાણી ભરી લાવનાર શ્વાસપાત્ર. (૪) પિતાને જે વસ્તુ વિશે કહેવાનું હોય તે વસ્તુ આબકાર ૫. [વા.] પાણી છાંટનાર કે લાવનાર માણસ, જાતે જોઈ હોય કે જાણું હોય તેવું માણસ
ભિસ્તી. (૨) દારૂ વિચનાર માણસ, કલાલ આપ્ત-કામ વિ. [૪] બધા મનેથ જેના સિદ્ધ થયા આબકારી વિ. [+]. “ઈ'ત...] દારૂ કે એવા કેફી પીણાને
હોય તેવું [નિકટનું સગું. (૨) વિશ્વાસુ માણસ લગતું. (૨) સ્ત્રી. કેફી પીણા ઉપરની જગાત. (૩) સર્વઆત-જન પું, ન. [સ, . નજીકની સગાઈવાળું માણસ, સામાન્ય આયાત-જગત, એકસાઈઝ' આપ્ત-પ્રમાણ ન. [સં.] અનુભવી માણસે ૨જ કરેલો કે આબ-ખેરે ૫. [+ ફ. ખોર' પ્રત્યય + ગુ. “ઉ” ત.પ્ર.] સમર્થિત કરેલો પુરાવો
પાણી ભરવાને કળશિયો, લેટે. (૨) પડઘીવાળું પહોળા આપ્ત-ભાવ પું. [સં] સગપણ, સંબંધ
મઢાનું પાણીનું સાધન આપ્ત-મંડલ(ળ) (-મણ્ડલ, ળ) ન. [સં.] સગાંવહાલાં આબ-દાર વિ. ફિ.] તેજદાર, પાણીદાર અને સ્વજનેને સમૂહ
[સલાહકાર કે પ્રધાન આબદાર-ખાતું ન. [+જુઓ “ખાતું'.] પીવાના પાણીની આપ્ત-મંત્રી (મત્રી) પું. [સં] રાજ્ય કરનારને અંગત વ્યવસ્થા કરનારું ખાતું આપ્ત-વચન ન. [સં.] અનુભવી માણસને બેલ અબદાર-ખાનું ન. [+ જુઓ “ખાનું.'] ઘરમાં પાણી રાખઆપ્ત-વર્ગ કું. [સં.] નિકટના અને વિશ્વાસુ સ્વજનને વાની ઓરડી. (૨) પાણિયારું ઝમેલે, સગાંવહાલાં અને સ્વજને
આબ-રૂ શ્રી. [ફા.] મોઢાનું તેજ, (૨) (લા.) પ્રતિષ્ઠા,