Page Text
________________
અંગત-દ્રષ્ટિ ૧૧
અંગ-શૂલ અંગત-દષ્ટિ (અત-) [ સં] માણસના સ્વભાવની ખાસિ- અંગરખી (અરબી) વિ., સી. [સ, મક્ષિા >પ્રા. યતને લીધે એનાં નિર્ણય અને પદ્ધતિમાં પડતે તફાવત અંજાર વિશ્વમાં] અંગનું રક્ષણ કરનારું બખ્તર, કવચ. (૨) નાને અંગદ (અ) પું[૪] બાજુબંધ, બાહુભૂષણ, (૨) અંગરખે. (ઉચ્ચારણમાં “ગ” ઉપર ભાર) રામાયણમાં વાનરરાજ વાલિને પુત્ર. (સંજ્ઞા.)
અંગરખુ (અ ) વિ[સં. અ ક્ષક->પ્રા. અંજવલઅંગદસ્કૂદકે (અ ) . [+ જુએ “કૂદકે'.](લા.) રામા- >અપ. સંજયa> ગુ. અંજાવર, અંગરકું] જાત બચાવી યણમાં અંગદ વાનર કૂદીને લંકા ગયો હતો તે પ્રકારનું કામ કરનારું (૨) અંગરક્ષક પ્રબળ કુદકે, હનુમાનકૂદકે, “હાઈ-જંપ”
અંગરખું (અ -ખું ન., - મું. [જ એ અંગરખું'. અંગ-દાહ (અ) સિં] અંગેમાં થતી બળતરા
ઉચ્ચારણમાં “ગ' ઉપર ભાર.] જૂની પદ્ધતિને ચાર કસનો અગન (અના) સ્ત્રી. [સં.] , મહિલા, વનિતા, નારી લાંબો ડગલ. (૨) કવચ, બખ્તર અંગ-ન્યાસ (અ) . [સં] હૃદય વગેરે શરીરના ભાગોમાં અંગ-રસ (અ) . [સં.] ફળને પાણી ભેળવ્યા વગર મંત્રના ઉચ્ચારપૂર્વક હાથથી કરવામાં આવતો સ્પર્શ (મંત્રની રસ
[વિલાસ ભાવના ત્યાં ત્યાં સ્થિર કરવાની ભાવનાથી).
અંગ-રંગ (અ-૨) ૫. [સં.] શરીરની કાંતિ. (૨) ભેગઅંગ-પીતા (અ) સ્ત્રી. [સં] શારીરિક પીડા
અંગ-રાગ (અ) પું. [૪] શરીર ઉપર લેપવામાં આવતો અંગ-પૂજા (અ ) સ્ત્રી. [સ.] ફળ વગેરેથી કરવામાં આવતું સુગંધી પ્રવાહી પદાર્થ, ઉવટણ, વિલેપન, પીઠી દેવેનું પૂજન
અંગરાજ (અ) ૫. સિં.] અંગદેશને રાજા કર્ણ દાનેશ્વરી અંગપ્રત્યંગ (અપ્રત્ય) ન. [સં.] દરેકે દરેક અંગ (મહાભારતમાં). (સંજ્ઞા.) અંગ-પેક્ષણ (અ) ન. [૪] શરીર ઉપર મંત્રપાઠથી કરે- અંગરેજ જુઓ “અંગ્રેજ.” વામાં આવતું છાંટણું. (૨) શરીરને ભીના કપડાથી ધસીને અંગરેજી જ “અંગ્રેજી.”
