Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 179

અવ-મંતવ્ય
૧૩૪
અવરેહામ અવ-મંતવ્ય (-મન્તવ્ય) વિ. સ.] અવજ્ઞા કરવા જેવું. (૨) અ-વરણ' ન. [સ.] વરણી-પસંદગી ન કરવાની ક્રિયા તિરસ્કાર કરવા જેવું
અ-વરણ વિ. સં. એ વર્ષ) જેનું વર્ણન ન થઈ શકે તેવું અવમાન ન. [સં., j], -નન ન., -નના શ્રી. [સં.] અ-વરણ વિ. [સ. મ-વળે, અ. તદભવ વર્ણ બહારનું, અનાદર. (૨) તિરસ્કાર
હલકા વર્ણનું, અવણ અવમાનનીય વિ. [સં] જુઓ “અવ-મંતવ્ય.”
અવાર-નવાર જ “અવાર-નવાર', અવ-માનિત યિ. સિ.1 જેનું અપમાન કરવામાં આવ્યું અવર-વણું(૦૬) વિ. [સ.] હલકી વર્ણનું, ઊતરતી વણેનું છે તેવું
અવર-સંખ્યા (સખ્યા) મી. [સં.] કાર્યસાધક એાછામાં અવમાની વિ. [સ, .] અપમાન કરનારું
ઓછી સંખ્યા, અવમ સંખ્યા, “કેરમ' (દ. ભા.) અલ-માન્ય વિ. સં.] અવગણના પામે તેવું, અવગણના અવર-સેવા સ્ત્રી. [સં.] બીજાઓની કરાતી સેવાચાકરી. (૨) કરવા જેવું. (૨) અમાન્ય
રાજેતરમાં જઈને આપવાની સેવા, કેરીન સર્વિસ અવમૂલ્યન ન. [સં. મવ-મૂથ ઉપરથી સંસ્કૃતાભાસી શબ્દ] અવરોઈ સ્ત્રી. [ગ્રા.] જાઓ ‘અભરાઈ.' ચલણની કિંમતમાં આંતરરાષ્ટ્રિય વ્યવહારની દષ્ટિએ કરવામાં અવરાવવું, અવરાવું જુઓ “આવરવું'માં. આવતે ઘટાડે, “ ડિયુએશન
અવરાળનું સ. . અનાજમાંની કાંકરી ટી પાડવા માટે અવમોદર્ય ન. [+સં. ] ધરાઈને ન ખાતાં ઊણપ એને પાણીમાં ધોવું, એવરાળવું રાખવારૂપી તપ, ઉણાદરી તપ (બાહ્ય તપના છ પ્રકારોમાંને અ-વ-ર્યું) વિ. [+ જુઓ વરવું' + ગુ. “' પ્રત્યયળ્યું એક). (જેન)
ભૂ, ક] ન વરેલું-પરણેલું. (૨) (લા.) તેફાની, અટકચાળું અવયવ છું. [૩] શરીરનું પ્રત્યેક અંગ. (૨) વસ્તુને અંશ, અ-વરી વિ., સ્ત્રી. [+ગુ. ઈ” અપ્રત્યય] ન પરણેલી સ્ત્રી, ભાગ, હિસ્સો. (૩) તાર્કિક દલીલને ભાગ. (તર્ક) (૪) કુંવારી સાધન, ઉપકરણ. (૫) બે કે વધારે સંખ્યાનો ગુણાકાર અવરુદ્ધ વિ. [સં.] રૂંધેલું, શેકવામાં આવેલું. (૨) ચેતરફથી કરવાથી જે સંખ્યા આવે તેની એ બે કે વધારે સંખ્યાઓ. ઘેરી લેવામાં આવેલું. (૩) ગતિ અટકી પડી હોય તેવું, (ગ.) (૬) પરિણામરૂપ બળને ઘટક અંશ, કોમ્પોનન્ટ “કંસ્ટેન્ડ' કોર્સ'. (યંત્ર) (૮) શેષ વધે નહિ એવી રીતે ભાગનારે અવરેખ ક્રિ. વિ. ખચીત, નક્કી રાશિ, “કટર'. (ગ.)(૯) પદાર્થ સંબંધવાળું કારણ. (દાંતા) અવનવું સક્રિય અનુમાન કરવું, અંદાજવું. (૨) જાણવું. (૧૦) મર્યાદિત પરિમાણ-ભાગ કે ન્યાયની સિદ્ધતાના અંગ- (૩) જેવું. (૪) લખવું (૫) ચીતરવું. અવરેખાવું કર્મણિ, વાળો પદાર્થ. (વેદાંત.)
