Page Text
________________
આઠરું
૧૮૯
આકારવું
પ્ર.] આકરાપણું, સખ્તાઈ
આકળું વિ. [સ. મા-ગુરુ-> પ્રા. માઇ-] ગભરાયેલું, આકરું વિ. વધારે પકવેલું, ખરું. (૨) સખત, કઠણ. (૩) બેબાકળું. (૨) અધીરું, ઉતાવળું. (૩) ગરમ સ્વભાવનું, મુશ્કેલ, અઘરું. (૪) મધું, વધારે પડતી કિંમતનું. (૫) ગુસ્સે થયેલું. [૧ભૂત (રૂ.પ્ર.) ઘણા ગરમ સ્વભાવનું ગરમ સ્વભાવનું. (૬) ઉતાવળું, અધીરુ, (૭) ન ખમાય આર્કક (કર્ણ) કિ.વિ. [સં.] કંઠ સુધી, ગળા સુધી, ગળાતેવું, અસહા. (૮) પ્રચંડ [થયેલું બ. (૨) (લા.) પૂરેપૂરું
થિથરટ આકત્પન્ન વિ. [સં. મા-% + ૩પન્ન] ખાણમાંથી ઉત્પન્ન આ-કંપ (-કમ્પ) પું, –પન ન. [સં] સહેજ ધ્રુજારી, આ છે આ-કર્ણ વિ. [સં.] કાન સુધી લંબાવીને કે લઈ ને, આ-કંપિત (-કમ્પિત) વિ. [સં.] કાંઈક દૂજેલું, થોડું થોડું કાનને સ્પર્શ કરાવીને
હાલેલું, થોડું થરથરેલું આકર્ણન ન. [સં.] સાંભળવાપણું, શ્રવણ
આકા, –ગા પું. [ક] શેઠ, સ્વામી, માલિક આ-કર્ણનીય વિ. સં.] સાંભળવા જેવું, શ્રવણીય, કોતવ્ય આકા-ડેકા પું, બ.વ. ચારના સૂકા સાંઠાની છાલ ઉતારી આ- ક ત (સ્કૃત) કિ.વિ. [સં. મજૂર્ણ + અન્ત] કાનની માંહેથી કાઢેલ લેખાં(ગર્ભ)ના ટુકડા. [૦ માં બૂટ સુધી લઈ જઈ ને
રચ (રૂ.પ્ર.) તકલાદી કામ કરવું આકર્ણિત વિ. [સં.] સાંભળેલું
આકા-દોડી સ્ત્રી. [ઓ આક' + ડેડી'દાડી., આકર્ષક વિ. [સં.] ખેંચાણ કરનારું. (૨) (લા.) મેહક શબ્દ “ઓકે' થયા પછી] આકડાનું ઍડવું આકર્ષણ ન. [સં.] ખેંચાણ. (૨) (લા.) મેહક ગુણ, વશીકરણ આકા-તૂર જુએ ‘આક-તુર'. આકર્ષણ-ક્રિયા સ્ત્રી. [સં.] જુઓ ‘આકર્ષણ(૧)'.
આકાર . [સં.] ‘આ’ વર્ણ. (૨) ‘આ’ ઉચ્ચાર. (૩) આકર્ષણબલ(ળ) ન. [૪] ખેચાણ-શક્તિ
આકૃતિ, ઘાટ, સ્વરૂપ. (૪) દેખાવ, સૂરત. (૫) કિંમતની આકર્ષણ-મંત્ર (-મન્ન) ૫. [સં.] પિતા તરફ ખેંચવા માટે આંકણી, આકારણી, અડસટ્ટે કરેલી કિંમત, એસેસમેન્ટ'. પ્રજાતો મંત્ર. (૨) (લા.) ભૂરકી નાખવાની કળા
(૩) વિટી
કરનાર આકર્ષણ-શક્તિ સ્ત્રી. (સં.] આકર્ષવાનું બળ
આકા૨ક વિ. [સં.] હાકલ પાડીને બેલાવનાર. (૨) આકારણું આકર્ષણી સ્ત્રી, સિં] ઝાડ ઉપરથી ફળ-ફૂલ ઉતારવાને માટેની આકારગત વિ. [સં. ઘાટને લગતું, ઘાટમાં રહેલું. (૨) આકડીવાળી લાકડી, વાંસી, આંકડી
(લા.) ઔપચારિક, કૅર્મલ’ (ઉ.જો.) આકર્ષણય વિ. સિં] સામાને ખેંચે તેવું. (૨) (લા.) મેહક આકાર-ગુપ્તિ સ્ત્રી., આકાર-મૂહન ન, આકાર-ગેપન ન. અક સ. ક્રિ. [સં. મા-વૃ-કર્ષ તસમ] ખેંચવું. (૨) (લા.) [સં.] (લા.) મનના ભાવને છુપાવવાપણું, આંતરભાવ-ગોપન મોહ કર, લલચાવવું. આકર્ષવું કર્મણિ, ક્રિ. આકર્ષવવું આકારણ ન, ણ સી. [સં.] નિમંત્રણ, બોલાવવું એ, નેતરું છે. સ.કિ.