[મરેડ સાફ કરવાની ક્રિયા, “સ્પંજિંગ'
અંગ-લચક (અ-લચકથ) રઝી. [ + જ એ “લચકી.] અંગને અંગબલ(ળ) ન. [સ.] શારીરિક શક્તિ
અંગ-લતા, તિકા (અ) સી. [1] સુકોમળ શરીરરૂપી અંગ-બલ(-ળ)-વર્ધક (અ) વિ. [૪] શારીરિક શક્તિને વેલ, નાજુક દેહ વધારે કરનારું
અંગ-(હું)છણું (અ) ન. [ + જુએ “લૂ-લું)છણું અંગ-મંગ (અભ) પં. [સં] શરીરના કોઈ પણ અંગનું ક્રિયાવાચક] મૂર્તિને સ્નાન કરાવી સાફ કરવાપણું [વાલ તૂટી જવું એ. (૨) નૃત્ય-નૃત્ત વગેરેમાંને અંગ-મરોડ અંગ-વલં)છર્ણન. [સં. + જુઓ લૂટૂ-લું)છણું'. કáવાચક] અંગ-ભંગિ(ગી) (અ-ભગિ -ગો) સ્ત્રી. [સં.] મેહક અંગ-લેપ (અ) પું, પન ન. [સં.] શરીરે અંગરાગ અંગ-મરોડ, અંગવિક્ષેપ
લગાવવાની ક્રિયા. (૨) અંગરાગ અંગ-ભાવ (અ) પું. [સ.] શરીરની જ દી જુદી હિલ- અંગ-વર્ણ (અ) પું. [સં] શરીરનો રંગ-વાન ચાલથી મનેભાવને વ્યક્ત કરવાપણું
અંગ-વર્ણન (અ) ન. [૪] શરીરની સુંદરતાનું ખ્યાન અંગભૂત (અ) વિ. [સં.] અંગરૂપ બનેલું. (૨) આત્મીય, અંગ-વઝ (અ) ન. [] પ્રેસ, પિછોડી. દુપટ્ટો. (૨) સ્વકીય, પિતાનું, અંગત. (૩) ભાગરૂપ
(લા.) ૨ખાત સહી અંગ-મરોટ (અ) પૃ. [સં. + જુએ “મરડવું'.] અંગોને અંગ-વાટો (અ) ૫. [સં. + જુએ “વાટે.] જમીન હાવભાવાત્મક વિક્ષેપ
[કિયા ખેડતાં માલિક અને ખેડ માટે બળદ આપનાર એ બેના અંગમર્દન (અ) ન. [સં.] શરીરની ચંપી, ડીલ દબાવવાની ભાગ જતાં ખેતી કરનારને માટે રહેલો બાકીને ભાગ અંગ-મહેનત (અમેનત) સતી. [સં. + જુઓ “મહેનત'.] અંગ-વિકાર (અ3) પૃ., અંગ-વિકૃતિ (અ) . [સં.] જાત-મહેનત, શારીરિક પોતીકે શ્રમ
શારીરિક ખોડખાંપણ. (૨) વાઇને રોગ, ફેફરું અંગન્માપક (અ) ન. (સં.) શરીર માપવાનું યંત્ર. (૨) અંગવિક્ષે૫ (અ) . [સં.] અંગમરોડ, શારીરિક હાવશરીરના કોઈ ભાગમાં થતો કંપ માપવાનું યંત્ર, કે- ભાવ. (નાટય.) મીટર
છાંટવાની ક્રિયા અંગવિચ્છેદ (અ) ૫. [સં.] શરીરના અવયવની વાઢકાપ અંગ-માર્જન (અ. ન. [સ.]. શરીર પર મંત્રપાઠ કરી પાણી અંગ-વિજ્ઞાન (અ) ન., અંગ-વિધા (અ) સ્ત્રી [સ.] અંગ-માર્દવ (અ) ન. [સ.] અંગેની સુકેમલતા
શરીરશાસ્ત્ર. (૨) સામુદ્રિક વિદ્યા, (૩) વેદના છ અંગોને અંગમેવ (અ) ન. [સં.] અંગકંપ, ધ્રુજારી
લગતી વિઘા, (૪) જેનાગમન અંગેની વિઘા. જેન.) અંગ-મેઢા (અ) પું, બ.વ. [+ એ મોડવું'.] તાવ અંગ-વિન્યાસ (અ) કું. [.] અંગને-શરીરને વ્યવસ્થિત આવતાં પહેલાં થતી શરીરની કળતર, કસમેડા
રીતે કરવાની ક્રિયા, પોઝ' (ન. .) (૨) અંગ-વિક્ષેપ અંગચષ્ટિ (અ) . [સ.] શરીરની કાઠી, દેહયષ્ટિ અંગ-વૈકલ્પ (અ) ન. [સં. શારીરિક ખેડ-ખાંપણ અંગન્યાતના (અ) . [સ.] શરીરની વ્યથા-પીડા અંગ-ન્યાયામ (અ) પું. સિં] શારીરિક કસરત અંગ-રક્ષક (
અ વિ , . [સ.] શરીરનું રક્ષણ કરનાર, અંગ-શક્તિ (અ) સી. [સ.] શારીરિક તાકાત ડીગાર્ડ'
[શરીરની સંભાળ અંગશુદ્ધિ (અ) સ્ત્રી. [સં] દેહશુદ્ધિ અંગ-રક્ષણ (અ) ન., અંગ-રક્ષા (અ) સ્ત્રી. સિં] અંગશૂલ-ળ) (અ) ન. [સં. શરીરમાં થતી કળતર
મારી
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |