Page Text
________________
અવાકે મુખ
૧૩૯
અવા-મુખ વિ. [સં] નીચે રહેલા મોઢાવાળું, નીચી મૂંડ કરી બેઠેલું. (૨) (લા.) લજિજત, શરમાયેલું અવાજ છું. [ ફા. આવા-ઝ] અવનિ, નાદ. (૨) સાદ, ઘાટે. [૦ઉઠાવ (રૂ.પ્ર.) પોતાની વાત જેરથી જાહેરમાં ૨જ કરવી. ૦ઊતરી જ (પ્ર.) કંઠ સારે ન હોવો. ૦૫ (ઉ.પ્ર.) ઘાટે ધીમે થઈ જવો. હવે (રૂ. પ્ર.) ચલણ હેવું, ઊપજવું] અવાજ-દાર વિ. [+ ફા. પ્રત્યય] જેમાંથી અવાજ થાય તેવું,
અવાજ કરતું, રણકાવાળું અવાજ-પેટી સ્ત્રી, [+ જ પેટી’.] ગ્રામેન વગેરેમાંની
અવાજ સંધરનારી પેટી, “સાઉન્ડ-બેંક અવાજ વિ. [ + ગુ. “યું? ત...] અવનિવાળું, રણકાવાળું અવાજી વિ. [+ ગુ. “ઈ' ત.ક. ] ઇનિવાળું, વાગતું. (૨) પું. તેપ કે બંદૂક ફેડનાર અવાજ* ઢી. [+ગુ, “ઈ' ત.પ્ર.] ગાયકને કંઠ અ-વટ શ્રી. [ + જુઓ ‘વાટ” (માર્ગ ] કેઈની અવરજવર ન હોય તે માર્ગ. (૨) ખેટે રસ્ત, કુમાર્ગ, અનીતિ અવાર્ડ ન, પશુ-માદાનું થાન, આઉ, બાવલું, અડણ અવાડે (અવાડો) જ “હવાડે. અવાજ છું. [ગ્રા.] કુંભારને નિભાડે અવાઢ પું, ન. ઊભા થાંભલા વચ્ચે મુકેલું લાકડું કે જેની આસપાસ ચણતર કરી લેવામાં આવે છે. અવાહપાટલી ઢી. [+ જ “પાટલી.] અવાહના કામમાં લેવામાં આવતું પાટિયું, “નગિંગ પીસ' (ગ.વિ.) અવાણુ છું. [ગ્રા.] પારખું, પરીક્ષા, તપાસ અવાણુ (-ચ) સી. ગુણ, જાત. (૨) ચાલચલગત. (૩) પશુને ચાલવાની રીત અવાણુગુ સ્ત્રી. ચાલચલગત અવાણુ સ. ક્રિ. [જુઓ “અવાણ,?, ના.ધા..] (બળદની) ચાલ જેવી, હાંકી જવું. (૨) ચાલ ઉપરથી પરખવું અ-વત વિ. [સ.] વાયુ વગરનું અવાતોપજીવી વિ. [+ સં. ૩ નીવી, પું.] વાતાવરણમાંથી પ્રાણવાયુ લીધા વિના જીવનારું અવાંત્વનુમંદ્ર (મદ્ર) વિ. [એ. અ + મરણનુમન્દ્ર] અત્યનુ-
મંદ્રથી નીચા સ્વરનું. (સંગીત.) અવાપ્ત વિ. [સ. અવ + માત] પ્રાપ્ત કરેલું, મેળવેલું અવાર્થ વિ. [સ, મવ + માત્ત] મેળવવા જેવું અવાપ્તિ સ્ત્રી. [ સં. યવ + અrfu] મેળવવાની ક્રિયા, પ્રાદિત અ-વામ વિ. [સ.] સુંદર નથી તેવું. (૨) અમંગળ, અશુભ, (૩) ડાબું નથી તેવું, જમણું. (૪) (લા.)સાનુકૂળ, સગવડવાળું અ-વામન વિ. [સ.] ઠીંગણું નહિ તેવું. (૨) મધ્યમ ઊંચાઈનું અવાયું વિ. [ગ્રા.] આતુરતાથી તૂટી પડનારું. (૨) લાલચને વશ ન રાખતાં ઉતાવળે કી જનારું. (૩) બેબાકળું. [ચા પાઉં (રૂ.પ્ર.) પાછળ લાગવું, વાંસે પડવું લાગવું અ-વાર વિ. [સં. મ-વાઈ] વારી ન શકાય તેવું અવાર૪ કિ. વિ. [આ + વાર] આ વર્ષે, એણ, ઓણ સાલ અ-વારણીય વિ. સં.] જેને વારી-રેકી ન શકાય તેવું, અવાર્ય, રેક્કુ રોકાય નહિ તેવું
