Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 194

અશોક-વઠ્ઠી
૧૪૯
અશ્રુમય
અશેકષષ્ઠી સ્ત્રી. [સં.] ચિત્રની સુદિ છઠ, કંદ-ઉષ્ઠી અમીભૂત વિ. [સં.] અમીભવન થયું છે તેવું, “ફેસઅશેકારિષ્ટ કું. [ + સં. મરણ ] ગર્ભાશયની ગરમીને લાઇ-ગ્રેડ માટેનું અશોકનાં પાંદડાંમાંથી બનાવેલું એક ચાટણ. (વૈદક) અલેખા એ “અશલેખા’ અને ‘અશ્લેષા', અશકાષ્ટમી સ્ત્રી. [ + સં. મદમી] ચૈત્ર સુદિ આઠમ અ-શ્રદ્ધા સ્ત્રી. [સં.] શ્રદ્ધા-વિશ્વાસનો અભાવ, આસ્થાન અ-શાચ પું. [.] ચિંતા-ફિકરને અભાવ, નિશ્ચિતતા, અભાવ, અવિશ્વાસ, અનાસ્થા બેફિકરાઈ. (૨) શાંતિ, સ્વસ્થતા
અશ્રદ્ધાસુ(-ળુ) વિ. [+ જુઓ દ્વાલ-જુ.] શ્રદ્ધાવિહીન, અ-શેચનીય, અ-શાસ્થ વિ.સં.] શેક ન કરવા જેવું આસ્થા વિનાનું અ-શાધન ન. [સં.] ન શોધવું એ. (૨) અશુદ્ધિ
અ-શ્રદ્ધેય વિ. [સં.] જેમાં શ્રદ્ધા વિશ્વાસ મૂકી ન શકાય અ-શેધિત વિ. [સં.] જેની શોધ નથી કરવામાં આવી તેવું. તેવું, અવિશ્વસનીય (૨) જેને શુદ્ધ કરવામાં નથી આવ્યું તેવું
અ-શ્રમ-કારાવાસ પું. [સં. મજૂરી વિનાની કેદ, આસાન અ- ભા સ્ત્રી. [સં.] શોભાને અભાવ, વરવાપણું
કેદ, સાદી કેદ અશોભતું વિ. [+જુઓ “શોભવું' + ગુ. “તું” વર્ત. કુ.] અ-શ્રમણ મું. [સ.] બૌદ્ધ ભિક્ષુ કે જૈન સાધુ ન હોય તેવા શોભા ન આપતું. (૨) અણછાજતું.
માણસ અ-શેભન ન [સં.] શોભાને અભાવ, શણગારને અભાવ અ-શ્રમિત વિ. [સં.] થાક નથી લાગે તેવું, અશ્રાંત અ-શભનિક વિ. [] નહિ શણગારેલું. (૨) સારું ન દેખાતું અ-શ્રવણ ન. [સે.] સાંભળવાનો અભાવ અ-શેભનીય. અ- ક્ય વિ. સિ.] શોભે નહિ તેવું. (૨) અ-શ્રવણીય વિ. [સં.] ન સાંભળવા જેવું. (૨) ન સાંભળી છાજે નહિ તેવું. (૩) ખરાબ દેખાય તેવું
શકાય તેવું, અશ્રાવ્ય અ-શેષ્ય વિ. સં. સુકવી ન શકાય તેવું. (૨) સુકાય અ-શ્રાવણ વિ. [સં.] શ્રવણેદ્રિય-કાનથી ન સંભળાય તેવું નહિ તેવું. (૩) શોષી-ચુસી લેવાય નહિ તેવું
અશ્રાદ્ઘ વિ. [સં.] જુઓ. અ-શ્રવણીય'. અ-શૌચ ન. [સં.] અપવિત્રતા, ગંદાપણું. (૨) જુએ અ-શ્રાંત (-શ્રાન્ત) વિ. [સ.] ન થાકેલું, અમિત, (૨) આશૌચ.”