આકારણી સ્ત્રી, [જ એ “આકારવું' + ગુ, “અણુ” કૃપ્ર.] અકવવું, આકર્ષાયું જુઓ આકર્ષવુંમાં.
કિંમત નક્કી કરવાપણું, “એસેસમેન્ટ.' (૨) જમીનના આકર્ષિત વિ. [સં. મા--૧ પરથી પ્રેરક દ્વારા ભુ. ફ] મહેસૂલની આકણી, વિલેટના આકાર. (૩) આંક પાડવાનું ખેંચવામાં આવેલું. (૨) (લા.) મેહ પમાડવામાં આવેલું એજાર
કારી ખાતું આકથી વિ. [સ., પૃ.] ખેંચાણ કરનારું. (૨) (લા.) મેહ આકારણી-તંત્ર (-તન્ત્ર) ન. [+ સં.] આકારાણું કરનારું સરપમાડનારું
[સંધરે. (૩) શોધ, તપાસ આકારણી પાત્ર વિ. [+સં.] કરવેરા માટેની આકારણી આકલન ન. [૩] ગ્રહણ કરવાની ક્રિયા. (૨) એકઠું કરવું એ, કરાવાને યોગ્ય [ કરવાનો અધિકાર ધરાવનાર અમલદાર આકલન-શક્તિ સ્ત્રી. [સં.] ગ્રહણ કરવાની-સમઝવાની શક્તિ. આકારણી–સત્તાધિકારી ચું, [+ સત્તા + અધિકારી] આકારણી (૨) સંધટન-શક્તિ
આકારણી-સર્વે સ્ત્રી. [+ અં.] આકારણી કરવા માટેની આકલિનીય વિ. [સં.] આકલન કરવા જેવું
સરકારી તંત્રની મંજણી
[સરકારી માણસ આ-કલિત વિ. [રાં.] જેનું આકલન કરવામાં આવ્યું છે તેવું આકારણી-સર્વેયર છું. [+ અં.] અકારણની મજણી કરનાર આક૫ ક્રિ.વિ. [સં.] એક કહ૫ પર્યંત, ચાર યુગ સુધી આકાર-પત્ર ન., ત્રિકા સ્ત્રી. [સં.] મહેલનું પત્રક, આકશ(-સ)-બ-બુ) (-સ) ન. [રવા. આચરકુચર, તહસીલની ચોપડી, પહાણીપત્રક પરચૂરણ. (૨) કાચું કરું
આકાર-બંદ (-બ૬) . [+ ફા. પ્રત્ય] ગામના દરેક સર્વે અ-કપ છે. [સં.] કમેટીને પથ્થર
નંબરનું ક્ષેત્રફળ વગેરે બતાવતું પત્રક, એસેસમેન્ટ-૨લ' આકર્ષક વિ. [સં.] કાટી કરનાર અધિકારી યા સેની), આકાર-માત્ર વિ. [સં.] શરીરનું હાડકાનું –હાડપિંજર કસ કાઢી આપનાર
રહ્યું છે, તેવું
[ધનમાપ, “ મ” આકસ્મિક વિ. [સં. મનમાન્ + લ દ્વારા ગુ. પ્રયોગ] આકાર-માન ન. [સં.] પદાર્થથી રોકાયેલી જગ્યાનું માપ,
અકસ્માત્ થઈ પડેલું, એકાએક અણધાર્યું, અણચિંતવ્યું આકાર-રેખા સ્ત્રી. [સં.] આકૃતિ બનાવતી લીટી, રૂપરેખા આકળવિકળ જુઓ ‘આકુલ-વ્યાકુલ.”
આકાર-વર્ણન ન. [સં.] પ્રાણીઓની આકૃતિને હેવાલ, આકળાશ (૩) સ્ત્રી. [જુએ “આકળું” + ગુ. “આશ' ત. “મેર્ફોગ્રાફી
પ્ર.] આકળાપણું. (૨) અધીરાઈ, ઉતાવળ. (૩) ગભરાટ, આકાર-વલી સ્ત્રી. [+ અર.] જુઓ “આકાર–પત્ર'. ગભરામણ. (૪) ગરમ સ્વભાવ, ઉગ્રતા
આકારવું સ.ફ્રિ. [સં. મા-વાર, તત્સમ ના.ધા.] આકૃતિ
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |