Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 139

અબ-વધૂત
૯૪
અબીર(લ) અબ(વ)ત જુએ અવધૂત.”
અ-બંધારણીય (બધા) વિ. જિઓ “બંધારણ” + સં અબનાલ સ્ટી. [ફ.] તલવારને મ્યાનની મૂઠ અને અણુ વિ' તે.પ્ર. (સં. ને આભાસ)] ધારાધોરણ પ્રમાણે ન આગળને મીનાને શણગાર
ચાલતું હોય તેવું, ઘારાધારણથી વિરુદ્ધ પ્રકારનું અબનાસ ન. [ફા. આબુનુસ] એક જાતનું સીસમ જેવું મજ- અ-બંધુ (-બધુ) વિ. [+., .] ભાઈ વિનાનું. (૨)
બૂત ઝાડ, ટીબરા (જેની લાકડીઓ જાણીતી છે. સગાં વિનાનું (૩) (લા.) અનાથ, નિરાધાર અબનૂસી સ્ત્રી. [+ ફા, “ઈ" પ્રત્યય) અબનૂસનું ઝાડ. (૨) અબંધુ-તા સ્ત્રી, -7 ન. [સં.] (લા) નિરાધારપણું, વિ. અબનૂસનું બનાવેલું. (૩) અબનૂસને જેવા રંગવાળું અનાથપણું અબરકા-ખ) ન. [. , ફા. “અબરફથી આર. માં પણ અસંભ (બમ્સ) ન. [સં. &<પ્રા. વંમ, બ્રહ્મચર્ય) ચોક્કસ જાતના પથ્થરની પડતી ચળકદાર પતરી–એ પ્રકારની - બ્રહ્મચર્યને અભાવ. (૨) (લા.) ગોટાળે. ગરબડ, [કુટવું એ એક ધાતુ
(ઉ.પ્ર.) (લા.) કઈ બાબતમાં જાણપણ વિના એમાં માથું અબરકિ–ખિ)યું વિ. [+ગુ. “યું” ત..] અબરખનું બના- મારવું]. વિલું. (૨) અબરખન જેવા ચળકતા મેલા રંગનું અબાપું [અર.] એક પ્રકારને પહોળો છૂટો ડગલો, ઝ અબરખી વિ. [+ ગુ. “ઈ' ત.ક.] હીરાના એક પ્રકારનું અબા* પૃ. [અર. અબ્બ] પિતા, બાપ અબરી સ્ત્રી. [.] પંડા ઉપર ચડવાને વપરાત ભાતીગર અબાઈ વિ. [જુઓ “અબ + ગુ. “આઈ ' ત.પ્ર.] વડીલો કાગળ, “માર્બલ પેપર
[ભ્રકુટી એ મેળવેલું, વડીલોપાર્જિત અબરૂ સ્ત્રી. [ફા. અબૂ, સં. ] આંખની ભમર, ભમાં, ભવું, અબા-જાન છું. [જઓ “અબ + ફો] પિતા અ-બલ(ળ) વિ. [સં.] બળ વિનાનું, નિર્બળ
અબટીસ શ્રી. યુદ્ધકળાને લગતી એક યુક્તિ અબલ(ળ) વિ., સ્ત્રી. [સં] સ્ત્રી (સામાન્ય)
અ-બાધ છું. [સં.] બાધ–પ્રતિબંધને અભાવ, મુતતા. (૨) અબલ(–ળા)શ્રમ પું. [+ સં. મામ] સ્ત્રીઓને આશ્રય વિ. એક સ્વરૂપે રહેલું અને મદદ મળવાનું ઠેકાણું, વનિતાવિશ્રામ
અ-બાધક વિ. [સં.] બાધ ન કરનાર, અપ્રતિબંધક અબલક(ખ) પું. [અર. અબ્લક] કાબરચીતરે છે. (૨) અ-બાધા સ્ત્રી. [સં.] હરકત ન કરવાપણું. (૨) કર્મના બંધ કાબરે બળદ
અને ઉદય વચ્ચેને સમય. (જૈન) અબલકિ(-ખિ)યું, અબલકી(ખી) વિ. [ + ગુ. “ઈયું’–‘ઈ અ-બાધિત છે. [સં.] જેને બાધા કરવામાં નથી આવી ત...] કાબરચીતરા રંગનું, કાબરું
