Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 124

છે અનૌચિત્ય
અન્યતમ
ઠાકોરજીની સેવાને સમય ન હોય તે દિવસ-રાત્રિને ભાગી જવાની ક્રિયા
અન્ન-પાણી ન. બ. વ. [ + જુઓ “પાણી.'] જુઓ “અન્નજલ'. અનૌચિત્ય વિ. [સં. મન + મૌવિહ્ય] ઔચિત્યને અભાવ, [ ઝેર થઈ જવાં (રૂ. પ્ર.) શોક-દિલગીરી વગેરેને કારણે અઘટિતતા. (૨) વર્ણન વગેરેમાં કાવ્યશાસ્ત્રના સિદ્ધાંત પ્રમાણે ખાવા-પીવામાંથી સ્વાદ ઊઠી જ. ૦ના ઉધાર (રૂ. પ્ર.) અનુરૂપ ન હોવાપણું. (કાવ્ય.)
[કંજુસાઈ પટપૂર ખાવા ન મળે એવી ગરીબ હાલત, અત્યંત ગરીબાઈ] અનાદર્ય ન. [સં. મન + મ ા] ઉદારતાને અભાવ. (૨) અન્ન-પાન ન, બ.વ. [સં.] અનાજ અને પાણી અમાપચારિક વિ. [સ. મન મોષ૦] ઉપચાર–ચાલુ રીત- અન-પૂણુ સ્ત્રી. [સં.] અનનની અધિષ્ઠાતા દેવી (પોરાણિક રિવાજ પ્રમાણેનું ન હોય તેવું, “ઈન્ફર્મલ' (વિ. ક.) માન્યતાએ). (સંજ્ઞા.) અનોપમ્પ ન. [સં. મન + મૌપy] ઉપમા ન આપી શકાય અન્ન-પ્રાશન ન. [૪], અન્ન-બેટ, –ણું ન. [+જુઓ એશિ ભાવ, અનુપમતા
બેટવું' + ગુ. “અણુ, –ણું કે પ્ર.] નાનાં બાળકે વિધિઅનોપધિક વિ. [સં. મન + To] ઉપાધિ વિનાનું, માન- - પૂર્વક અન્ન ચખાડવા-ખવડાવવાની ક્રિયા (આઠમા મહિના સિક પીડા વિનાનું. (૨) (લા.) ભારરૂપ નથી તેવું
આસપાસ હિંદુઓમાં આ ક્રિયા થાય છે.) અનારસ વિ. [સ. મન + ગૌર] પરણેલી પત્નીમાં પિતાના અન-ફલાહારી વિ. [+ - 8 + આહારી છું.] અન્ન અને પતિથી ઉત્પન ન થયેલું (સંતાન), ખરે વારસ નહિ તેવું, ફળોને આહાર કરનારું, શાકાહારી, “વેજિટેરિયન’(બ. ક. ઠા.) દત્તક. (૩) (લા.) આંગળિયાત
અન્ન- જી વિ. સં., પૃ.] અન્ન ખાનારું અન્ન ન. [સં] અનાજ, ધાન્ય. (૨) ખેરાક (સામાન્ય, અન્નમય વિ. [સં] અન્નથી પૂર્ણ. (૨) અન્નથી બંધાયેલું
જેમાં ભક્ષ્ય ભેજ્ય લેધ અને ચાબને સમાવેશ થાય છે તે). (સ્થલ શરીર.)(૩) શરીરમાંના પાંચ કોશમાંને એક. (વેદાંત.) (૩) રાંધેલો ખોરાક. [૦નું પાણી થવું (રૂ. પ્ર.) બહુ મહેનત અન્નમય-કેશ પું. [સં.] જુએ “અન્નમય(૩). પડવી. નું માથું (રૂ. પ્ર.) કેઈનું અન્ન ખાવાને વશ અન્ન-રસ ! સિં] અન્નનું સત્વ. (૨) ખવાયા પછી પાચનમાં રહેનારું. ને કી, ૦નો પિંઠ (-પિડ) (૩. પ્ર.) થસે અન્નને પ્રવાહી રસ
[પાશાકી અકરાંતિયું. ને માળ (રૂ. પ્ર.) અન્નને મુક્ત હાથ અન્ન-વસ્ત્ર ન, બ.વ. [સં.] અનાજ અને લૂગડાં, ખેરાકીદાતાર. ૦૫ાણી ઝેર થવાં (રૂ. પ્ર.) આપત્તિના કારણે અન્ન-વિકાર ૫. સિં] અપચાથી થતી વિક્રિયા. (૨) અપચે, ખાવું પીવું અકારું લાગવું. ૦૫ણને ઉધાર (રૂ. પ્ર.) બદહજમી, અજીર્ણ અનાજ પાણી ન મળે એવી ગરીબાઈ. ભેગું થવું અન્ન-સત્ર ન. [સં.] સદાવ્રત, અન્નક્ષેત્ર (૨. પ્ર.) ખાવા પામવું].
