Page Text
________________
૬૪૪
કૃતુથ ત્રિ. (તઃ જૂથો યેન) ગુસ્સે થયેલ, જેણે ક્રોધ કર્યો હોય તે.
તન ત્રિ. (ત ઇન્તિ દ+ટ) કરેલા ઉપકાર ઉપર અપકાર કરનાર, કરેલા ઉપકારને ભૂલી જના૨ पिशुनानृतिनोश्चान्नं क्रतुविक्रयिणस्तथा । शैलूषतुन्नवायान्नं कृतघ्नस्यान्नमेव च ।। मनु० ४।२१४, નિમકહરામ.
-
शब्दरत्नमहोदधिः ।
કૃતઘ્નતા સ્ત્રી. (તખસ્ય માવ: તદ્-ત્વ) કૃતઘ્નીપણું, નિમકહરામી. -નૃતઘ્નત્વમ્ । તોપાધ્યાન ન. (વૃંતનોપાડ્યાનમ્) ‘મહાભારત’ના શાંતિપર્વમાં આવતું એક આખ્યાન.
તવૂડ ત્રિ. (ત ચૂડાર્મ યસ્ય) જેનો ચૌલસંસ્કાર કરવામાં આવ્યો હોય તે.
ચ્છિદ્રા શ્રી. (ત છિદ્ર વસ્યામ્) કોષાતકી નામની
વનસ્પતિ.
તનન્મન્ ત્રિ. (ત નન્મ યસ્ય) ઉત્પન્ન કરેલું, પેદા કરેલું, નિર્માણ કરેલું.
હ્રતા ત્રિ. (ત તોવાર નાનાતિ જ્ઞા+જ) કરેલા ઉપકારને જાણનાર, ઉપકાર સામે ઉપકાર ક૨ના૨ - अनुत्तमो दुराधर्षः कृतज्ञः कृतिराप्तवान् । -महा० રૂ।૪૧।૨૨, નિમકહલાલ. (પું.) કૂતરો. (પું. તે હાર્વે જ્ઞ આત્મા યસ્ય) ૫રમેશ્વર. કૃતજ્ઞતા શ્રી. (તાસ્ય ભાવ: ત-ત્ત્વ) કૃતજ્ઞપણું,
નિમકહલાલી, કરેલા ઉપકારને ન ભૂલી જવું તે. कृतज्ञतामस्य वदन्ति सम्पदः - शिशु० कृतज्ञत्वम् । કૃતતીર્થ ત્રિ. (તં તીર્થં યેન) જેણે તીર્થાટન કર્યું હોય
તે, મંત્રી-સલાહ આપનાર, દેશાટન કરનાર. તંત્રા શ્રી. (ત ત્રાયતે ત્રૈ+) ત્રાયમાણા નામનો એક વેલો.
તત્વન. (તસ્ય ભાવ: ત્વ) કરવાપણું કાર્યત્વ. તવાર ત્રિ. (તા દ્વારા યેન) જેણે સ્ત્રી પરણેલી છે તે, જેણે સ્ત્રી કરેલી છે તે. ત્તવાસ ત્રિ. (તો વાસો યેન) જેણે દાસ કરેલ હોય તે, નોકર રાખનાર. (પું.) અમુક સમય સુધી પગા૨ લઈ દાસપણું કરનાર પુરૂષ. તથી ત્રિ. (તા સમ્માવિતા ધીર્યન) શાસ્ત્રના અભ્યાસથી જેનું મન સંસ્કારી થયું હોય તે, શાણું, વિચારશીલ, સ્થિર ચિત્તવાળું, વિદ્વાન-ભણેલું, દૂરદર્શી. વૃતધ્વન છું. તે નામનો એક રાજા.
