Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 125

અન્યતર
અન્ય-તર વિ. [સં.] બેમાંથી એક. (૨) ભિન્ન અન્યતરાન્વિત વે. [+ સં. અન્વિત] આ કે પેલું એ બેમાંથી એક સાથે જેના સંબંધ હોય તેવું. (તર્ક.) અન્ય-તંત્ર (-તન્ત્ર) ન. [સં.] બીજાની સત્તા, બીજાને વહીવટ. (ર) વિ. પરતંત્ર, પરાધીન [(લા.) વિના અન્ય-ત્ર ક્રિ.વિ. [સં.] બીજે સ્થળે, કાંક બીજે. (૨) અન્ય-તા સી., વ ન. [સં.] બીજાપણાની ભાવના અન્ય-થા ઉભ, [ર્સ.] બીજી રીતે. (૨) વિ. ઊલટું, વિરુદ્ધ અન્યથા-કથન ન. [સં.] વિરુદ્ધ વાત. (૨) ખેાટી હકીકત, જૂઠી વાત [કરવાને અન્યથા-કર્તુમ્ ક્રિ.વિ. [સં.] હોય એનાથી જુદી રીતે અન્યથા-કૃત વિ. [સં.] જુદી રીતે કરેલું, ઊલટા પ્રકારે કરેલું અન્યથા-ખ્યાતિ સ્ત્રી. [સં.] આંખના દોષથી સામે પડેલી વસ્તુનું જુદે રૂપે થતું ભાન. (તર્ક.) (૨) આત્મા સંબંધી ખાટા ખ્યાલ. (તર્ક.) [ખરાબ વર્તણુંક અન્યથાચરણ ન. [+ સેં. આચરળ] ઊલટી રીતનું આચરણ, અન્યથાનુપપત્તિ શ્રી. [+ સં. અનુવū] અન્ય અર્થની કપનાથી સમાધાન કરવા જેવા પ્રમાણસિદ્ધ અર્થને પરસ્પર વિરોધ આવતાં અર્ધાંપત્તિને ધટાવનાર હેતુભૂત માન્યતા. (તર્ક.)એ એક દેવ છે. અન્યથા-ભાવ હું. [સં.] બીજે રૂપે થવાપણું. (૨) મનનું
બદલાયેલું વલણ, (૩) ભ્રમ
અન્યથા-ભાષી, અન્યથા-વાદી વિ. [સં., પું.] જૂઠું ખેલનાર અન્યથા-સિદ્ધ વિ. [સં.] કાર્યની ઉત્પત્તિ માટે જે અવશ્ય અપેક્ષિત ન હાચ તેવું. (તર્ક.)
અન્યથા-સદ્ધિ સ્ત્રી. [સં.] સંબંધ વિનાના કારણથી અમુક વાતની સાબિતી. (તર્ક.)
અન્ય-દા ક્રિ. વિ. [સં.] બીજે પ્રસંગે
અન્યદીય વિ. [સં.] બીનનું
અન્ય-દેશી વિ. [સં.,પું.], –શીય વિ. [સં.] ખીજા દેશનું, પરદેશી એકસ્ટ્રા-ટૅરિટેરિયલ’
અન્ય-ધર્મ પું. [સં.] બીજો ધર્મ. (૨) બીજાના ધર્મ અન્યધર્માવલંબી (લમ્બી), અન્ય-ધર્મી વિ. સં. + આવો, હું] બીજાં ધર્મનું, ભિન્ન ધર્મવાળું અન્ય-નિરપેક્ષ વિ. [સં.] જેને બીજા કાઈની જરૂર નથી તેવું અન્ય-નિષ્ટ વિ. [સં.] જ્યાં જોઇયે ત્યાં નિષ્ઠા ન રાખતાં બીનમાં નિષ્ઠા રાખતું
અન્ય-નિષ્ઠા સ્ત્રી [સં.] બીજામાં આસ્થા કે શ્રદ્ધા અન્ય-પર, ± વિ. [સં.] જુએ ‘અન્ય-નિષ્ઠ', અન્ય-પૂર્વા શ્રી. [સં.] એક પતિ દૂર થતાં બન્ને પતિ કર્યાં છે તેવી સ્ત્રી [છે તેવું, પરભૃત અન્ય-ભૂત વિ. [સં.] જેનું ભરણ-પાષણ બીજાને હાથે થયું અન્યભતા વિ., સ્ત્રી, [સં.] (કાગડાથી પાત્રણ પામવાની માન્યતાને કારણે) કાચલ. (સં. માં તે નર-કાફિલ') અન્ય-મત પું. [સં., ન.] બીજાના મત અન્યમતાવલંબી (–લમ્બી) વિ. [+ સં. અવ, પું.] ખી મત-પંથનું અનુચાયી, જુદા સંપ્રદાયનું
૮૦
Jain Education International_2010_04
અ-યાશ્રિત
અન્ય-મનસ્ક વિ. [સં.] બીજે મન લાગ્યું હાય તેવું. (ર) બેધ્યાન, એસન્ટમાઇન્ડેડ’ (દ. ખા.). (૩) (લા.) ખિન્ન, ઉદાસ. (૪) ચંચળ, અસ્થિર [માઇન્ડેડનેસ' (દ.ખા.) અન્યમનસ્ક-તા સ્ત્રી. [સં.] અન્યમનસ્કપણું, એસન્ટ અન્ય-મનું વિ. [+જુએ ‘મન' + ગુ. ‘.’ત. પ્ર.] અન્યમનક, બેધ્યાન
અન્ય-રાષ્ટ્રિય વિ. [સં.] બીજા રાષ્ટ્રનું, બીજા વિદેશી રાજ્યનું અન્ય-રૂપ-પ્રવેશ પું. [સં.] નાટકૃતિમાં પેાતાને ભાગ ભજવતા પાત્રની પાત્રના તાદશ અભિનયમાં રજૂ થતી અનન્યતા,' ઇમ્પસેનેિશન' (ન.ભા.) [બીજો હેતુ ધરાવનારું અન્ય-લક્ષી વિ. [સં., પું.] બીન્દ્ર તરફ લક્ષ છે. તેવું. (ર) અન્ય-લિંગી (-લિગી) વિ. [સં., પું.] જુદા લિંગ(જાતિ)વાળું. (વ્યા.) (ર) જૈનેતર પેશાકવાળું. (જૈન.) અન્ય-સાધ્ય વિ. [સં.] બીજાથી સિદ્ધ કરાવી શકાય તેવું. (ર) બીજાં સાધનેાથી સિદ્ધ થાય તેવું અન્ય-સાપેક્ષ વિ. [સં.], -ક્ષી વિ. [×., પું.] જેમાં બીજાની અપેક્ષા છે તેવું. (૨) જેને બીન્તની અપેક્ષા છે તેવું અન્યા વિ., સ્ત્રી. [સં., સર્વ.] પારકી સ્ત્રી અત્યારે પું. [મન્યાય; ગ્રા.] જુએ ‘અન્યાય.’ અન્યાધીન વિ. [ર્સ, અન્યત્+ અધીન] બીજાને અધીન, પરા ચીન, પરવશ [અપેક્ષા નથી તેવું, સ્વતંત્ર અન્યાનપેક્ષ વિ. સં. મત્ + અનપેક્ષ] જેને બીજાની અન્યાનુરક્ત વિ. [સં. અન્ય + અનુરવત] બીજામાં આસક્ત. (૨) પરસ્ત્રીમાં આસક્ત અન્યાન્ય સર્વ., વિ. [સં. અન્વર્+અન્યત્] બીજું બીજું અન્યાન્ય-પાષક વિ. [સં.] એકબીજાને પોષણ આપનારું ટકા આપનારું બાલાયેલી વાણી, અન્યાક્તિ અન્યાપદેશ પું. [સં. અત્+ અવ૦] બીજાને ઉદ્દેશીને અ-ન્યાય પું. [સં.] ન્યાય વિરુદ્ધ આચરણ, અનીતિ, અધમે. (ર) ગેર-ઇન્સાફ્. (૩) (લા.) જુલમ. (૪) અંધેર, અ
વ્યવસ્થા
અન્યાય-યુક્ત શ્રી. [સં.] અન્યાયવાળું, ગેરવાજબી અન્યાયાચરણુ ન. [+ સં. માવળ] ગેરવાજબી આચરણ, અનીતિમય વર્તન
અન્યાયી વિ. [સં.,પું.] અન્યાય કરનારું, (૨) અન્યાયથી ભરેલું, ગેરકાયદે. (૩) (લા.) અયેાગ્ય, અટિત અન્યાયેાપજીવી વિ. [+ સં. રવીવી, પું.] અન્યાયને માર્ગે કમાનાર, ગેરકાયદેસરનાં સાધનાથી જીવનાર અ-ન્યાસ્ય-વિ. [સં.] ન્યાય વિરુદ્ધ, ગેરવાજબી [ઈબ્રોણી અન્યારી સ્ત્રી. ખાળવાનાં લાકડાંની ગાડી, સરપણની ગાડી, અન્યાઈ પું. [ર્સ, અન્યન્ત + અર્થ] બીજો અર્થ અન્યાk વિ. [સં., પું.] બીન્ને અર્થ ધરાવનારું અન્યાશ્રય પું. [સં. મન્થ + માત્રથ], “ણુ ન. [સં.] જે ઇષ્ટદેવ કે સ્વામી હોય તેને। આશ્રય છેાડી બીજાને શરણે જવાની ક્રિયા
અન્યાશ્રયી વિ. [+ સં. માત્રથી, પું.] અન્યાશ્રય કરનારું અન્યાશ્રિત વિ. [સં. અત્ + માશ્રિત] બીજાને આશરે રહેલું. (ર) અન્યાશ્રયી