Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 127

અન્ય
અપડવું અન્વર્થ, કવિ. [સં. મનુ + અર્થ, બંધ બેસતા અર્થવાળું. અપ-કર્તા વિ. [સ, j] અપકાર કરનાર. (૨) શત્રુ (૨) નામ પ્રમાણે ગુણવાળું
અપ-કર્મ ન. [સં.] અયોગ્ય કામ, કુકર્મ, દુરાચરણ અન્તર્થગ્રહણ ન. [1] શબ્દનો અર્થ મૂળ અર્થ પ્રમાણે અપ-કર્ષ છું. [સં.) નીચે ખેંચવું કે પાડી નાખવું એ. (૨) અક્ષરે અક્ષર લેવાપણું
(૨) ઘટ, ક્ષય, ઉણપ. (૩) પડતી, અવનતિ. (૪) કોઈ અન્યર્થતા સ્ત્રી. [સ.] અવર્ધક હોવાપણું
આકાશી પદાર્થ પિતાના કરતાં મોટા પદાર્થની નજીક થઈ અન્વર્થ-સંજ્ઞા (–સંજ્ઞા) સ્ત્રી. [સં.] સ્પષ્ટ અર્થવાળું વિશેષ પસાર થતાં એના માર્ગમાં થતો ફેરફાર. (ખગળ.) નામ. (૨) અર્થનું સીધી રીતે જ્ઞાન કરાવે તેવો શબ્દ અપકર્ષક, કારક વિ. [સં.] અપકર્ષ કરનારું અવાદર્શ છું. [સ. અનુ + ચા-વર] કેઈપણ કાર્ય કે પ્રસંગની અપ-કર્ષણ ન. [સં] નીચે ખેંચવું કે પાડી નાખવું એ.
પાછળથી ઊભી થતી પ્રતિકૃતિ, “આફટર–ઈમેઈજ' (કે. હ.) (૨) ઘટ, ક્ષય, ઊણપ. (૩) પડતી. (૪) દૂર હઠવાની અન્નાદેશ મું. [સ. અનુ + મા-ફેરા] એક ને એક શબ્દનું વાકયના શક્તિ, (૫) ઊલટી દિશામાં જવું એ પાછલા ભાગમાં પુનઃ કથન. (વ્યા.) (૩) એક કામ કર્યા અપ-કવિ છું. [સં.] હલકી જાતની કવિતા કરનાર કવિ. પછી એને બીજ કામ કરવાનો હુકમ
(૨) કાવ્યલક્ષણથી વર્જિત જોડકણાં કરનારો આભાસી કવિ અવાધાન ન. [સ અ + આ-ધાન] અગ્નિની સ્થાપના કર્યા અપ-કાર છું. [સં] ઉપકાર કરનારાને હાનિ પહોંચે તેવા
પછી એ ચાલુ રાખવા એમાં બળતણ નાખવાની ક્રિયા પ્રકારની ક્રિયા, કૃતન્નતા, (૨) હાનિ, નુકસાન અન્યાહાર્ય પું. [સં. અનુ + મા-હા] અમાસને દિવસે કરવામાં અપકારક વિ. [સં.], અપકારી વિ. સિં, .] અપકાર આવતો શ્રાદ્ધને અગ્નિ. (૨) પિતૃ માટે અમાસને દિવસે કરનારું કરવામાં આવતું માસિક શ્રાદ્ધ, દર્શશ્રાદ્ધ, નાંદીમુખ શ્રાદ્ધ, અ૫-કાર્ય ન. [સં.] જઓ અપ-કર્મ.” (૩) કવિજને આપવામાં આવતી દક્ષિણ
અપ-કીર્તિ સ્ત્રી. [સં.] અપયશ, બદનામી [હેય તેવું અશ્વિત વિ. [સં. મનુ+ત] સંયુક્ત, જોડાયેલું. (૨) સપ- અપકૃત વિ. સં.] જેના પ્રતિ અપકાર કરવામાં આવે ડાયેલું, પકડાયેલું. (૩) વાકથમાંનાં પદેના પરસ્પર સંબંધ- અપ-કૃતિ સ્ત્રી. [સં.] અપકાર. (૨) ખરાબ કૃતિ, દુરાચરણ વાળું. (વ્ય.).
નિમીમાંસા) અ૫-કૃત્ય ને. [સં.] જુઓ “અપકર્મ'. અન્વિતાભિધાન પં. [સં. અમિ] મીમાંસકાને એક વાદ. અપ-સ્કૃષ્ટ વિ. [સં.] ખેચી લીધેલું. (૨) ઉતરતી કેટિનું. અન્વિતાર્થ છું. [+સં. મર્થ આગળ પાછળના સંબંધથી સહેજે (૩) (લા) નીચ, અધમ સમઝી શકાય તે અર્થ. (૨) વિ. એવી રીતે સમઝાય અપ-કેંદ્ર –કેન્દ્ર) ન. સિં.] દીર્ઘ વૃત્ત વગેરેમાં એક કરતાં તેવા અર્થવાળું
વધારે કેદ્ર હોય તેમાંથી કોઈ એક કેક, ઍપિ–સેન્ટર’. (ગ.) અન્વિતિ સ્ત્રી. [સં. મનુ ]િ જુએ “અન્વય.” અ૫ક્રમ મું. [સં.] ભાગી જવાની ક્રિયા, પલાયન. (૨) અન્વીક્ષણ ન. [સં. મનુ + $ક્ષણ], અવીક્ષા સ્ત્રી. [+ સં. ઊલટે ક્રમ. (૩) ક્રમભંગ ઈંક્ષા] બારીકીથી જોવું એ. (૨) સમીક્ષા, સમાલોચના. (૩) અ૫-કાંત વિ. [સં.] ભ્રષ્ટ થયેલું. (૨) અવનતિ પામેલું બેધ, બંધના, સંવેદન, પ્રત્યય, વિભાવના, કૅન્સેટ' અ૫ક્રાંતિ (ક્રાન્તિ) સ્ત્રી. [સં.] અપક્રમ. (૨) ઊલટા (ન.પા.). (૪) શેાધખોળ, “રિસર્ચ
પ્રકારની કાંતે, અહૅિતકારી ફેરફાર, “
ડેિબ્યુશન' અશ્વીત વિ. [સં. મનુ + ઉત] જુઓ ‘અન્વિત’..
(બ. ક. ઠા.)
[ક્રિયા, નુકસાન અન્વેષક વિ. [સં. મનુ + ] શેધ કરનાર. (૨) તપાસ અ૫-ક્રિયા સ્ત્રી. સિં.] ઊલટા પ્રકારની ક્રિયા. (૨) અવકરનાર. (૧) હસાબ તપાસનાર માણસ, ઓડિટર” અપક્વ વિ. [સં.] પરિપકવ નહિ તેવું. (૨) કાચું. (૩) અન્વેષણ ન. [+ સ. અનુ + [], –ણ [+ સં. ઘgI] વિકાસ પામ્યા વિનાનું બારીકીથી જેવું એ. (૨) તપાસ, ઇ-વેસ્ટિગેશન.” (૩) અપક્વતા સ્ત્રી. [સં.] અપડેવ હેવાપણું શોધખાળ, “રિસર્ચ.” (૪) હિસાબ–તપાસ, “ઓડિટ અ-પક્ષ વિ. [સં] પાંખ વિનાનું. (૨) કાર્યકરેના વ્યવસ્થિત અન્યૂષિત વિ. [+ સં. મનુ + fuત, પ્રે., મુ.ક.] તપાસ સમૂહ બહારનું. (૩) (લા.) તટસ્થ, ત્રાહિત કરાયેલું. (૨) શેાધાયેલું શિધખોળ કરવા જેવું અપક્ષ-તા સ્ત્રી [સં.] અપક્ષપણું
[તટસ્થતા અ વ્ય વિ. [સં. મન + ઇg] તપાસ કરવા જેવું. (૨) અ-પક્ષપાત છું. [4] પક્ષપાતને અભાવ, સમાન ભાવ, અ ષા વિ. [સં. મનુ + ઈષ્ટા, મું.] જુઓ ‘અનવેષક.” અ૫-ક્ષય કું. [સં.] ભારે ક્ષય. (૨) વિનાશ અપ ઉપ. [સં. નીચેનું' ઊતરતું’ ‘હીન'“ખરાબ” વિધ' વગેરે અપ-ક્ષિપ્ત વિ. [સં.] ફેંકી દીધેલું
અર્થ બતાવવા સંસ્કૃત તત્સમ શબ્દોમાં પૂર્વ પદમાં આવતો અ-ક્ષેપ છું. [સં.3, -૫ણ ન [સં.] ફેંકી દેવાની ક્રિયા. ઉપસર્ગ, જુઓ નીચે સંખ્યાબંધ શબ્દ.] નીચેનું. (૨) હીન. (૨) ઉપરથી નીચે ફેંકવાની ક્રિયા. (વૈશેષિક.) (૩) કેરાઈ (૩) ખરાબ. (૪) વિરોધ
પદાર્થ સાથે અથડાઈ પ્રકાશ અને અવાજનું પાછું ફરવું અપ ન. [૪. મા સ્ત્રી. ને સીધો ઉપયોગ, રૂપાખ્યાન એ. (વિજ્ઞાન) વિના] પાણી
અપ . [ઝા] અબખો, અભાવ, અણગમે અપકાય વિ. સં. મ ાથ] પાણીના જીવને વર્ગ છાના અપખાવું સ. જિ. અવખેડવું, વખોડવું, નિંદવું. અપછે ભેદમાંને એક). (જેન.)
એવું કર્મણિ, જિ. અપટાવવું છે.. સ. કિ.