Page Text
________________
શાભનય
શરને કારણે ઘાટીલા
કર્ણ
અક)
) ૬. ..
અંગ-શથિય
૧૭૨
અંગુલિ-લી)-નિર્દેશ અંગ-શૈથિલ્ય (અ) ન. [સં.] શારીરિક શિથિલતા પર સેકેલ દાણા વગેરેને પિક.(૨) કાજળી પડેલે જુવારને અંગ-શોભનાક્રયા (અ) સ્ત્રી, અંગ-સંસ્કાર (અન છોડ, આંજિયું સંસ્કાર) પું. [] શરીરને શણગારવાની ક્રિયા, ટાપટીપ અંગારી (અરી) સ્ત્રી. [સં. મારા >પ્રા. ગંગારિબા] અંગસડવ (અ) ન. [સં.] શરીરનું ઘાટીલાપણું નાને અંગારે, તણખે. (૨) સગડી અંગ-પર્શ (અ) પું [સં] શરીરને અડવાપણું
અંગારો (અર) ૫. [સ. અપ >પ્રા. અંજાર-] અંગ-સ્વભાવ (અ) ૫. [સં.] જાતિ સ્વભાવ
ટાંડે, બેટા, સળગતે કોયલે કે કેલો. (૨) કજળી અંગ-લીન (અ8) વિ. [સં.1 શરીરના એક કે વધુ અંગે ગયેલો જુવારને દાણે. (૩) જુવારમાં થતો એક જાતને વિનાનું, ખોડવાળું
[શારીરિક ખોડ રોગ. [રા ઝરવા, રા વરસવા (રૂ.પ્રા.) ઉનાળાને ભારે અંગહીનતા (અ) શ્રી. [સં.] અંગહીન હેવાપણું, તાપ પડે. (૨) પ્રબળ ગુસ્સે થ. ના એકવા (ઉ.પ્ર.) અંગળાઈ જી. [સંમહૂ દ્વારા] ગાડાનાં પૈડાં ગધેડિંચાને ઘણું સહન કરવું. ૦ ઊઠવે (રૂ.પ્ર) કુળમાં કપૂત પાક.
એટલે ધરીઓ જેમાં ભેરવવામાં આવે છે તે લાકડાને ન ૦ મૂક (૩.પ્ર.) લડાવી મારવું]. ઘસાય એ માટે વચ્ચે મૂકવામાં આવતી કપડાની ઉઢાણી અંગત (અગિત) વિ. સં.] અંગને લગતું, અંગરૂપ. (૨) અંગઉ (અ ) વિ. સં. યક્ર + ગુ. “આઉ' ત.પ્ર.] લોહીની સગાઈવાળું. (૩) (લા.) વિશ્વાસુ, અંગત વિશ્વાસનું પિતાને લગતું, પોતાની જાતને લગતું, પિતાની માલિકીનું અંગિયું (અગિ -) ન, - , [સં. મ + ગુ. “ઇયું' ત.ક.] અંગોખરું (અ) ન. અંગારા ઉપર સેકી ખાં કરેલું ઝભલું, બાળકનું ટુંકી બાંયનું ખુલતું લાંબું પહેરણ. (૨) અંગાધિપ, અંગાધીશ, અંગાધીશ્વર (અ - ૫ (સં. મ + કાપડું, ચાળી મfધપ, મધ + દૃરા,શ્વર] અંગદેશને મહાભારતકાલીન રાજા અંગી (અગી) વિ. [સ., ] જેનું કોઈ અન્ય અંગ છે કર્ણ–દાનેશ્વરી. (સંજ્ઞા).
તેવું, પ્રધાન, મુખ્ય, (૨) ખાસ પિતાનું, અંગત [ગ્રહણ અંગરખું (અ) જુએ “અંગારું'.
અંગી-કરણ ન., અંગીકાર (અગી-) . [] સ્વીકાર, અંગાંગિ-ભાવ (અ ગિ ) પું. [.] અવયવ અને અવ, અંગીકારવું (અગી- સ. ક્રિ. [સં. મરીવાર, તત્સમ ના,ધા.] યવીને પારસ્પરિક સંબંધ, અંશને આખા ભાગ સાથેને સ્વીકારવું. અંગીકારવું (અકગી- કર્મણિ, જિ. અંગીસંબંધ, એક મુખ્ય અને બીજું એના અંગમાં સમાવેશ કારાવવું (અકગી) , સ.કિ. પામેલું હોય એવો સંબંધ
અંગીકારાવવું, અંગીકારવું (અગી) જુઓ “અંગીકારવું'માં. અંગાર (અર) . [સ, પું, ન.] અંગારો, સળગતે અંગીકૃત (અગી-) વિ. [સં.] સ્વીકારેલું. (૨) પોતાની ડાંડે, બેટા
આકાશી ગ્રહ. (સંજ્ઞા). મેળે સિદ્ધ, સ્વતઃપ્રતીત, એશિયેમેટિક’. (૩) ક્રિયાના અંગારક (અ - ૫. [] અંગારે. (૨) મંગળ નામને સંબંધથી સ્વીકારેલું, પિરસ્યુલેટ’ (ન..) [સ્વીકાર અંગારક-વાયુ (અ) પું. [સં] અંગાર અને પ્રાણવાયુના અંગી-કુતિ (અગી-) શ્રી. [સં.] અંગીકરણ. (૨) સ્વીકૃતિ, ભેગવાળે રંગ વગરને એક વાયુ, “કાર્બન ઓકસાઈડ અંગીઠી (અગી ઠી) સ્ત્રી. [જુએ “અંગીઠું + ગુ. “ઈ' સ્ત્રીઅંગારકી (અ ) સ્ત્રી. સિં.] વૈશાખ વદિ ચોથ
પ્રત્યય] સગડી, સગડી ચૂલે. (૨) સોનીની સગડી. (૩) અંગાર-દીવો (અર) . સિં+જુઓ “દીવા'.] અંગારા પિઠે પિાં પાડવા માટે જમીન જરા બેદી તાપ કરવામાં આવે તપીને પ્રકાશ આપતે દી. (પ.વિ.) [“ઈન્ફ-ડેસ-સ' છે તે જગ્યા. (૪) (લા.) લાય, ઝાળ, અગન અંગાર-પ્રકાશ (અલાર) પું. [સં.] તપીને પ્રગટતો પ્રકાશ, અંગીઠું (અગી-) ન., – પં. ધાતુ ગાળવાનું કંડું અંગાર-પ્રસ્તર (અ ાર- . [સં.] માછલાં તથા બીજાં અંગી-ભૂત (અગી-) વિ. [સં.] અંગરૂપ થયેલું દરિયાઈ પ્રાણીઓનાં હાડકાંનાં બંધાયેલાં પડે પછી બંધાતા અંગીલ (અકગી-) . [ગ્રા.] બળદ-ગાડીમાં વપરાતે લોઢાને થરની રચના, કેલસાને થર [વાના સમય ગાળો ખીલે અંગારપ્રસ્તર યુગ (અર-) . [સં. કાલસાનાં પડ બંધા- અંગુર (અગુર) પું, સ્ત્રી, ન. સિં. અઢકુર] (લા.) નવી અંગાર-મણિ (અર-) ૫. [સં.] પ્રવાલ, પરવાળું
ચામડી. [૦આવવી(–) (રૂ. પ્ર.) રૂઝ આવવી. અંગાર-વાયુ (અાર-) ૫. [સં.] જુઓ ‘અંગારક-વાયુ.” ૦ફાટવાં (રૂ. પ્ર.) ઘા રુઝાતી વખતે દેખાતા માંસના ઝીણા અંગારવું (અરવું) સક્રિ. સિ., તત્સમ ના.ધા.] સળગાવવું, લાલ કણ દેખાવા. બંધાવું (બધાવું) (રૂ.પ્ર.) ધા રુઝાવો] ચેતાવવું, પિટાવવું. (૨) અભડાયેલા વાસણને અંગારે નાખી અંગુલ ( ગુલ) ન. [સ., પું] આંગળું. (૨) આઠ તપાવી શુદ્ધ કરવું. અંગારવું (અ3 રા-) કર્મણિ, ક્રિ. જવ આડા રહે એવું માપ અંગારાવવું (અ ) પ્રે., સક્રિ. [તાપ પડે એ અંગુલિ(-લી), લિકા (અકગુન) સ્ત્રી. [સં.) આંગળી, અંગાર-વૃષ્ટિ અર) સ્ત્રી. [સં.] (લા) ઉનાળામાં સખત અંગુલિ(-લી,-ત્રણ (અણુ) ન. સિ.] આંગળીનું રક્ષણ થાય અંગારામ્સ (અ) પું. [+ સં. ન.] એ નામનો એક તેવા પ્રકારની બાણાવળીની આંગળી પર પહેરવાની ખોલી તેજાબ, “કાલિક એસિડ' [નિક ઍસિડ ગેસ કે અંગુઠી અંગારાષ્ફ-વાયુ (અ) પું. સં.] અંગારવાયુ, કાર્બો- અંગુલિ-લી)-નિર્દેશ (અગુલિ-) ૫. [સં.] આંગળી ચીંધી અંગારાવવું, અંગારવું (અરા) જુઓ “અંગારવું'માં કરવામાં આવતા નિર્દેશ, આંગળીથી બતાવવાની ક્રિયા. (૨) અંગારિયું (અ ) ન. [સ, ચાર + ગુ, ઇયું' ત.ક.] અંગારા (લા.) સહેજ ઇશારે
- સી. એ.
ટીવ'.]
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |