Page Text
________________
અનલહેક(#)
અનહંકૃતિ અનલહક'– ક) (રૂ.પ્ર.) [અર. “અના' = હું + “હ” = સત્ય, કસમય, કટાણું
સત, અલાહ = –અલાહ છું-સૂફીમતનું મહાવાકય] “મટું અનવસ્થ વિ. [સં. મન + અવ૦] સ્થિતિ વિનાનું, અસ્થિર ગ્રાહ્મબ્રા-પરમાત્મા છું' એ અર્થ આપતે શબ્દ અનવસ્થા સ્ત્રી. [સં. મન + અવ૦] અવસ્થા-સ્થાને અભાવ, અનલંકારી (-લડ્ડરી) વિ. [સં. મન + સારૂં, .] અલંકારે નહિ હેવાપણું. (૨) અવ્યવસ્થા, અસ્ત-વ્યસ્તતા. (૩) વિનાનું, સાદાં વાકયોના રૂપનું, ડોળ વિનાનું
ચંચળતા. (૪) એક હેવાભાસ, તર્કશાસ્ત્રમાં એક ષ, અલંકૃત (લકકૃત) છે. [સં. મ + અરું] નહિ શણગારેલું. અનિર્ણાયક પરિસ્થિતિસ્વરૂપા દે. (તર્ક) (૨) વાણીના અલંકાર વિનાનું. (કાવ્ય.)
અનવસ્થા-દોષ છું. [સં.] જુઓ ‘અનવસ્થા(૪).' અનલંકૃતિ (-લક કૃતિ) સ્ત્રી. સિં. મન + મઢ૦] વાણીના અનવસ્થિત છે. [સં. મન + અa] હાજર ન રહેવું. (૨) અલંકારોને અભાવ, (કાવ્ય) (૨) વિ. જેમાં વાણીના ઢંગધડા વિનાનું. (૩) (લા.) અસ્થિર, અશાંત, ક્ષુબ્ધ અલંકાર નથી તેવું. (કાવ્ય.) [(૨) નાનું નહિં તેવું, મેટું અનવહિત રે. (સં. મન + 44] ગાન વિનાનું, અનવધાન, અન૫ વિ. સં. મન + મ] ડું નહિ તેટલું, ઘણું, પુષ્કળ. અસાવધાન, બેખબર
[અલબ્ધ અવકાશ છું. [સં. મન + અa૦] અવકાશ-ખાલી જગ્યાને અનવાપ્ત વિ. [સ. મ + અa + આd] ન મેળવવું, અપ્રાપ્ત, અભાવ. (૨) (લા.) કુરસદને અભાવ
અનવાપ્તિ સ્ત્રી. [સ. મન + 4 + આa] અપ્રતિ, અનવગત વિ. સં. મન + અવૈ૦] નહિં જાણેલું, અજ્ઞાત અલબ્ધિ
સ્થિર અનવછિન્ન વિ. [સં. મન + અવ૦] ટુકડા ટુકડા ન થયેલું, અનવિરત વિ. [સં. મન + અવિરત] અવિરત સતત નથી તેવું, અખંડ. (૨) સતત, ચાવું. () વિશેષ ગુણને લીધે જુદું અનવેક્ષક વિ. [સં. મન + 4 + ક્ષ#] તપાસ ન રાખનારું. તરી ન આવના, (તર્ક.)