તેવું, ન અટકાવેલું, હરકત વિનાનું, મુક્ત. (૨) (લા.) અબસાત ક્રિ. વિ. [હિં. + અર. સાઅત] આ ઘડીએ, હમણાં નિર્દોષ જ, અત્યારે જ
અ-બાષ્ય વિ. [સં] બાધા ન કરવા જેવું અ-બહિ કાર્ય વિ. [સં.] બહિષ્કાર કરવા જેવું નથી તેવું, અ-
બાપક્રમ છું. [+સં. ૩૫ત્રામ] સ્વીકૃત પક્ષ, ગૃહીતજેની સાથે વ્યવહાર બંધ કરવાનું નથી તેવું, ગ્રાહ્ય પદ, પેશ્યલેટ'. (તર્ક.) અ-બહિષ્કૃત વિ. [સં.] જેને બહિષ્કાર કરવામાં નથી આવ્યું અબામણી સ્ત્રી. નિ. મા, “આબવાણી” મૂળ સૂચવે છે.] તેવું, વ્યવહાર બહાર કરવામાં નથી આવ્યું તેવું
દક્ષિણ ગુજરાતના નાવિકેની હલેસાં મારતી વેળાની ગીતઅ-બહુશાસન ન. [સં.] લોકશાહી નથી તેવા પ્રકારની પદ્ધતિ રાજસત્તા, “રિસ્ટોક્રસી' (બ.ક.ઠા.) [અવિદ્વાન અબાબ ૫. [અર. “અમ્બાબ” એ બાબ”નું બ.વ.] અ-બહુશ્રુત વિ. [સં.] જેણે ઘણું સાંભળ્યું-વાંચ્યું નથી તેવું, ગેરકાયદે ઉઘરાવાત કર, ગેરવાજબી લાગે. (૨) ઉત્પન્ન અ-બળ જુઓ અ-બલ.'
થયેલા અનાજમાંથી ખેતના અને બીજા ભાગ જુદા કાઢયા અબ(ભ)ળખા સ્ત્રી., - પું. [સં. મિસ્ત્રાપુ, ., અર્વા- પછી બાકી રહેતા રાજભાગ, વજે-ભાગ. (૩) કર-કરિયાવર તભવ] ઇરછા, ઉમેદ, ઓરિ, અભરખો
અબાબીલ ન. [અર.] ચકલીની જાતનું કાળા રંગનું એક અ-બળા જુઓ ‘અ–ખેલા.”
પક્ષી, દેવદિલાઈ અબળાશ્રમ જુએ “અબલાશ્રમ”.
અબાર વિ. નિષ્ફળ. (૨) ક્રિ. વિ. ગેરવહલે, અલેખે અ-બ (–બ૩) વિ. [+ જુઓ “બંડ.'] બળવાર નહિ અબારું વિ. વ્યવસ્થા વિનાનું. (૨) ન. ગોટાળો, અંધાધુંધી, તેવું. (૨) (લા.) સાલસ, નમ્ર અ-બંધ (બ) વિ. [સં] બંધન રહિત, મુક્ત. (૨) જેને અબાલ(–ળ) છું. માળ માટે રેંટિયાની પાંખડીઓ ઉપર વધુ બાંધવાની જરૂર નથી તેવું, મજબૂત
તાણીને બાંધવામાં આવતી દેવી અ-બંધન (-બધન) ન. [૪] બંધનને અભાવ, મુક્તતા અ-બાંધવ (-બાધવ) વિ. [સં] ભાઈ વિનાનું. (૨) સગાંઅ-બંધી (-બધી) વિ. [સ, j] ચલ રાશિને પાસે પાસેનાં કુટુંબ વિનાનું. (૩) (લા.) નિરાધાર, અનાથ
આપવાથી જે ફલમાં મૂક્ય પાસે પાસે આવે અને અબી હાલ ક્રિવિ. [હિં.] અબઘડી, હમણાં જ એમાં મોટું અંતર ન પડે તેવું. (ગ) (૨) જે વક્રની રેખા અ-બીજ વિ. .] (લા.) બી વિનાનું. (૨) સંતાનોત્પાદક સતત ચાલુ રહે અને વચમાં એકદમ તૂટી જતી ન હોય વીર્ય વિનાનું
[કે, શિંગોડાનો લોટ તેવું, “કન્ટિન્યૂઅસ.' (ગ.)
અબીર(–) પું. [અર. અબીર'] સુગંધીદાર સફેદ ભાભર
અંધેર