અન્ન-સંકટ (-સહુ ટ) ન. [સ.] અન ખાવા ન મળે એવા અનસૂટ કું. [૪] કાર્તિક સુદિ એકમને દિવસે ઠાકોરજીની પ્રકારની આપત્તિ. (૨) અન્નની તંગી સમક્ષ ધરવામાં આવતી વિવિધ ખાદ્ય સામગ્રીને સમૂહ, અન્નાન-દશા શ્રી. [+સ. અન્ન-] “અન્ન “અન્ન’ કરવું અકેટ. (પુષ્ટિ.)
પડે એવી હાલત, ઘણી ગરીબ હાલત અન્નક્ષેત્ર ન. [i] સંત-સાધુબાવા-અપંગ-ગરીબ-ગુરબા- અનાથી વિ. સિં, પું.] અનની ઇચછા રાખનારું. (૨) જાચક
એને ખાદ્ય સામગ્રી આપવાનું સ્થાન, સત્રાગાર, સદાવ્રત અન્નાશય યું. [ + સં. મારાથ] જઠર, હાજરી અન્ન-જલ(ળ) ન. [૪], ૦૫ાણી ન. [+ એકાયૅ વાચક
અન્નાહાર છું. [+સ, મહF] અન્નને આહાર, અન્ન ખાવું શબ્દની દ્વિરુક્તિ] અને દક, દાણે પાણી, રજક. (૨) (લા.) એ. (૨) માત્ર અન-ફળને આહાર, વેજિટેરિયનિઝમ' લેણાદેવી, ભાગ્ય, ઋણાનુબંધ, [ળ ઊઠવું, -ળ ખૂટવું (રૂ.પ્ર.) અન્નાહારી વિ. સિં, .અન્નને જ આહાર કરનારું, અમુક જગ્યા સાથને ખાનપાનને સંબંધ તૂટી જ. (૨) શાકાહારી, વેજિટેરિયન’ ઠેકાણું છોડવાની ફરજ પડવી)
અન્નપત્તિ સ્ત્રી. [+ સં. સાત્તિ], અનૈત્પન્ન ન. [+ અન્ન-દાતા વિ. [સ, j], અન્ન-દાતાર વિ. [+ જુઓ સં. ૩qન, અનૈત્પાદન ન. [+સં. ઉત્પાવન અન્નની દાતાર.] અન્નપ્રદાન કરનારું. (૨) (લા.) આશ્રય દેનારું. પિદાશ
[લા.) ગુજરાન (૩) પું. સ્વામી, શેઠ
[આવતું અન્ન અનેક ન., બ.વ. [+ સ. ૩] અજ-પાણી, (૨) અન્ન-દાન ન. [.અન્નનું દાન, (૨) પુણ્યાર્થે આપવામાં અને પાર્જન ન. [+ સં. કાર્બન અન મેળવવાની ક્રિયા અન્ન-દાયી વિ. [સ, j] અન્નદાતા
અન્ય વિ. [સં. માત સર્વ.] બીજું, ઇતર. (૨) ૬, ભિન્ન. અન-દેવ પું, બ.વ. [સં.] અનરૂપી દેવ (સમાન સૂચવવા). (સમાસમાં એક તું લુપ્ત થાય છે.) અન્ન-દેવતા સ્ત્રી. [સં.] અનની અધિષ્ઠાતા દેવી, અન્નપૂર્ણા અન્ય-ખ્યાતિ શ્રી, સં.] એક પદાર્થને વિશે બીજા પદાર્થનું (૨) પું. [સ, સ્ત્રી.] જુઓ “અન્ન-દેવ'.
ભાન, ભ્રમ, વિપરીત જ્ઞાન. (વેદાંત.) અન્ન-દોષ છું. [૪] રાકની અશુદ્ધિ. (૨) ન ખાવા લાયક અન્ય-ગામી વિ. [સં. મું] પારકા સાથે યૌન સંબંધ રાખનારું ખોરાક ખાવાથી થતી વિષમતા
અન્ય-શેત્રી વિ. [સં૫] (પિતૃ-પરંપરાની દષ્ટિએ) જુદા અન્ન-નલી-ળી) સ્ત્રી. [સં] ગળા અને જઠર વચ્ચે ખેરાક ગોત્રનું, જુદા પિતળનું પસાર થવાની નળી, “ઇસઑગસ”
અન્ય ઉભ. [સં. યવત્ + ૨, સંધિથી] અને બીજું, વળી અન્ન-પાચન ન. [સં] ખાધેલા ખેરાકને પેટમાં પાકી અન્ય-તમ વિ. નિ.ઘણાંમાંથી કઈ એક માત્ર