ક્રિ. અવરેખાવવું છે., સક્રિ. અવયવ-પૃથક્કરણ ન. [સં] રાશિના અવયવ કાઢવાની રીત, અવરેખાવવું, અવરેખાવું જ અવરેખવુંમાં.
અવયવોને છૂટા પાડવાની ક્રિયા, “ફેંકટરાઈઝેશન'. (ગ) અવરોધ . [સં] પ્રતિબંધ, રુકાવટ, (૨) જે ભાગમાં અવયવ-ભૂત વિ. [૪] અવયવરૂપે થયેલું, અંશભૂત
રાણીઓ રહેતી હોય તે ભાગ, અંત:પુર, જનાનખાનું, રણઅવયવ-શક્તિ સ્ત્રી. [સં] શબ્દના અવયમાં એટલે પ્રકૃતિ વાસ, રાણીવાસ. (૩) અંતઃપુરમાં રહેનારી સ્ત્રી પ્રત્યયમાં રહેલા અર્થને બંધ કરવાની શક્તિ, યૌગિક શક્તિ અવરોધક વિ. [સ.] અટકાયત કરનારું (વ્યા.)
અવરોધક કણ પૃ. [સં.] જ્યાં કિરણ પૂરેપૂરું પરાવર્તન અવયવ-સંસ્થાન (-સંસ્થાન) ન. સિં.1 અંગેની ગોઠવણી, પામે તેવો નાનામાં નાને પતન-કણ, ક્રિટિકલ ગલ આસનની અવસ્થા, અંગવિન્યાસ, “પ•ઝ' (રા. વિ) (ભો.વિ). અવયવી વિ. [સ, j] અવયવ ધરાવતું
અવરોધક બલ(ળ) ન. [સં] પદાર્થની મળ ગતિને ઓછી અવયવી-ભૂત વિ. [સં] અવયરૂપે થયેલું
કરનાર ઘર્ષણ વગેરે બળ, કસ્ટ્રેગિંગ ફેર્સ અવનવેગ ૫. [. સવ-વો] જુઓ “અવગ'.
અવ-રાધન ન. [૪] અવરોધ–અટકાયત કરવાની ક્રિયા અવર' વિ. [સ, સર્વ) બીજું, ઇતર. (૨) હલકી કોટિ કે અવરોધવું સ. કિ. [સ. અવ-રોષ, –ના.ધા] અટકાયત કરવી, જાતનું. (૩) છેલું, આખરનું. (૪) પશ્ચિમ દિશાનું
અટકાવવું. અવરોધવું કર્મણિ, કિ. અવરોધાવવું છે. અવર* ૫. [એ.] કલાક. (૨) (શાળા-કૉલેજમાં) તાસ,
સ. કિ. પીરિયડ
અવરોધાવવું, અવ-રાધાવું એ અવરોધવું'માં. અવરગંડી સ્વી. એક જાતનું બારીક સુતરાઉ કાપડ અવરોધી વિ. [સં., મું.] જુઓ “અવરેધક'. અવર-જવર પું, (અવરષ-જવરય) સ્ત્રી. [ જુઓ “આવવું-જવું અવ-રાહ !. [સં.] નીચે ઊતરવાની ક્રિયા. (૨) સ્વરની દ્વાર.] અવર-જાવરે, આવ-જા, હરફર.
નીચે ઊતરવાની ક્રિયા. (વ્યા., સંગીત.) (૩) નીચે ઊતર[૦નું જોર (. પ્ર.) લેકેની સખત હેરફેર, અવારનવાર.
વાને કમ, “ડિસેકિંગ ઑર્ડર', “ડિસેશન'. (જ.) ટ્રાફિક-ઈન્ટેન્સિટી'].
અવ-રાહક વિ. [સ.) નીચે ઊતરનારું અવરજવરનેાંધક (-ધક) વિ. [+જુઓ ‘ાંધવું' + ગુ. અવરોહ-કમ છું. [સં.) રાશિનું મૂહય ઉત્તરોત્તર ઘટતું જાય ક” કર્તા વાચક પ્ર] અવરજવર ધનારું
એવી ગોઠવણ, ઊતરતી એણું અથવા હારમાળા, “ડિસેન્કિંગ અવરથા જિ, વિ. [સ. કથા. (ગ્રા.)] વથા, ગટ, નકામું ઑર્ડર. (ગ.)
-શનિ સાયવરૂપે થયેકરીન'. (ગ)
5