Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 236

આકાશી-વૃત્તિ
૧૯૧
આખડા
આકાશી વૃત્તિ સ્ત્રી, [+ સં.j(લા.) નિયમસર આવક મળતી ન આકડાનું ફળ (જે સુકાઈ જતાં એમાંથી ‘સૂર’ નીકળે છે.) હોય તેવા પ્રકારનો અનિશ્ચિત ધંધો કે પ્રવૃત્તિ
આક્રમ પું. (સં.] આક્રમણ, ચડાઈ. (૨) પરાક્રમ, બહાદૂરી. આ-કાંક્ષક (-કાક્ષક) વિ. [સં] આકાંક્ષા-અભિલાષ રાખનારું (૩) (લા.) પરાભવ, હાર આકાંક્ષય (ટૂંકાક્ષણીય) વિ. [સં.] આકાંક્ષા રાખવા આક્રમક વિ. [સ.] આક્રમણ કરનાર જેવું, ઇચ્છવા જેવું
આક્રમણ ન. [સં.] ચડાઈ, હુમલે, “એગ્રેશન' આ-કાંક્ષવું (-કાક્ષવું) સ, ક્રિ. સં. મા--મક્ષ તસમ] આક્રમણકાર વિ. [સં.3, -રી વિ. સિં, ૫.], અકમ ખેર આકાંક્ષા રાખવી, ઇચ્છા કરવી. આકાંક્ષવું (-કાક્ષાવું) વિ. [ + ફા, પ્રત્યય] આક્રમણ કરનાર, આક્રમક, ‘એગ્રેસર” કર્મણિ, જિ. આકાંક્ષાવવું (-કાકક્ષાવવું) પ્રે., સક્રિ. આક્રમણાત્મક વિ. [ + સં. મારમન + ] હુમલો કરવાના આકાંક્ષાવવું, આકાંક્ષવું (આકાક્ષા-) ઓ આકાંક્ષ'. સ્વભાવવાળું, “ઍગ્રેસવ' આકાંક્ષા (-કાક્ષા) સ્ત્રી [સં.] ઈચ્છા, અભિલાષ, અભળો. આક્રમનું સ. ક્રિ. [સં. મા-ઝમ તત્સમ; ભૂ.ક.ને વિષયે કર્તરિ (૨) સાંભળનારને બીજા પદની અપેક્ષા રહે એવી સ્થિતિ. “હું આક્રયે” વગેરે] આક્રમણ કરવું. (૨) પરાભવ કરે. (વ્યા.)
આક્રમવું કર્મણિ, ક્રિ. આક્રમાવવું છે., સક્રિ. આ-કાંક્ષિત (-કાકુક્ષિત) વિ. સં.] ઈહેલું, વાંછિત, ચાહેલું આક્રમાવવું, આક્રમવું જુએ “આક્રમવું’માં. આકાંક્ષી (-કાક્ષી) [સ., પૃ.3, -શુ વિ. [સં. મા-શ્રાક્ષ આ-કમિત વિ. [સંસ્કૃતભાષી, શુદ્ધ રૂપ “-ત'] જેના ધાતુ + ગુ. “ઉ” કુ.પ્ર.] આકાંક્ષા રાખનારું
ઉપર આક્રમણ કરવામાં આવ્યું છે તેવું આકિલ વિ. [અર.] અક્કલવાળું, બુદ્ધિશાળી
આજંદ (-કન્દ) પું, દન (-ક્રન્દન) ન. [સં.] ભારે માટે આચિન્ય (-કિચય) ન. [૪] અકિંચનતા, નિર્ધનતા, રો-કકળાટ, ભારે વિલાપ
[તવું. (૨) આજંદ ગરીબાઈ. (૨) નિઃસ્પૃહતા, જેન)
આ-જંદિત (ક્રદિત) . [સં.] જેણે ભારે વિલાપ કર્યો છે આકીન ન. [અર. યકીન્ ] યકીન, વિશ્વાસ, શ્રદ્ધા
આજંદી (-ક્રન્દી) વિ. [સં., .] આક્રંદ કરનારું આકીન-દાર વિ. [ + ફા. પ્રત્યય] ચકીનદાર, વિશ્વાસ રાખનારું, આક્રામક વિ. [સં.) હુમલો કરનારું શ્રદ્ધાળુ
[ગિરદીવાળું, સંકુલ આક્રાંત (ક્રાન્ત) વિ. [સં.] જેના ઉપર હુમલો કરવામાં આ-કીર્ણ વિ. [સં.] વેરાયેલું. (૨) પથરાયેલું. (૩) પૂર્ણ. (૪) આવે છે તેવું, આક્રમિત. (૨) ચારે બાજુથી ઘેરાઈ ગયેલું. આ-કુલ(ળ) વિ. [સં.] ભરપુર, ભરચક, પૂર્ણ, (૨) અસર (૩) (લા.) પગ નીચે કચડેલું, સંપૂર્ણ રીતે દબાવી દીધેલું, પામેલું, ઘેરાયેલું. (૩) રોકાયેલું. (૪) ખળભળી ઊઠેલું. પરાસ્ત કરેલું (૫) વીખરાયેલું. (૧) એકબીજામાં ગૂંચવાઈ ગયેલું આજ વિ. [સં.] ઘાંટો પાડીને બોલાવવામાં આવેલું આકુલ–ળ)તા સ્ત્રી, - ન. [સં.] આકુળ હેવાપણું
આ-કોશ પું, “શન ન. [સં.] બૂમબરાડા આકુલ(–ળ)-વ્યાકુલ(ળ) વિ. [સં.] ખૂબ આકુળ, અત્યંત
કઢળ) છે 'સ1 ખઅ આકળ, અત્યંત આ-કોશક વિ. [સં.] બુમબરાડા પાડનાર [જવાની ક્રિયા, “કેન્સેકશન’
આ-ક્ષિપ્ત વિ. [સં.] ફેંકી દેવામાં આવેલું. (૨) જેના ઉપર આકુંચન (- કુ.ચન) ન. [સં] સંકોચાઈ જવું એ, બિડાઈ આક્ષેપ કરવામાં આવ્યું છે તેવું, આરોપી. (૩) નિંદાયેલું, આકુંચનીય (-કુચનીય) વિ. [સં.] સંકોચાઈ જવા જેવું વગેવાયેલું. (૪) હરાવાયેલું, પરાભવ પમાડેલું આ- કુંચિત (-કુચિત) વિ. [સં.] સંકોચાઈ ગયેલું. (૨) આફરિક વિ. [સં.) અક્ષરને-મુતિને લગતું, “સિલેબિક” વાંકડિયું, કુટિલ (ખાસ કરી માથાના વાળને પ્રકારે) (વ્યા.)
[(૩) નિંદા આન્ત ન., -તિ સ્ત્રી, [સં.] ધારણા, ઇરાદે, ઈચ્છા. (૨) આક્ષેપ છું. [સં.] ફેંક. (૨) અપવાદ, આરોપ, આળ.
લાગણી. (૩) જાણવાની ઈચ્છા [(જેમ કે મકરાકૃત) આક્ષેપ-કિરણ ન. [સં] રેડિયમમાંથી ફેંકાયેલું અને ફેલાયેલું આકૃત વિ. [સ, સમાસમાં ઉત્તર પદ તરીકે આકારવાળું ત્રણ જાતનું કિરણ આકૃતિ શ્રી. [સં.] આકાર, રેખાંકન. (૨) છબી, ચિત્ર. (૩) આક્ષેપક વિ. [સં.] આરેપ ચડાવનારું, આક્ષેપ કરનારું રૂપ, ઘાટ, દેખાવ
આક્ષેપ-ગર્ભ વિ. [સં.] જેમાં અપવાદ-આરપ–નિંદા રહેલ આકૃતિક વિ. [સં.] તકધીન, પ્રમાણપુણે, તાર્કિક, તર્કમાં છે તેવું આકૃતિકલાકાર છે. [સં.] આકાર (“ડિઝાઈન) કરનાર આક્ષેપણ ન. [સં] આક્ષેપ કરવાની ક્રિયા, આળ ચડાવું એ કલાવિદ, આકૃતિકાર, રૂપકાર, “ડિઝાઈનર
આક્ષેપાર્થ . [સં. મા-ક્ષેપ + મર્ય] આરેપિત અર્થ, વ્યંગ્ય આકૃતિક-સમ વિ. [૪] અર્ધ-તાર્કિક, સેમિ-જિકલ' (મ.ન.) અર્થ, વનિ. (કાવ્ય.) આકૃતિ-ઘટના સ્ત્રી. [સં.] આકારને ઘાટ આપવાની ક્રિયા, આક્ષેપી વિ. [સં., પૃ.] જ “આક્ષેપકી. મેડલિંગ' (ન..)
આ-ક્ષેભ . [સં.] ભ, ખળભળાટ આકૃતિ-જ્ઞાન ન. [સં.] આકૃતિ ઓળખી લેવાની સમઝ આખ-થ ન. [રવા.] ગળામાંથી થંકવાના પ્રકારનો અવાજ આકૃતિ-વિધાન ન, [,] ચિત્રની રચના [‘કિંમલ' આખહવું અ, જિ. [સ. મા-૨૪ >પ્રા, અવતર-] અથડાઈ આકૃતિ-વિષયક વિ. [8,] આકૃતિને લગતું, રચના-વિષયક, પડવું, અફળાવું. (૨) રખડવું, ભમવું. (૩) લડી પડવું, બાઝવું. આ-કૃષ્ટ વિ. [સં.] આકલું, ખેંચેલું
અખડાવું ભાવે, ક્રિ. અખઢાવવું છે, સક્રિ. આલિયું ન. [ઓ “ક” દ્વારા.] આકડાનું જીંડવું, આખા મું, બ.વ. [શબ્દ “આખડે.'] ગાડાનાં બહારની
બેબાકળું