Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 264

આપ-ધાયું
૨૧૯
આપાતતલ
આપ-ધાયું છે. જિઓ “આપ + “ધાવવું' + ગુ. “યું” ભ. કાંઈ વળે નહિ તેવું કામ, ફાંફાં, આવલાં. [કરવાં ક.] પિતે પોતાની મેળે ધાવી જતું (પશુ)
(૨. પ્ર.) પ્રેમચેષ્ટા કરવી) આપ-નૈવેદી વિ. [જુઓ “આપ” + વેદ' + ગુ. ઈ' ત. આપ-લે સી. [જુઓ “આપવું' + લેવું.'] લેવડ-દેવડ, લેણપ્ર.] આત્મનિવેદન કરનારું, આત્મનિવેદી
દેણી. (૨) વિનિમય, અદલો બદલો, “ઈન્ટર–ચેઈજ’. (૩) આ૫ વિ. [સં] પ્રાપ્ત થયેલું આવી મળેલું. (૨) શરણે (લા) તડજોડ, સમાધાન, “કોમ્પ્રોમાઈઝ' (મે. ક)
આવેલું. (૩) આફતથી ઘેરાયેલું, આફતમાં આવી પડેલું. આપ-વખાણ ન. (જુઓ “આપ + “વખાણ'.] પોતાનું આ૫ન-સન્યા વિ., સ્ત્રી. સં.] સગર્ભા સ્ત્રી, ભાવગી સ્ત્રી વખાણ, આત્મ-પ્રશંસા આપ-પ્રયાસ પું. જિઓ આપ + સં.1 પિતાની મહેનત, આપ-વહાઈ સ્ત્રી. [ઓ “આપ”+ “વડાઈ'.] પિતાની જાત-મહેનત
પિતાનું રક્ષણ મહત્તા, પતરાજી, બડાઈ. (૨) આત્મ-શ્લાઘા આપ-બચાવ કું. જિઓ “આપ”+ બચાવ.] પિતાથી આપ-વીતક ન., આપવીતી સ્ત્રી. જિઓ “આપ”+ વીતવું' આપ-બહાઈસ્ત્રી.[ઓ “આપ”+ બડાઈ.'] પિતાથી પોતાનાં + ગુ. “ક” ક. પ્ર. અને + ગુ. “યું ભુ. + “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય]. કરાતાં વખાણ, આત્મશ્લાઘા, આત્મ-પ્રશંસા, આપ-વડાઈ પિતા ઉપર આવી પડેલી દુઃખની પરંપરા આપ-બલ(ળ) ન. જિઓ ‘આપ’ + સં.1 પિતાનું જે, આપવું સ. ક્રિ. [સ. અ >પ્રા. અH-1 અર્પણ કરવું, આત્મબળ
અર્પવું, દેવું. (૨) ફાળવવું, “લેટ' કરવું. અપાવું કર્મણિ, આત્મ-બલિ-ળિ)દાન ન. [સં.] એ “આમ-ભેગ'. કિં. અપાવવું છે., સક્રિ. આપ-બળી વિ. [જ “આપ” + સં. નછી, મું] આત્મ- આ૫-શુદ્ધિ સ્ત્રી. જિઓ “આપ' + સં. પિતાની જાતની બળવાળું
પવિતત્રા રાખવી એ, આત્મ-શુદ્ધિ આપ-બુદ્ધિ સ્ત્રી. જિઓ “આપ + સં] પિતાની સમઝ, આપસ વિ. [જઓ “આપ' દ્વારા દ્વિર્ભાવની રીતે પ્રયો(૨) વિ. પોતાની બુદ્ધિ પ્રમાણે ચાલનારું. (૩) સ્વાર્થ-બુદ્ધિ જાતે જોવા મળે છે.] આંતરિક આપ-ભેગ કું. [જુએ “આપ' + સં] આત્મભોગ, આત્મ- આપસ-આપસ, આપસ-આપસમાં કેિ. વિ. [+ગુ. “માં” બલિદાન
સા.વિ.ને અનુગ] પોત પોતામાં, અંદરોઅંદર, માંહોમાંહે, આપભેગી વિ. [ઓ “આપ”+ સે, મું.] આત્મ-બલિદાન અરસપરસ, પરસ્પર આપનાર. (૨) પતે એક જ ભેગ ભોગવનાર – મેજ આપ-સત્તા સ્ત્રી. [જ “આપ + સં] પોતાની સત્તા માણનાર