Jain Education International
[ત ુધ—કૃતમા
વૃતધ્વંસ ત્રિ. (તો ધ્વંસો યસ્ય) જેનો નાશ કર્યો હોય તે, હરાવેલ, જીતી લીધેલ, હરકત કરેલ. તખ્રસ્ત ત્રિ. (ત ધ્વસ્તં યસ્ય) નાશ કરેલ, ખોઈ નાખેલ.
તનિર્વેનન પું. (તો નિર્દોનન: યેન) પશ્ચાત્તાપ
કરનાર.
તનિશ્ચય પું. (તો નિર્ણયો યેન) દઢ પ્રતિજ્ઞા કરનાર, પાકો નિર્ણાયક.
कृतपुङ्खः त्रि. (कृतः अभ्यस्तः पुङ्खयुक्तो बाणो येन)
બાણના અભ્યાસમાં કુશળ, બાણાવાળી. તપૂર્વ ત્રિ. (તં પૂર્વમ્) અગાઉ કરેલું, પૂર્વે બનાવેલું. તપૂર્વનાશન નં. (તપૂર્વસ્ય નાશનમ્ અપકાર, ઉપકાર ભૂલી જવો તે.
તપૂવિન્ ત્રિ. (ત પૂર્વમનેન નિ) પૂર્વે કામ કરેલ, જેણે પૂર્વે કામ કર્યું હોય તે. વૃત્તપોરુષ ત્રિ. (ત પૌરુષ યેન) જેણે પુરૂષાર્થ કર્યો હોય તે, જેણે પરાક્રમ કર્યું હોય તે. તપ્રામ ત્રિ. (ભૃત: પ્રામો યેન) જેણે પ્રણામ કરેલ છે તે, જેણે નમસ્કાર કરેલ છે તે. कृतप्रणाश त्रि. (कृतयोः पुण्यापुण्ययोर्भोगमन्तरेण प्रणाशो નાશ:) કરેલાં પુણ્ય અને પાપના ભોગ વિના નાશ, કૃતહાનિ નામનો એક દોષ. દ્વૈતપ્રતિત 7. (ભૃત: પ્રતિકૃતં યેન) આક્રમણ અને
પ્રત્યાક્રમણ કરવું તે.
તપ્રતિજ્ઞ પું. (તા પ્રતિજ્ઞા યેન) જેણે પોતાની પ્રતિજ્ઞા
પૂરી કરી હોય તે, જેણે કોઈને કરારબદ્ધ કર્યો હોય તે. ભૃત 7. (ત મસ્ય) કક્કોલ વનસ્પતિ, કંકોલ. નૃતા સ્ત્રી. (તમસ્ય ટાવ્) કોલશીંબી નામની
વનસ્પતિ.
તબુદ્ધિ સ્ત્રી. (તા સંપાવિતા બુદ્ધિર્મેન) શાસ્ત્રાભ્યાસથી જેનું મન સંસ્કારી થયું હોય તે, વિદ્વાન, શાણું, વિચારશીલ, સ્થિર ચિત્તવાળું. દ્વૈતવ્રહ્મન્ ત્રિ. (ત બ્રહ્મ સ્તોત્રં યેન) જેણે સ્તોત્ર કર્યું હોય તે, સ્તુતિ જેણે કરી હોય તે.
તમ્ અવ્ય. (નૃત્+વા. મુ) બસ, સર્યું -અથવા ત
સન્દેહેન-ગ.૦ ૨. અર્દૂ -તમમ્પેન -૩ત્તર૦ ૪. I તમાકું. (ધૃતા માાઽસ્ય) ગરમાળાનું ઝાડ,
ગણીઆરીનું ઝાડ, કરેણનું જાડ. (ત્રિ. તા માહા યેન) જેણે માળા કરી હોય તેવો માળી વગેરે, હાર બનાવનાર, માળા બનાવનાર.
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016067 |
| Book Title | Shabdaratnamahodadhi Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Muktivijay, Ambalal P Shah |
| Publisher | Vijaynitisurishwarji Jain Pustakalaya Trust Ahmedabad |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 864 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 23 MB |