Page Text
________________
અંજવાશિયું ૧૭૫
અંડ અંજવાશિયું એ “અંજવાસિયું.”
[તેજોમયતા અટસિ(શિ)(અષ્ટ-) વિ. [ - ગુ. “યું” પ્રત્યય] વેર અંજવાસ છું. [જ એ “અજવાળું.”] અજવાળું, પ્રકાશ, લેવાની વૃત્તિવાળું, કિનના ખેર અંજવાસવું સ. ક્રિ. [જુઓ અંજવાસ',ના. ધા.] પ્રકાશિત અંટા (અષ્ટા) શ્રી. સૂતર કે રેશમની આંટી. (૨) અફીણ કે કરવું, વાટ-દિવેટ સળગાવવી, દીવો પ્રગટાવ
ભાંગની મેટી ગોળી. (૩) દડો, લટે. (૪) મેટી કેડી, અંજવાસિ(-શિ)યું ન. [જ “અંજવાસ' + ગુ. “ઇયું' ત.ક.] કેડે. (૫) રાખ. (૬) બિલિયર્ડ નામની અંગ્રેજી રમત.
અજવાળું આવવા માટે છાપરામાં કે ભીંતમાં રાખેલું બાકું (૭) બિલિયર્ડની રમતમાંની હાથીદાંતની દડી અંજવાળવું જુઓ “અજવાળવું.'
અંટા-કેડી (અષ્ટા-કડી) સ્ત્રી. [+જુઓ “કાંડી'.] (લા.) અંજવાળી જઓ અજવાળી.”
[‘અજવાળું.” ઢોરને ગળાથી પગ સુધી બાંધવામાં આવતું દેરડું અંજવાળું ન. [સ. sa-> પ્રા. હનુમ-] જઓ અંટાઘર (અટા- ન. [ + જુઓ “ધર”.] બિલિયર્ડની રમત અંજસ (અજસ) વિ. [સં.] સીધું, સરળ
રમવાને ઓરડે [જમીન ઉપર હોય તેવું, વાંસાભેર અંજસ (અજસ) પું. અહંકાર, અભિમાન, ગર્ષ અંટા-ચીત (અટા) વિ. [+ જુઓ બચીત'.] (લા.) પીઠ અંજળ (અજળ) ન. [સં. અન્ન-ન્ન] (લા.) દાણા-પાણીનું અંટા-બંધુ (અષ્ટા-બધુ) પું. [ + સં. વન્ય- > પ્રા. વધુમનિર્માણ, અન્નજળ, રજક. [ ઊઠવું (રૂ.પ્ર.) લેણાદેવી પૂરી >અપ.૩૧૩ નું લઘુરૂપ] જુગાર રમવામાં વપરાતી અટવાની થઈ જવી. (૨) રહેતા હોઈએ તે પ્રદેશમાંથી દિલ વિના કેાડી, દાણિયો અન્ય પ્રદેશમાં જવાનું થયું. ૦ મૂકવું (રૂ.પ્ર.) ભરવાની અંટાવવું, અંટાણું (અષ્ટા) જ “આંટવું માં. અણીએ પહોંચવું, છેલ્લા શ્વાસ લેવા]
અંટી (અષ્ટી) સ્ત્રી. સૂતર કે રેશમ વગેરેની લછી, દેરાની અંજળપાણી (અજળ-) ન, બ.વ. [+ જુઓ “પાણી'. આંટી, આટલી. (૨) એક હાથની એક બીજી પર ચડેલી અહીં “જળની સાથે પુનરુક્તિ, રૂઢિથી.] (લા.) જુઓ બે આંગળી. (૩) આંગળીઓ વચ્ચેની ખાલી જગ્યા. (૪) ઉપર “અંજળ'. [૦ ઊડવા (રૂ.પ્ર.) લેણાદેણી પૂરી થઈ કેડ પર વાળવામાં આવતી ધોતિયાની ગાંઠ. (૫) દેરો વીંટવાનું જવી. (૨) વૃત્તિ માટે અન્ય પ્રદેશમાં જઈ રહેવું. ૦ હાથમાં રીલ, ફાળકે. (૬) કાનની બૂટમાં પહેરવાનું એક ઘરેણું, (રૂ.પ્ર) નસીબને અધીન]
બટિયું. [૦ કરવી (ઉ.પ્ર.) કપટથી કોઈની ચીજ લઈ લેવી. અંજલિ (અજળિ) જાઓ “અંજલિ.”
૦ મારવી (રૂ.પ્ર.) જુગારમાં આંગળીઓ વચ્ચે કેડી સંઅંજામ (અન્નામ) છું. [.] છેવટ, અંત. (૨) (લા.) તાડવી. (૨) તોલમાં એવું જાય એમ ત્રાજવું ઝાલવું. (૩) પરિણામ, ફળ, નતીજે. (૩) (લા.) દુઃખ, સંતાપ
બીજાની વસ્તુ એ જએ નહિ એમ લઈ લેવી] અંજામણ (અન્નામસ્ય), ણી સ્ત્રી. [એ “આંજવું' અંટીવાળ (બે) જુએ “અંટેવાળ'. + “આમ”“આમણ’ કુપ્ર.] (લા.) મેહમાં અંજાઈ અંટીવાળવું સક્રિ. જિઓ “અંટીવાળ'.-ના. ધા.] આંટીએ જવાપણું, ભૂરકી
ચડાવવું, હડફટમાં લેવું, આંટી મારી ગચવવું અંજાવવું, અંજાવું (અજા) જુએ “આંજ'માં.
અંકેવાળવું અ.ક્ર. [જુઓ “અંકેવાળ'.-ના. ધા.] અટવાવું, આંજિત (અજિત) વિ. [સં.] આજેલું કે અંજાયેલું ગુંચવાવું. (૨) જતાં આવતાં કઈને પગે અથડાવું, હડફટમાં અંજી (અગ-જી) સ્ત્રી. દળવાનું યંત્ર, ઘંટી
આવવું, ઠેસ ચડવું અંજીર (અ.જી૨) ન. [ફ.] એક પ્રકારના મેવાનું ઝાડ અટે(-ટી)વાળ (-4), -ની સ્ત્રી, (લા) આંટી, હડફેટ, નડતર, (ઉમરાના પ્રકારનું). (૨) અંજીરના ઝાડનું લીલું કે સૂકવેલું અડચણ. (૨) હેર દોતાં પાછલા પગે બાંધવામાં આવતા
નેઝણાની આંટી. (૩) નેઝણું. [- ચહ(૮)વું (-) અંજીરિયું (અચ્છ) વિ. [+ગુ. “યું' ત..] અંજીરના (રૂ.પ્ર.) હડફટમાં આવવું. (૨) નકામું વચ્ચે અથડાવું-કુટાવું]. જેવા રંગનું કે અંજીર જેવું ઝાંખા મેલા લાલ રંગનું. (૨) અંટો (અટ્ટ) મું. લખેટે એના જેવા રંગનાં કેળાંની એક જાતનું
અંટાલ-દાસ (અટેલ-) પું. [એ “અંટેળ' + સં.] (લા.) અંજીરી (અન્ડરી) સ્ત્રી. [+ગુ. “ઈ' ત.પ્ર.] અંજીરનું ઝાડ સ્થિરતા કે ભા વિનાને માણસ, અણભરોસાપાત્ર માણસ, અંજુમને (અજ) ન. ફિ.] મંડળ, સમાજ, (૨) સભા, (ભરૂચ) (ન.મા.) સમિતિ
અંટોળ (અળ) વિ. ઘસાઈને તળવાના કામમાંથી નીકળી અંજુમને ઇસ્લામ (અ ) સ્ત્રી. [+ ફા, “ઇ' + અર.] ગયેલું નકામું (તેલું). (૨) (લા.) ભારબેજ વગરનું. (૩) ઇસ્લામ ધર્માઓની મંડળી
જ્યાં ત્યાં અટવાતું, ૨ખડાઉ, બેકાર. (૪) મૂર્ખ, અભણ અંટ જુએ “આંટ', [૦ નું રાંટ કરવું (રૂ. પ્ર.) કાંઈનું કાંઈ અટાળ-કાટલું (અષ્ટોળ-) ન. [+જુઓ ‘કાટલું’.] વિશ્વાસ કરી નાખવું, સમઝયા વગરનું કામ કરવું].
ન રખાય તેવું ખોટું તેલું. (૨) ઘાટઘૂટ વિનાનું કાટલું અંટવાણ (-શ્ય) સ્ત્રી. [જુઓ અંટવાવું' + ગુ. “અણ” કુ.પ્ર.] -તેલું. (૪) (લા) ભરેસે રાખી ન શકાય તેવું માણસ. (૫) દોરીમાં પગ ભરાઈ જવાથી ગબડી પડવાપણું, આંટી. (૨) મનમાનતું એટલે સંતોષકારક ન કરી શકનારું વચમાં અથડાયા કરતી વસ્તુ
અંટો (અપ્ટેળો) ૫. આંટીઓરીઓ પ્રસરાવતે અંટશિયું (અટ) જ “અંટસિયું'. [દુમનાઈ પવન, વંટોળિયા અંટસ (અસ્ટસ) પું, સ્ત્રી, વેર લેવાની વૃત્તિ, કિન, અંહ (અ) ન. [સ, પું, ન] ઈડું, બે. (૨) ગુહ્યાંગની
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |