Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 110

અનાડ(%)
અનામી :
તિવું
અનાહ–૮) પં. નુકસાન, બગાડ, (૨) અડચણ, વિઘ અનાદિ વિ. [સં. મન + મા]િ જેને આરંભ જાણવામાં અનાડી વિ. [+ગુ, “ઈ' ત. પ્ર.] નુકસાન કરનારું, તેફાની નથી આવે તેવું (પરમાત્મ-તત્ત્વ). (૨) અતિપ્રાચીનતમ, અનાડી–હા , બ. વ. [+ જુઓ “વડા.”] અનાડીના જેવું (૩) સનાતન વર્તન
અનાદિ-અનંત (અનત) વિ. સિં, સંધ નથી કરી] જેને અનાહ જુએ “અનાડ.”
આરંભ નથી અને જેને અંત નથી તેવું (પરમાત્મ-તત્વ) અનાઢથ વિ. [સં. મન + કાઢ] ભરપૂર નથી તેવું, ખાલી. અનાદિ-પરંપરા (-પરમ્પરા) સ્ત્રી. [સં.] અતિ પ્રાચીન કાલથી (૨) અસમૃદ્ધ
ચાક્યું આવતું સાતત્ય અનાત૫ છું. [સં. અન + માતY] તડકાને અભાવ, શીળું, અનાદિ-મધ્યાંત (–મધ્યાન્ત) વિ. [સં.] આદિ મધ્ય કે અંત છાંયડો
વિનાનું, સનાતન, નિત્ય અનાતીત વિ. [સંતાભાસી] સંસારને ઓળંગી પેલે પાર અનાત વિ. [સં. મન + માત] જેને આદર (માન) આપપહોંચનારું (જીવ.) (ન.)
વામાં આવેલ નથી તેવું. (૨) તિરસ્કૃત, ધિક-કૃત, તરડાયેલું અનાતુર વિ. [સં. મન + માતુ] આતુરતા વિનાનું, ગભરાયા અનાદેય વિ. સં. મન + મારે] સ્વીકારી ન શકાય તેવું, વિનાનું. (૨) બેદરકાર, લાપરવા
અગ્રાહ્ય અનાત્મ, ૦ક વિ. [સં. મન + આત્મન્ + ] જેમાં આત્મા અનાદેશ મું. [સ. મન + મારે૪] આદેશ-આજ્ઞાને અભાવ નથી તેવું. (૨) મૂર્ખ, અજ્ઞાની
અનાધનંત (–નત) વિ. [સ. અનાદ્રિ + અનg, સંધિથી], અનાત્મદર્શી વિ. [સં. મન + મારમ૦, પૃ.] આત્માનું જેને અનાદંત (-ઘન્ત) વિ. [સ. મન + માદ્રિ + અd, સીંધથી] દર્શન-જ્ઞાન નથી તેવું
જ “અનાદિ-અનંત'. અનાત્મધર્મ છું. [સં. મન + મારમ૦] જડ દેહને ધર્મ, જડ- અનાધાર વિ. [સ. મન + આધાર] આધાર વિનાનું, નિરાધાર, વાદી લક્ષણ, શારીરિક ધર્મ. (તર્ક)
(૨) (લા.) ગરીબ, દીન, અનાથ અનાત્મબુદ્ધિ સ્ત્રી. [સં. અન + મામ] જડ ચેતન સર્વત્ર અનાજ્યાત્મિક વિ. [સ. મન + શાળા] આધ્યાત્મિક નથી આત્મા છે એવી બુદ્ધિને અભાવ. (દાંત)
અનાપ્ત વિ. [સ. મન + મા] ન મેળવેલું. (૨) નજીકનું અનાત્મભાવ પુ. [સં. મન + મારમ૦] અનાત્મબુદ્ધિ, (૨) સગું ન હોય તેવું. (૩) વિશ્વાસપાત્ર ન હોય તેવું ગર્વરહિતપણું. (૩) પિતાપણાને–સ્વકીયતાને અભાવ અનાગ પં. [સં. મન + મા-મો] એ નામનું એક જાતનું અનાત્મવાદ ૫. સિં] આત્માનું અસ્તિત્વ નથી એવા પ્રકારને મિથ્યાત્વ, વિપરીત શ્રદ્ધા. (જૈન). સિદ્ધાંત. (૨) દેહાત્મવાદ, જડવાદ, ચાર્વાકમત
અનામત-મિક) વિ. [સ.] નામ વિનાનું, નનામું. (૨) અનાત્મવાદી વિ. [૪, પૃ.] અનામવાદમાં માનનાર, (લા.) સર્વોત્કૃષ્ટ નાસ્તિકવાદી
અનામત વિ. [અર. “અમાન-પ્રામાણિકતા, વિશ્વાસુપણું] અનાત્મા ૫. સિં મન + મામ] આત્મતત્વનો અભાવ. સંભાળ માટે સેપેલી વસ્તુ, થાપણ ડિપોઝિટ. (૨) (૨) વિ. [સ., પૃ.] જડ (પદાર્થ)
ભવિષ્યના ઉપગ માટે રાખવામાં આવતું, “રિઝર્વ. અનાત્મીય વિ. સિં. મન + આર્મી] પિતાનું નહિ તેવું, [મૂકવી (રૂ. પ્ર.) કેઈ ને ત્યાં રકમ થાપણ તરીકે મુકવી.] પારકું. (૨) સગું નહિ તેવું, સંબંધ બહારનું
અનામતખાતું ન. [+ જુઓ “ખાતું'.] પેલી રકમની લેવડઅનામ્ય વિ. [સં. મન + માર] જે આત્માને લગતું નથી દેવડનું ચાપડામાંનું ખાતું, “ડિપોઝિટ એકાઉન્ટ
[અસહાય અનામત-દાર વિ. [+ ફા. પ્રત્યય] અનામત મૂકનાર, “ટ્રસ્ટી અનાથ વિ. સં.] નાથ વિનાનું, નધણિયાતું. (૨) અશરણ, (મ. ૨) અનાથ-ગૃહ ન. [૩, ૫, ન.], અનાથાલય ન. [+સ અનામત-મૂડી સ્ત્રી. [+ જુઓ મૂડી'.] થાપણ તરીકે મુકેલી રકમ માચ્છ, , ન], અનાથાશ્રમ , ન. [+ સં. માશ્રમ, પૃ.] અનામતી વિ. [+ગુ. “ઈ' ત.પ્ર.] અનામતને લગતું, માબાપ વિનાનાં બાળકેને આશ્રય આપી ઉછેરવાનું કામ થાપણ તરીકે મુકેલું કરતી સંસ્થા
અનામય !., ન. [સં. અન્ + કામ, .] રેગને-માંદગીને અનાથ-તા સ્ત્રી. [સં] અનાથપણું
અભાવ, તંદુરસ્તી. (૨) ક્ષેમકુશળતા. (૩) વિ. તંદુરસ્ત, (૪) અનાથધુ (–બધુ) . [સં.] અનાથને સહાય કરનાર ક્ષેમકુશળ અ-નાધ્યું વિ. [ + જ “નાથવું' + ગુ. “યું” + ભૂ. 5] નાહ્યા અનામિક જ “અ-નામ', વિનાનું. (૨) (લા.) નિરં કુરા
અનામિકા સ્ત્રી. [સં] હાથના પંજાની ટચલી પહેલાંની અાંગળી અનાદર કું. [સં. મન + માર) આદરને અભાવ, અપ્રીતિ. અનામિષ વિ. [સ. મન્ + માનવું] માંસરહિત, નિરામિષ (૨) અપમાન, તુચ્છકાર, તિરસ્કાર
અનામિષાહારી વિ. [+સ. માદારી, ૫.] માંસને આહાર ન અનાદર-ભર્યું વિ. [+ જ “ભરવું’ + ગુ. “યું” ભ] કરનારું, શાકાહારી અનાદરથી ભરેલું, અસભ્ય, તેછડું, “ડિસ-
રિપેકટફુલ'. અનામી વિ. [+ગુ. ‘ઈ” ત. પ્ર.] અનામ, નામ વિનાનું, અનાદરણીય વિ. [સં. મન + મારી ] આદર ન કરવા નનામું. (૨) નામના-કીર્તિ વિનાનું. (૩) શુદ્ધ જાતિનું. (૪) પં. જેવું, ઉપેક્ષ્ય (૨) તિરસ્કારને પાત્ર
(લા.) પરમેશ્વર ભક–૫
તેવું