અવાંતર દિશા અવાર-નવાર કિ.વિ. [‘-વારને દ્વિર્ભાવ] જ્યારે અને
ત્યારે, વારંવાર અ-વારિત વિ. [સં.] જેને વારવામાં નથી આવ્યું તેવું. (૨) (લા.) અનર્ગળ, પુષ્કળ, બેશુમાર અવારી સ્ત્રી. [દે. પ્રા. મારિમા] હાટ, દુકાન અવાર જિ. વિ. [જ “અવાર' + ગુ. ‘' ત... (ગ્રા.] અસૂરું, મોડું (થયેલું) અ-વાર્ય વિ. [સ.] જુઓ “અવારણીય'. અ-વાલ વિ. [+ સં. વાજી] રેતી વિનાનું (પ્રદેશસ્થાન) અ-વાવ વિ. [સ, મઘાપાર->પ્રા. વાવાઝ-, સર૦ સં. મહાત->પ્રા. અાવટ.] જે વ્યવહારમાં ઉપયોગમાં લાવવામાં નથી આવતું તેવું, અવડ (મકાન) અવાવું જુએ “આવવુંમાં. અવાસ છું. [સં. મા-વાસ] રહેઠાણ, ઘર, મકાન અ-વાસ્તવિક વિ. [૪] વાસ્તવિક ન હોય તેવું, હું, મિથ્યા. મૂળ માથા કે પાયા વિનાનું, અપ્રમાણ, અનાધાર,
સાબિતી વિનાનું. (૩) ગેરવાજબી અવાસ્તવિકતા સ્ત્રીત્વ ન. [૩] અવાસ્તવિક હોવાપણું. (૨) કહપના-મૂલકતા, ફિકશન” (૨. મ.) અ-વાહક વિ. સં. જેમાં થઈને વીજળી અથવા ગરમી પસાર થઈ ન શકે તેવું. ‘નોન-કન્ડકટિવ' અવાહકષ્ટન ન. [સ.] અવાહક ઢાંકણ, “ઇસ્યુલેટર અ-વાહી વિ. [સે, મું.] જુઓ “અવાહક'. અ-વાહ્ય વિ. [સં.] જેમાંથી ગરમી પસાર ન કરી શકાય તેવું (૨) વહીને-ઉપાડીને ન લઈ જઈ શકાય તેવું અવાળ, શું ન. [દે. પ્રા. મ-વાસુમા, સ્ત્રી.] દાંતને પારે, ૫૮. (૨) મેઢામાં લાળ ઉત્પન્ન કરનારે માંસપિંડ. [આવવું, ૦ચડ(-)વું, ફૂલવું, સૂ-સે) આવવું (રૂ.પ્ર.) અવાળુમાં દંતરેગને ઉપદ્રવ થ.] [ ધ : મટે ભાગે બ. વ.માં વપરાય છે. ]
[ખટલે અવાળા-ગવાળા પું. માયાપુજી, ઘરસામાન, સરસામાન, ઘરઅ-વાંછિત (-વાતિ ) વિ. [સં.] નહિ ઇચ્છેલું અવાંતર (અવાન્તર) વિ. [ સં. મવ + અત્તર ] કોઈ પણ બે પદાર્થો-સ્થિતિ-સંયોગો વચ્ચે રહેલું, વચ્ચે રહેલું, વચલા ગાળાનું. (૨) સમાવેશ પામેલું. (૩) ગૌણ (૪) બાહ્ય, બહારનું અવાંતર કથા (અવાન્તર- સ્ત્રી. [સં.] ચાલુ વાતમાં વચ્ચે
આવતી ઉપકથા, ઉપાખ્યાન, આડકથા અવાંતર પ્રહ (અવાન્તર-) ૫. [] બે ગ્રહે વચ્ચે નાના ગ્રહ, એસ્ટરેઈડ' અવાંતર જાતિ (અવતર-) સ્ત્રી. [સ.] ઉપજાતિ, પિટાવર્ગ અવાંતરતા સ્ત્રી. [સં] જુઓ “અવાંતરત્વ'. અવાંતર તારાપુંજ (અવાક્તર-પુજ) મું. [સં.] નક્ષ સિવાય કોઈ પણ તારસહ, “સબ-
કૅસ્ટેલેશન” અવાંતર- (અવાન્તર-) ન. [૪] મુખ્ય વિષયની અંદર
આવી જવાપણું, અવાંતર-તા અવાંતર દિશા (અવાન્તર-) સ્ત્રી. [..] દિશાએ વચ્ચે તે તે ખૂણે--ઈશાન-અનિત્ય-વાયવ્ય
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |