Page Text
________________
અરદલી
૧૧૨
અરહું-પરહું અરદલી છું. [એ. લ] અમલદારની તહેનાતમાં રહેનારે અમારી સ્ત્રી, પશું. આમ, આમારો] જુઓ લશ્કરી માણસ, (૨) સંદેશા લઈ જનારે સિપાઈ કે પટાવાળો “અલમારી'. અરદાસ(-સ) સ્ત્રી. [અર. અ+ફા. દાસ્ત] લિખિત અરજી, અ-૨મ્ય વિ. [] રમ્ય નથી તેવું, અરમણી. (૨) વિનંતિપત્ર. (૨) અરજી, અરજ, વિનંતિ, માગણી
(લા.) કદરૂપું, બેડોળ, વરવું, બદસૂરત અરધ જુઓ “અડધ.”
અરમ્યતા સ્ત્રી. [સં.] રમણીયતાને અભાવ અરધ-ઉઘાડું જુઓ અડધ-ઉઘાડું.
અરર, ૦૨ કે.પ્ર. [રવા.] ચિંતા-દિલગીરી-દુઃખ-ભય વગેરે અરધ-ઊરધ વિ. [સ, મધર + ā] સર્વત્ર રહેલું હોય તેવું બતાવતે ઉગાર
[તંદુરસ્ત અરધ-પસાર જુઓ અડધપસાર'.
અરલ વિ. સ.] જાડું, ધીંગું. (૨) મૂર્ખ. (૩) નીરોગી, અરધ-પંચાળ (-૫ચાળ) જુઓ અડધ-પંચાળ'.
અરલ(ળ) ૫. સિં. મર] જ એ “અરશે.” અરધા-અરધું જુઓ “અડધા-અડધું.
અલી ઝી. એક જાતની ભાજી અરધ્ધ જુઓ “અડધાં'.
અરલું ન., લો . લાકડાંને ઝાપ અરધિયાણ જુઓ “અડધિયાણ.
અરવ કેિ. સિ.] અવાજ વિનાનું, શાંત, ચુપકીદીવાળું અરધિયું જુએ અડધિયું”.
અરવવું (અરવડવું) અ.કિ. જઓ “હરબડવું', “અરબડવું. અરધિ જુઓ “અડધિયે'.
(૨) ગોથાં ખાવાં. અરવવું ભાવે.કિ. અરવઢાવવું છે. અરધી જુઓ “અડધી'.
સ.કિ. અરધું જુએ “અડધું.
અરવડાવવું, અરવઢાવું એ “અરવડવુંમાં. અરધું-પરધું જુઓ અડધું પડધુ.
અરવલી(- લી) પું[આડાવલીનું અંગ્રેજીકરણ જેમાં અરધેર, કે જુઓ “અડધે, ક”.
આબુ પર્વત આવી જાય છે તે પાયિત્ર સુધીની પર્વતમાળા, અરધ જુઓ ‘અડધો'.
આડાવલી, આડાવલ, આડો પહાડ. (સંજ્ઞા.) અરધોઅરધ જુઓ “અડધે-અડધ',
અરવા ૫, -વાં ન, બ.વ. [અર. “રૂનું 1.. અર્વાહ] અપવું સ, જિ. સિં. મ, અર્વા. તદભવ] અર્પણ કરવું, આત્મા. (૨) અંતઃકરણ, મન
બક્ષિસ આપવું, ધરી દેવું. અરપાવું કર્મણિ, ક્રિ. અરવિંદ (-વિન્ડ) ન. [સં] કમળ [મુખવાળી સ્ત્રી અપાવવું છે., સક્રિ.
અરવિંદ-મુખી (વિન્દ- વિ, સ્ત્રી, સિં] કમળના જેવા અપાવવું, અપાવું જુએ “અપવુંમાં.
અરવિંદ (દા) સ્ત્રી. [સંરત છાયાનું] હિંદુ ઉચ્ચ વર્ણોમાં અરબ . [અર.] અરબસ્તાનને વતની. (સંજ્ઞા.) (૨) સ્ત્રીઓનું એક નામ. (સંજ્ઞા.) અરબસ્તાન દેશ. (સંજ્ઞા.)
અરશ(-સદરશ(સ) વિ. [(સૌ.) સં. માત્ર ] અસલ અરબ-ખરબ વિ. [સં. મનેa] (લા.) અસંખ્ય જેવું જ, આબેબ, બહુ અરબવું (અરબડવું) અ ક્રિ. હરબડવું, લથડિયાં ખાવાં. અરશાકા સ્ત્રી. લાખ નામને વનસ્પતિના રસને પ્રકાર અરબઠાવું ભાવે, કેિ. અરબઠાવવું છે., સકિ.
અરશી મું. ક અરબઢાવવું, અરબડાવું જુએ “અરબડવું'માં.
અ-રસ વિ. સિ] રહીન, નીરસ, (૨) (લા.) સાર વિનાનું, અરબસ્તાન ન, પૃ. [જઓ “અરબ'+ફા.) અરબ લોકોને
અસાર દેશ. (સંજ્ઞા)
અ-રસ વિ. સિ.] રસ નહિ સમઝનારું, અરસિક, બેથડ અરબા પું, બ.વ. [અર.. અર્બદ] કજિયે, ટંટો. (૨) અરૂદસ જુઓ “અરશદરશ'. જંગ લડાઈ, યુદ્ધ. [૦ઊઠવા (રૂ.પ્ર.) ગુસ્સાથી સામે થવું. અરસ-પરસ જે.વિ. [સં. પરસ્પરમ્ દ્વારા] પરસ્પર, અ ન્ય . ૦૫ને આવવું (કે જવું) (રૂ.પ્ર.) ગુસ્સા ભરેલી વાણી સામે (૨) માંહોમાંહે, અંદર અંદર. (૩) સામસામું, સાઢેસાટ ટકાવી રાખવું]
અરસાહાર છું. [સં. ૩મ-રસ+સાહાર] નીરસ ખોરાક અરબી છે. [અર.] અરબને લગતું. (૨) અરબસ્તાનનું અ-રસિક વે. [સં.] રસ વગરનું, નીરસ, મઝા ન પડે તેવું, (૩) સ્ત્રી. અરબસ્તાનની ભાષા. (સંજ્ઞા.)
કાવ્યશાસ્ત્રના ની સમઝ ન ધરાવનાર, અર-સજ્ઞ અરબી સમુદ્ર પું. [સં] આમિકા અને ભારત વચ્ચે અરસિકતા સ્ત્રી. [૩] રસિકતાને અભાવ આવેલો સમુદ્ર, જને લાટને સમુદ્ર. (સંજ્ઞા.)
અરસે ૫. [અર. “અહ” આંગણું, વાડે, પણ ફા. ખુલ્લી અ-રમણીય વિ. [સં] રમણીય-મનહર નહિ તેવું. (૨) જગ્યા, જ્યારે ઉ૬ માં ઢીલવેલંબ] મુદત. વચગાળાને આનંદ ન આપે તેવું. (૩) (લા.) વરવું, બદસૂરત
સમય. (૨) અવસર અરમાન ન., એ., બ.વ. [તુકી. અમન] આભલાવ, ઈ, અર-રિહંત (-હત) છું. (સં. મહેત] પૂજ્ય, સમાનનીય. ઉમેદ. [૧ખાટાં કરી ન(-નાંખવાં (રૂ.પ્ર.) ધાને નાશ (૨) બૌદ્ધ ધર્મના પ્રવર્તક બુદ્ધ. (બદ્ધ). (૩) જૈન ધર્મના કરી નાખવો. ૦ઊતરી જવું (ઉ.પ્ર.) વટ નાશ પામવો] તીર્ધ કર. (જેન) અરમાર સ્ત્રી. [પચું, આમદા] દરેિયાઈ લશ્કરી વહાણેને અરહું ક્રિ.વિ. [સ. બારાત્ + નજીક, પાસે કાફલે, નૌકાસૈન્ય
અરહ-પરણું, અરહે પરહો ક્રિ.વિ. [સં. મારા-૩ + પરત:] અમારી વિ. [+]. “ઈ' તમ.] નૌકાસૈન્યને લગતું
આસપાસ, આમતેમ
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |