Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 239

આગ-પેટી
આગ-પેટી (આગ્ય-) સ્ત્રી. [+ જઆ પેટી'.] એંજિનનું બળતણ મળવા માટેનું ખાનું, ફાચરસિ’ આગ-પ્રૂફ (આગ્ય.) વિ. [+ અં.] જેને આગ ન લાગે તેવું, આગ-રક્ષિત, ‘ફાયર-પ્રૂફ' [આગમાંથી બચાવનારું આગ-બચાવ (આગ્ય) વિ. [+જુએ આગ' + બચાવવું'.] આગ-ખંમા (આગ્ય-અમ્બે) પું. [જુએ આગ' + અંબે'.] આગ ઠારવા માટે વપરાતું યાંત્રિક વાહન, ફાયર-બ્રિગેડ' આગ-બાણુ (આગ્ય.) ન.[જુએ ‘આગ' + સં. વાળ પું.] આગ વરસાવે તેવું તીર [આગમાંથી બચવાની નાકાબારી આગ-ખારી (આગ્ય-) સ્ત્રી. [+જુએ ‘આગ' + ‘ખારી.'] આગ-બેટ (આગ્ય-) સ્ત્રી. [જુએ, ‘આગ’ + અં.] વરાળના ખળે ચાલતું મેટું જહાજ, અગ્નિ-નૌકા, ‘સ્ટીમર’
૧૯૪
આગમ પું. [સં.] આવવું એ, આગમન. (૨) સંપ્રાતિ. (૩) ઉદ્ભવ, ઉત્પત્તિ, જન્મ, (૪) પ્રવાહ. (૫) આરંભ, શરૂઆત. (૬) સમાગમ, (૭) પરંપરાગત ધાર્મિક સિદ્ધાંતતે ખ્યાલ આપતું શાસ્ત્ર. (૮) મંત્ર-બ્રાહ્મણ—સંહિતા પ વેદ. (૯) જૈન ધર્મનાં મૂળ ખાર અંગ અને બીજું ઉપાંગ. (જૈન.) (૧૦) અન્યાન્ય ભારતીય શાક્ત શૈવ-તંત્ર વગેરે સંપ્રદાયાના તે તે મૂલ ગ્રંથ. (૧૧) શબ્દાની પૂર્વે ઉમેરાતા કાઈ પણ અક્ષર વગેરે. (વ્યા.) [અગાઉથી, આગળથી આગમચ-(જ) ક્રિ. વિ. [સં. *મશ્રિમ”>પ્રા. “અગિમખ્વ] આગમ-જાયું વિ. [સં. ભગ્રિમ-નાત-> પ્રા. અમિનામ-] પૂર્વની પત્નીથી થયેલું (સંતાન) આગમ-જ્ઞાન ન. [સં.] આગમશાસ્રોનું જ્ઞાન આગમ-જ્ઞાનન. [સં. પ્રિમ> પ્રા. લમ + સં] ભવિષ્યનું જ્ઞાન
આગમ-જ્ઞાની॰ વિ. [સં.,પું.] આગમશાસ્ત્રોનું જ્ઞાન ધરાવનાર આગમ-જ્ઞાની૨ વિ. [સં. અગ્રિમ > પ્રા. મશિન સં., પું] ભવિષ્યનું જ્ઞાન ધરાવનારું આગમણુ॰ (ય) સ્ત્રી. [સં. પ્રેમ પ્રા. અગમ દ્વારા] આગવણ, ચૂલાના આગલે। ભાગ, ચલાની ખેળ (જ્યાં અંગારા કાઢી ઠારવામાં આવે.)