આપસન્દારી . [જઓ “આપસ + કે, “દાર”+ ગુ. “ઈ' આપ-મતલબ શ્રી. [જ “આપ”+ મતલબ.] પિતાનો પ્રત્યય] ભાઈચારે, ભ્રાતૃભાવ આ૫-મતલબિયું વિ. [+ગુ. “ઇ ત...], આપમતલબી આપ-સમાન વિ. [જુઓ “આપ”+ સં] પોતાના જેવું. વિ. [ + ગુ. “ઈ' તે પ્ર.] પિતાની જ ' માત્ર મતલબ સાધ- (૨) (માનાર્થે) તમારા જેવું. નારું, સ્વાથી
[અકકલ. (૨) મમત, જિદ આપસ-માં ક્રિ. વિ. જિઓ “આપ”+ ગુ. માં સા.વિ.આપ-અતિ સ્ત્રી. [ જુઓ “આપ + સં] પોતાની બુદ્ધિ- ના અનુગ] આપસ-આપસમાં, અંદરઅંદર આપમતિયું વિ. [ જુઓ “આપ” + સં. મત + ગુ. ઈયું” આપી વિ. [ ઓ “આપસ+ગુ. ‘ઈ' ત.પ્ર.] અંદરત...], આપમતીલું વિ. [+ગુ. “ઈશું' ત...] પોતાના અંદરનું, માંહોમાંહેનું, “ઈન્ટર ” મત-અભિપ્રાય પ્રમાણે ચાલનારું, મમતીલું
આપસી-મધ્યસ્થતા સ્ત્રી. [+ સં.], આપસી-મજ્યસ્થી આ૫મુખત્યાર વિ. [જુએ “આપ”+ “મુખત્યાર .] પિતાની સ્ત્રી. [+ સં. મધ્યસ્થ + ગુ. “ઈ' ત, પ્ર.] ખાનગી રીતે મરજી માફક કરનાર, સ્વતંત્ર, સ્વાધીન
વચમાં રહી પતાવટ કરવી એ, “પ્રાઇવેટ આર્બિટ્રેશન' આપમુખત્યારી સ્ત્રી. જિઓ ‘આપ’ + મુખત્યારી.] આપ-સ્વાર્થ . જિઓ “આપ”+ સં.] પિતાને સ્વાર્થ પિતાની મરજી પ્રમાણે કરવાની સત્તા, સ્વતંત્રતા, સ્વાધીનતા આપ-સ્વાર્થ વિ. [એ “આપ'+, મું.] આપઆપમેળે ક્રિ. વિ. [જુઓ “આપ”+ “મેળે.] પિતાની મતલગિયું મેળે, સ્વયં
આપ-હત્યારું વિ. [જુઓ “આપ” કે “હત્યારું'.] આપઘાતિયું આપ-રખુ વિ. [જએ “આપ' + “+ રાખવું + ગુ. “ઉ” ક. આપા-આપી સ્ત્રી. જિઓ “આપ', દ્વિર્ભાવ + ગુ. “ઈ' પ્ર.] પોતાની જાતને બચાવનારું. (૨) સંકુચિત વિચારનું ત.પ્ર.] સ્વાર્થ કૅઝર્વેટિવ' (વિ.૨.)
આપાત . [સં. પડવાની ક્રિયા આપ-રખે છે. જો આપ + રાખવું . g' ક. પ્ર.) આપાત-કિરણ ન. સિં.1 કઈ પણ વસ્તુની ઉપર કે અંદર પિતાની જાતનું જ માત્ર રક્ષણ કરનારું, પિતાનું જ સાચવી પડતું કિરણ, “ઇન્સિડન્ટ રે” બેસનારું, આપ-૨ખુ
[બપોર પછીનું આપાત-કેણુ પં. [સં] પ્રકાશનું કિરણ દેઈ સપાટી ઉપર આપરાણિક વિ. [સં] દિવસના પાછલા ભાગને લગતું, પડીને જે બિંદુથી પાછું ફેંકાય તેમાંથી એ સપષ્ટીને કાટઆપલ-પેપલ વિ. [જુઓ પિપલ'ને દ્વિભવ.] નાજુક, ખુણે દોરેલી સીધી લીટીની અને એ કિરણની વચ્ચે સુકોમળ
[પામે તે સપાટી બોપલ-પપલિયાં ન, બ.વ. [+ગુ. “ઇયું” ત. પ્ર.] આપત તલ(બી) ન. [.] કિરણ જેના ઉપર પરાવર્તન
જ માત્ર સ્વાઈ જ પોતાનો
[જુએ “આ 1 [+ગુ. ઈયું તે
આપ-મતલ વિ. [+].