Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 109

અનાકુલ(-ળ)
અનાકુલ(ળ) વિ. [સં, અન્ + માવુō] સ્વસ્થ, અક્ષુબ્ધ,
સ્થિરચિત્ત
અનકૃષ્ટ વિ. સં. અન્ + માhe] નહિ ખેંચવામાં આવેલું. (૨) નહિ ખેડવામાં આવેલું
અનાક્રમક વિ. સં. અન્ + મામ] આક્રમણ ન કરનાર, હુમલે। ન કરનાર
અનાક્રમણુ ન. [સં. અન્ + મામળ] આક્રમણના અભાવ, ચડાઈ ન કરવી એ અનાક્રમણ-કરાર છું., અ. વ. [સ. +જુએ ‘કરાર’.] એકબીજા રાષ્ટ્ર કે પ્રદેશ ઉપર આક્રમણ–ચડાઈ ન કરવાને લગતી પરસ્પરની બાંહેધરી, ‘નાન-અંગ્રેસન પૅકેટ'
અનન્ય વિ. સં. અન્ + મા] આક્રમણ ન કરી શકાય તેવું. (૨) ન ઓળંગાય તેવું
અનાકાંત (-ક્રાન્ત) વિ. [સં. અન્ + આન્ત્રાન્ત] જેના ઉપર આક્રમણ કરવામાં આવ્યું નથી તેવું
અનાખ્યાત વિ. [ર્સ. અન્ + મથ્થાત] કહેવામાં ન આવેલું, અકથિત, જાહેર કરવામાં ન આવેલું. (૨) નામ પાડયા વિનાનું
અનાન્યેય વિ. [સં અન્ + આસ્થે] ન કહેવા જેવું, અવર્ણ
નીય, અકથ્ય
અનાગત વિ. [સં. અન્ + આત] જે હજુ આવ્યું ન હોય તેવું. (૨) ભવિષ્યમાં ન થવાનું
અગતિ સ્ત્રી. [સં. અન્ + જ્ઞા-નૈતિ] અપ્રાપ્તિ અનાગમ પું. સં. અન્ + આમ] આવવાની ક્રિયાન અભાવ. (ર) અશાસ્ત્ર. (૩) અશાસ્ત્રીય અનાગમન ન. [સં. અન્ + આગમન] ન આવવાપણું અનાગમિક વિ. સં. મત + અમેિળ] શાસ્ત્રમાં ન હોય તેવું, શાસ્ત્રને અસંમત, અશાસ્ત્રીય
અષ્ણમ્ય વિ. [સં. અન્ + આર્થિ] ન આવી શકે તેવું અ-નાગર વિ. [સં.] અસંસ્કારી. (૨) અસભ્ય. (૩) અચતુર, ખાધું. (૪) ગ્રામીણ, ગામડિયું
અનાગર-તા સ્ત્રી, –ત્ર ન. [સં.] નાગરપણાને અભાવ અ-નાગરિક વિ. [સં.] જુએ ‘અ-નાગર’. અનાગરિક-તા સ્ત્રી. [સં.] શિષ્ટતાના અભાવ. (૨) ગામડિયાપણું
અનસ વિ. સં. અન્ + આત્] નિરપરાધ, બિનગુનેગાર. (૨) નિષ્પાપ
અતાગંતુક (–ગન્તુક) વિ. [સં. મન + આવતુ] એની મેળે ન આવ્યું હોય તેવું
અનાગામી વિ. [સં, અન્ + મામી, પું.] નિહ આવનારું. (૨) નિર્વાણમાર્ગની ત્રૌજી ભૂમિકાએ પહોંચેલું. (બૌઢ.) અનાગાર, “રિક વિ. સં. મન + માર, બળ]િ જુએ
અનગાર’.
અનાગ્રહ પું. સં. અન્ + આા-પ્ર] આગ્રહના અભાવ, તાણખેંચ-હર્ડના અભાવ
અનાયહી વિ. [સં. અન્ + માગ્રી, પું.] આગ્રહ ન કરનારું અનાપ્રાત વિ. સં. અન્ + આધાત] ન સંધેલું. (૨) (લા.) ન ભાગવેલું
Jain Education International_2010_04
૪
અનાય
અનાચ ન. સીતાફળ, અન”
અનાચાર પું. [ર્સ, અન્ + માઁચાર] આચાર-સર્તનના અભાવ, (૨) દુરાચાર. (૩) સિકર્મભ્રષ્ટતા. (૪) ખરાબ ચાલ, કુરીતિ. (૫) પચખાણની હદનું ઉલ્લંઘન, આચારવ્યવહારના ભંગ. (જૈન.) અનાચારી વિ. [. મન પાળનારું. (૨) કર્મભ્રષ્ટ. (૩)
અધી.
અના૰ન્ન, અનાચ્છાદિત વિ. સં. મન્ + ગાજન, આા૦] ઢાંકેલું નહિ તેવું, બિછાવેલું નહિ તેવું. (૨) ઉઘાડું, ખુલ્લું
મચારી, પું.] આચાર નહિ વ્યભિચારી. (૪) પતિત,
અનાજ ન, સં. મનાય >પ્રા, મુમ્તન] પશુપંખી અને માણસના ખાવામાં આવતું ધાન્ય, અન. [નેા કીડા (૩.પ્ર.) અનાજ ઉપર જીવતું પ્રાણી, માણસ. ના દુશ્મન (રેં. પ્ર.) કામધંધા વિનાÖા પડયો પડયો ખાનાર માણસ, આળસુ માણસ. બ્ભરવું (રૂ. પ્ર.) અનાજને! સંઘરા કરવા.] અનાજીવ પું. [સં. અન્+ મા-નીવ] ગુજરાન વગરનું. (૨) નિઃસ્પૃહ, (જૈન.)
અનાજીવી વિ. [સં. અન્ + મા-ગીવી] તપના કુળની ઇચ્છા વિનાનું, નિઃસ્પૃહ (જૈન.)
અનાજ-ગ્રેહામ ન. [જુએ ‘અનાજ' + ‘ગોદામ’.] અનાજ
રાખવાની વખાર
અનાજ-(િ−3)પા પું. (જુએ ‘અનાજ' + 'અં.] અનાજનું જ્યાંથી વિતરણ કરવામાં આવે તેવું સરકારી સ્થાન અનાજ-નિયામક વિ., પું. [જુએ ‘અનાજ' + સં.] અનાજની હેરફેર વગેરે ઉપર કાબૂ ધરાવતા સરકારી અમલદાર, ‘ફુડ-કન્ટ્રોલર' અનાજ-નિરીક્ષક વિ., પું. [જુએ ‘અનાજ’ + સં.] અનાજની હેરફેર વગેરે ઉપર તપાસ રાખનારા ઊતરતી કક્ષાના સરકારી માણસ
અનાજ-પ્રાપ્તિ સ્રી. [જુએ ‘અનાજ' + સં.] અનાજવસૂલાત શ્રી. જુઓ ‘અનાજ' + ‘વસૂલાત’.] સરકારી સંગ્રહ અને વિતરણ માટે ખેડૂત વગેરે પાસેથી અનાજ
મેળવવાની ક્રિયા
અનાજ્ઞા શ્રી. સં. અન્ + આજ્ઞા] અજ્ઞાના। અભાવ. (ર) નામંજૂરી
અનાજ્ઞાકારી વિ. સં. અન્ + ઞજ્ઞા॰, પું.] આજ્ઞાને અમલ ન કરનારું, હુકમ પ્રમાણે કામ ન કરનારું અનાજ્ઞાત વિ. સં. અન્ + આશાત] જેને આજ્ઞા કરવામાં નથી આવી તેવું
અનાજ્ઞાપિત વિ. સં. અન્ + મા[[0] (સરકારી યાદીમાં) જે કર્મચારીને ચાક્કસ પ્રકારની સત્તા ન મળી હોય તેવું, નાતગૅઝેટેડ'
અનોય વિ. સં. અન્ + આશે] જેને હુકમ કરી ન શકાય તેવું. (૨) જે વિશે હુકમ ન કરી શકાય તેવું અનાથ ન. [સં] માત્ર નર્તક ઉપર આધાર રાખનારું નાટય (જેમાં સમાજનું કાઈ અનુકરણ નથી). (ર) વિ. ભજવી ન શકાય તેવું