નામર્દાઈ, બીકણવેડા ક્રિ.વિ. થાકયા વિના. (૩) સતત, ચાલુ રહેલું હોય અ-શોર્ય નસિં.] શૂરવીરપણાનો અભાવ, કાયર પણું. (૨) એમ, અટકયા-ચંન્યા વિના અશ્કર ક્રિ. વિ. [અર. અકુશર ] જુઓ ‘અકસર', અ-શ્રાંત-તા (-જાત-, અ-શ્રાંતિ (-શ્રાતિ સ્ત્રી.[i] થાકને અમ પું. [સ.] પહાડ
અભાવ
[- ગાં અમ-એજાર ન. [ સં-બરમન + જ એજાર”. ] અશ્રુ ન. [સ., ગુ. માં બ.વ.માં મોટે ભાગે] આંસુ, રંગું પથ્થરનું ઓજાર
અશ્ર-કણિકા જી. [સં.] આંસુને નાને નાને કણ. (૨) અમ-ગર્ભ પું. [.] મરકત મણિ, લીલા રંગને મણિ ઝળઝળિયાં અરમ-ગંધા ( ગન્ધા) સ્ત્રી. [સં] અશ્વગંધા નામની ઓષધિ, અશ્રુ-કથા સી. [.] આંસુ લાવે તેવી કરુણ વાત આકર્સદ, આનંદ, આસન
અશ્રુ-જનક વિ. [સં.] આંસુ લાવે તેવું (કરુણ) અમ-મય વિ. [{.] ભથ્થરથી ભરેલું, પથ્થરરૂપ, પથ્થરમય અશુ-જલ(ળ) ન. [સં.] આંસુનું પાણી અહમયુગ . [સં.] પ્રાચીનતમ યુગમાં હજી માનવ માત્ર અશ્રુત વિ. [સં.] કદી ન સાંભળેલું. (૨) વેદ-સાહિત્યથી પથ્થરનાં હથિયાર વાપરત થયે હતો એ યુગ, સ્ટેન- જુદા પ્રકારનું. (૩) જૈન આગમ સાહિત્યથી જુદા પ્રકારનું. એઈજ'
(૪) શાસ્ત્રોને જેને પરિચય નથી થયો તેવું. (૫) (લા.) અભણ અમર વિ. [.] પથ્થરવાળું, ખડકમય [પદાર્થ, પથરી અશ્રુત-દણ-પૂર્વ વિ. સિં] પૂર્વે ન સાંભળવામાં આવ્યું હોય અશ્મરી સ્ત્રી. [સં] પથરીના રંગમાં થતો પથ્થર છે અને ન જોવામાં આવેલું હોય તેવું હિય તેવું અશ્મા પું. [સ, મરૂમન્ નું. ૫.વિ., એ.વ.] પથ્થર. (૨) અશ્રુત-પૂર્વ વિ. સં.] પૂર્વે કદી સાંભળવામાં ન આવ્યું ચકમકનો પથ્થર, (૩) ખડક, (૪) વાદળું. (૫) વજ. (૬) અશ્રુ-ધારા સ્ત્રી. [સં.] આંખમાંથી આંસુઓને સતત પહાડ
[રહેનારું એક જીવડું ચાલતે પ્રવાહ અમા-માખી સ્ત્રી. [+ જુઓ “માખી'] પાણીમાં પથ્થર નીચે અશુપાત છું. [સં.] આંખમાંથી આંસુ પડવાની ક્રિયા અશ્મરાહણ ન. [સં. મરૂમન + મારો] લગ્નવિધિ વખતે અશ્પૂ ર્ણ વિ. [સ.] આંસુથી ભરેલું કન્યાએ પથ્થર ઉપર જમણા પગને અંગૂઠે અડાડવાની અશ્ર-પ્રમાર્જન ન. [૪] આંસુ લુછવાની ક્રિયા ક્રિયા (પથ્થર જેવી પિતે સ્થિર અને મજબૂત રહે એવી અશ્ર-પ્રવાહ !. [સં.] આંસુના વહેતા મેટા રેલા ભાવના માટે). (૨) (લા.) અઘરી વાત, મુશ્કેલી ભરેલું કામ અશુ-પ્લાવિત વિ. [.] આંસુથી ઊભરાયેલું, આંસુથી અશિમલ ન. સિં. શરમન દ્વારા] પૃથ્વીના પડામાંથી મળી ભીંજાયેલું આવતે અમીભૂત થયેલ છે તે અવશેષ, “સિલ’ અશ્ર-બિંદુ (-બિન્દુ) ન. [+સે, મું.] આંસુનું ટીપું અરમી-ભવન ન. [સં.] મૂળમાં પથ્થર ન હોય તે કાલના અશ્રુભીનું વિ. [+ જુઓ “ભીનું’. આંસુથી ભીનું થયેલું, પસાર થવા સાથે પથ્થર બની જાય એ જાતની ક્રિયા, આંસુથી ભીંજાયેલું ફેસિલિઝેશન'
અશ્રુ-મ્ય વિ. [સં.] અદ્ભુપૂર્ણ