આગમણુ? (-ણ્ય) શ્રી. [જુએ . આગમવું' + ગુ. ‘અણુ’ કૃ.પ્ર.] (લા.) અક્કલ, હેાશિયારી. (૨) શક્તિ, તાકાત, આંગમણ
૧
આગમણી શ્રી. [જુએ ‘આગમણ.1] જુએ ‘આગમણુ, આગમણી સ્ત્રી. [જુએ આગમવું+ગુ. ‘અણી' કૃ.પ્ર.] આથમાં જરાય તેટલી વસ્તુને અડધા ભાગ આગમન ન. [સં.] આવવું એ. (૨) દેશમાં બહારથી આવી વસવું એ, ઇમિગ્રેશન'
આગમન-દ્વાર ન. [સં.] પ્રવેશ કરવાનું બારણું કે દરવાજે આગમ-નિગમ પું., ખ.વ. [ + સં.] ધર્મ-શાસ્ત્ર અને વેદ-શાસ્ર માગમ-નિગેમ પું. [સં.] આવવું અને જવું એ આગમ-પ્રભાકર પું. [સં.] શાસ્ત્ર જ્ઞાનના સૂર્યરૂપ, મેટ શાસ્ત્રવેત્તા. (૨) જૈનનગમેાનું જ્ઞાન ધરાવનાર વિદ્વાન. (જૈન.) આગમ-પ્રમાણ ન. [સં.] ચાર જાતનાં પ્રમાણેામાંનું શાસ્ત્રવિષયક પ્રમાણ [શાસ્ત્રવિરુદ્ધ આાગમ-ખાધિત વિ. [સં.] શાસ્ત્ર જેના ખાધ કહ્યો છે તેવું,
Jain Education International_2010_04
આગર(-યુ)ણ
આગમ-મંત્ર (-મન્ત્ર) પું. [સં.] વેદની ઋચા આગમ-વક્તાર્ડે વિ. [સં., પું.] શાસ્ત્રોનું વિવેચન કરનાર આગમ-વક્તાર હું. [સં. મગ્રિમ > પ્રા. રૂિમ + સં.] ભવિષ્યની વાત કહેનાર, જ્યાતિષી
આગમ-વાણી સ્ત્રી. [સં. અગ્રિમ > પ્રા. અમિ + સં.] ભવિષ્યવાણી
આગમ-વિદ્યા` સ્ત્રી. [સ.] વેદાદિ શાસ્ત્રોની વિદ્યા આગમ-વિદ્યાર સ્ત્રી. [ સં. મગ્રિમ > પ્રા. શિમ+સં. ] ભવિષ્ય જાણવાની વિદ્યા
આગમવું સ.ક્રિ. [સં. અહમ્ તત્સમ; ભૂ.કૃ.માં કર્તરિ રચના હું આગમ્યા'.] જઈ પહોંચવું. (૨) (લા.) હિંમત કરવી, મેટું સાહસ કરવું. આગમાવું કર્મણિ, ક્રિ. આગમાવવું કે, સક્રિ [અનુભવી આગમ-વૃદ્ધ વિ. [સં.] શાસ્ત્રના જ્ઞાનથી પરિપકવ થયેલું, શાસ્ત્રોનું આગમ-વેત્તા વિ., પું. [સં., પું.] આગમશાસ્ત્રને જ્ઞાતા આગમ-વેદી વિ., પું. [સં.] શાસ્ત્રજ્ઞ
આગમ-શુલ્ક ન. [સં.] આયાત થતા માલ ઉપરનેા કર, જકાત, ઇમ્પેર્ટ ડયૂટી'
આગમણું ન. ભાતમાં ધી નાખી ચાળવું એ આગમાત્મક વિ. [+ સં. માત્મન + ] શાસ્ત્રરૂપ, સપ્રમાણ, (૨) કાઈ વિશિષ્ટ વાત ઉપરથી સાધારણ વાતની કલ્પના જેમાં છે તેવું, ‘ઇન્ડક્ટિવ’ [રહેલું આગસાનુસારી વિ. [સં. + અનુસારî, પું.] શાસ્ત્રને અનુસરી આગમાપાથી વિ. [ + સં. મવાળી, પું.] આવે અને જાય તેવું, અસ્થાયી, અનિત્ય. (ર) ઉત્પત્તિ અને વિનારાના સ્વભાવવાળું, ક્ષણભંગુર, વિનાશી આગમાભાસ' હું, [+ સં. માણ] શાસ્ત્રસંબંધી ભ્રમ આગમાભાસ? પું. [સં. અગ્નિમ≥ પ્રા. શિમ + સં. મામાસ]
ભવિષ્યના ચિતાર
આગમાવવું, આગમાથું જુએ ‘આગમવું’માં. આગમાળ (બ્ય-) સ્ત્રી. [ચા ] ચલાનેા આગલા ભાગ, આગમણ આગમાળું ન. [ગ્રા.] દાળ અને ભાત
આગમિક વિ. [સં.] આગમને લગતું, શાસ્ત્રવિષયક. (૨) શાસ્ત્રથી પ્રમાણિત થયેલું, શાસ્ત્ર પ્રમાણેનું. (૩) શાસ્ત્રને જ પ્રમાણ માનનારું [ધરાવનાર આગમી વિ. [સં., પું] આગમશાસ્રી, આગમેનું જ્ઞાન આગમી? વિ. [સં. મશ્ચિમિ-> પ્રા. ત્રિમિત્ર-] ભવિષ્યની વાત જાણનારું, યેતિર્વિદ આખું(-g) વિ. [ગ્રા.] પેાતાનું, પાતીકું આગમેક્ડ વિ. સં. આમ + હત] શાસ્ત્રોમાં કહેલું આગમાદ્ધારક વિ. [સં. આમ + ઉદ્ધાર] શાસ્ત્રોના ઉદ્ધાર કરનાર. (૨) જૈન આગમાના ઉદ્ધાર કરનાર, જૈન આગમેાની અધિકૃત વાચના તૈયાર કરનાર. (જૈન.) આગમાળ (-ળ્ય) ક્રિ.વિ.[ જુએ આપ્યું’દ્વારા; ગ્રા.] અગાઉ, પૂર્વે આગર પું. [સં, માર્->શો. પ્રા. આર] (લા.) અગરિયો. (ર) ખારવેશ
આગરગાંજ ન. ફળઝાડના બગીચા હોય તેવું ગામડું આગર(-રે)ણુ` (-ચ) શ્રી. [જુએ ગર’ + શુ. ‘અ