(૨) કાળજી વિનાનું, બેદરકાર અનવચ્છેદ પું. [સં. મન + અવ૦] અખંડપણું. (૨) સાતત્ય. અનવેક્ષણ ન. [૪. અ + અ + ક્ષળ] તપાસને અભાવ, (૩) વ્યક્તિને એટલે નિત્ય સાહચર્યને અભાવ. (તર્ક) તપાસની બેદરકારી
બેદરકારી અનવચ્છેદક યું. (સં. મન + અa૦] એ નામને એક જાતને અનપેક્ષા સ્ત્રી. [સં. મન + અવ + રક્ષા] જોવા-તપાસવાની નિશ્ચાયક, “કન્ટિન્યુઅન્ટ’. (તર્ક)
અનશન ન. [સં. મન + અરાન] ખાવું નહિ એ, ઉપવાસ, અનવતાર-દશા સ્ત્રી. [સં. મન + અa૦] ભગવાન-પરમાત્મા- લાંધણ, (૨) ભૂખ-હડતાળ, હંગર-સ્ટ્રાઈક. (૩) અન્નપરમેશ્વર અવતાર ધારણ કરીને ન આવ્યા હોય એવી પાણીને જીવન પર્યંત ત્યાગ, સંથારે. (જેન.). પરિસ્થિતિ
[(૨) નિર્દોષ. (૩) શુદ્ધ અનશન-વ્રત ન, [સં.] અનશન રાખવાની પ્રતિજ્ઞા અનવઘ વિ. સં. મન + સવા] અવદ્ય-નિઘ નહિ તેવું, અનિ. અ-નશ્વર વિ. સં.] નાશવંત નહિ તેવું, અમર, અવિનાશી, શાશ્વત અનવદ્ય-તા સ્ત્રી, [સં.] અનિંઘપણું. (૨) નિર્દોષતા. (૩). અનશ્વરતા વિ. સં.] અમરતા, અવિનારિતા, શાશ્વતતા શુદ્ધતા
સુિંદર, દેખાવડું, ખૂબસૂરત અનણ વિ. [સં.] નાશ ન પામેલું. (૨) પાયમાલ ન થયેલું અનવદ્ય-રૂ૫ વિ. [સં.] અનિંઘ-નિર્દોષ-શુદ્ધ રૂપવાળું. (૨) અન-સખડી સ્ત્રી. [વજ.] જુઓ “અણુ-સખડી.” અનવધાન ન. [સં. મન + અવૈ૦] ધ્યાનને અભાવ, મનની અનસૂય વિ. [સં. મ + અરૂ, બ. બી.] અસૂયા-અ દેખાઈ એકાગ્રતાની ખામી, ‘એગ્સન્ટ-માઈન્ડેડનેસ' (મ.ન.) (૨) વિનાનું, અદ્રવી બેદરકારી, ગફલત
[બેદરકારી, ગફલત અનસૂયા સ્ત્રી, (સં. મન + અપૂણા] અદેખાઈને અભાવ, અનવધાનતા સ્ત્રી, સિં.] એકધ્યાનપણાને અભાવ. (૨) (૨) અત્રિ ઋષેિની પત્ની. (સંજ્ઞા.) અનધિ સ્ત્રી, સિં, મન + મવષિ, .] અમર્યાદ-બેહદ હોવા- અનસ્ત વિ. [સં. મ_+ મ] આથમ્યું ન હોય તેવું, અણપણું. (૨) વિ. અમર્યાદ, અપાર, અનંત
આથમ્યું. (૨) નહિ ફેંકેલું, (૩) (લા.) પડતી ન પામેલું અનવમ વિ. [સં. મન + મવમ] અધમ-હલકું નહિ તેવું, જેમાં અનસ્તિતા, સ્ત્રી. –ત્વ ન. [સં. મન + અસ્તિ] હોવાઅનવરત વિ. [સં. મન + મર્ચ૦] અટકયા વિનાનું, અસ્ત- પણાનો અભાવ લિત, સતત ચાલુ, (૨) (લા.) નિરંતર, સદા, હમેશાં અનસ્થ સ્થિ, સ્થિક વિ. [સં.મન્ + અસ્થિ બ. બી.] હાડકા અનવરુદ્ધ છે. (સં. મન + મ ] અટકાવ્યા વિનાનું, પ્રતિ- વિનાનું. (૨) ઠળિયા વિનાનું રાધ વિનાનું
[અપ્રતિરોધ, (૨) છૂટ, સ્વતંત્રતા અનહદ', ૦નાદ . [સ. મન + સહિત + સં.] શ્વાસ-ઉચ્છવાસ અનવરેજ . સં. મન + અa] અટકાવવાને અભાવ, લેતાં તે શરીરમાં અંતર્ધ્વનિ (સોઇ ગઈ એવો) અનાવલંબન (-લખન) ન. [સં. મન + અa] અવલંબન- અનહદ* વિ. જિઓ અન”+ “હદ.'] હદ વિનાનું, બેહદ, ટેકાને અભાવ, નિરાધારતા. (૨) (લા.) સ્વતંત્રતા
અપાર. (૨) બેશુમાર અનવલંબિત (લબિત) વિ. (સં. મન + અa] આધાર અનહંકાર (અનહg ૨) ૫. [સ. મન + મહેં] અહંકારને વિના રહેલું, આશ્રયહીન, નિરાધાર
અભાવ, વિનમ્રતા અનલોકિત વિ. [સં. મન + અવ૦] નહિ જોયેલું અનહંકારી (અનહરી ) વિ. [સં. અન્ + ગઈ, પું. અહંકાર અનવસર ! [સં. મન + અવ૦] અવસર-સમય-ટાણાને વિનાનું, નિરભિમાન અભાવ, રજાને-ટીને સમય. અનેસર. (૨) કામના અભાવને અનહંકૃતિ (અનહફકૃતિ) સ્ત્રી. [સ. અન્ + મર્દ જુઓ સમય, કામ ન હોય તેવો નવરાશના સમય. (૩) અપ્રસંગ, “અનહંકાર.'
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |