Shabdaratnamahodadhi Part 1

SR No.: 016067
Original Sutra Author: N/A
Author: Muktivijay, Ambalal P Shah
Publisher: Vijaynitisurishwarji Jain Pustakalaya Trust Ahmedabad
Publication Year: 2005
Total Pages: 864
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 23 MB

Page 54

–ક્ષતનિ]
शब्दरत्नमहोदधिः।
ગન પુ. (ન :) ક્રમનો અભાવ, ગરબડ, | ૮. બહેડાંનું ઝાડ, ૯, જ્યોતિષશાસ્ત્રમાં કહેલ અવ્યવસ્થિત.
રાશિચક્રનો એક અવયવ, ૧૦. સિદ્ધાન્ત શિરોમણિના વ્યા ત્રિ. (ન વ્યા:) કાચું માંસ ભક્ષણ નહીં ગણિતાધ્યાયમાં કહેલ વિષુવ રેખાના બન્ને પડખે કરનાર.
હરકોઈ સ્થાનનું દૂરપણું, ૧૧. સોળ માપનું પરમાણ અ#ાન્ત ત્રિ. ( ક્રાન્તા) નહિ ગયેલું, નહિ ઓળંગેલું, કર્ષ, ૧૨. જન્મથી આંધળો, ૧૩. રાવણનો એક પુત્ર, જે જિતાયેલું નથી.
૧૪. જાણેલો અર્થ, ૧૫. ચક્રનું મધ્ય મંડળ, સત્તા . ( તે-વત્ત) રીંગણી, બૃહતી, ૧૬. હિંડોળો અગર પાલખીની બારી, ૧૭. જુગાર - ભોરીંગણી.
રમવો તે. અશ્વિયં ત્રિ. (નતિ ક્રિયા વચ્ચે) ક્રિયા વગરનું, | અક્ષક ત્રિ. (કક્ષ વન) ૧. પાસા વગેરેની ક્રિયા ક્રિયા રહિત નિશ્રેષ્ટ, અપુણ્યવાનું.
કરનાર, ૨. વ્યાપક. ગયા . 1 ક્રિયા:) ક્રિયાનો અભાવ, કર્તવ્યવિમુખ. | ગક્ષી . (અક્ષ રુવ ઝાયરીતિ) એક જાતનું ઝાડ. કૂિર પુ. (ન સૂર:) વૃષ્ણિ, યાદવકુળના એક ક્ષત્રિયનું
અક્ષર પુ. (મક્ષસ્થ વ્ર વ) નેત્રની તારા, આંખની નામ.
કીકી. મકા ત્રિ. (ન સૂર:) ક્રૂર નહિ તે, સરળ, દયાળુ.
અક્ષક્કા સ્ત્રી. (મક્ષચ શ્રીરા) જુગાર. અatધ પુ. (ન #ોધ:) ક્રોધનો અભાવ, શાંત ચિત્તવાળો.
અક્ષક્ષેત્ર . (કક્ષનાં ક્ષેત્ર) જ્યોતિષશાસ્ત્રમાં અક્ષ ગોથ ત્રિ. (નાસ્તિ ધી યg) ક્રોધ વિનાનું,
સાધવા માટે કલ્પેલ આઠ ક્ષેત્ર પૈકી દરેક. ક્રોધ રહિત.
અક્ષર પુ જુગાર રમવો, ચોપટ રમવી. નવ . ( વમ:) શ્રમનો અભાવ.
અક્ષરનું ન. ૧. પાણી કાઢવાનો કોસ, ૨. મસક, સવમ ત્રિ. (નાસ્તિ વનો ) શ્રમ વિનાનું, થાક
૩. પખાલ. વગરનું.
अक्षज न. (अक्षात् इन्द्रियसन्निकर्षाज्जायते) અવાજ ત્રિ. (ન વસ્ત્રાન્ત:) નહિ થાકેલ, શ્રમ વગરનું. વિઝન ત્રિ. (ન વિઝન) જે ભીંજાયેલું ન હોય, સૂકું.
૧. ઇન્દ્રિયોના પદાર્થની સાથેના સંબંધથી થનારું વિરુનવર્નન્ 1. (નાતિ વિજીને વર્ભ ) ચક્ષુનો
પ્રત્ય જ્ઞાન, ૨. જ્યોતિષશાસ્ત્રમાં કહેલાં પૂર્વોક્ત આઠ એક રોગ, જે માર્ગ ભીંજાયેલો ન હોય.
ક્ષેત્ર, ૩. વજ. વિરુદ ત્રિ. (ન વિસ્જદ:) નહિ ક્લેશ પામેલ,
ગીર . (ગણે નાનાતિ) ૧. ઇદ્રિય, ઈદ્રિયવિષય, ક્લેશ રહિત કર્મ.
૨. સામુદ્રિક લવણ, ૩. મોરથૂથુ. વિ. ચોપટ રમવામાં વિષ્ટકર્મ ત્રિ. (ન વિષ્ટH) અનાયાસે કામ
કુશળ. કરનાર, ક્લેશજનક કામ ન કરનાર.
અક્ષણિવ ત્રિ. (ને ક્ષા) સ્થિર, નિશ્ચળ. માત્ર ત્રિ. યથાર્થ, પ્રકૃત, સત્ય, દીનતારહિત બોલનાર.
અાવત્ ત્રિ. (મક્ષ સ્થાપ્તિ મત) આંખવાળું, આવીવમ્ વ્ય. પૂરેપૂરું, સત્યતાની સાથે, નિર્ભયતાથી,
નેત્રયુક્ત. ડર્યા વિના.
અક્ષત પુ. ઈ. (ત ક્ષતા:) ૧. જવ, ૨. ચોખા. વશ પુ. (ન વજેશ:) ક્લેશનો અભાવ.
અક્ષત ત્રિ. (ને ક્ષત:) ૧. ક્ષય ન પામે તેવું, ૨. નહિ અવારા ત્રિ. (નાસ્તિ વચ્ચે શો યસ્થ) ક્લેશ વિનાનું, શ્રમ
ચીરાયેલું, ૩. ઉત્કૃષ્ટ વગરનું.
નક્ષત.(નક્ષત) ૧. હરકોઈધાન્ય, ૨. ક્ષયનો અભાવ, અા (સ્વા. . સેટ ૩૫તિ , હા. ૫૨. ક્ષતિ) જેને ઘા ન લાગ્યો હોય તે, જે તૂટ્યું ન હોય તે.
વ્યાપ્ત થવું, પેસવું, એકત્ર થવું, પહોંચવું. યક્ષપદ પુ. જેમાં ધૂરી લાગેલ હોય તે લાકડી. શ ન. (કર્મ ) ૧. ઇદ્રિય, ૨. મોરથૂથું, અક્ષદવર્મન્ ત્રિ. અક્ષાંશ જ્ઞાન કરવા માટે ગણિતની ૩. સંચળ, ૪. દરિયાનું મીઠું, ૫. નેત્ર.
પ્રક્રિયા. મક્ષ પુ. (-૩) ૧. પાસા, ૨. રથ, ૩. રથનું એક | અક્ષત યોનિ શ્રી. (ક્ષતા નિયંસ્થા:) પુરુષલિંગથી
અંગ, પૈડું, ૪. રુદ્રાક્ષ, ૫. સર્પ, ૬. આત્મા, ૭. ગરુડ, | જેની યોનિ બગડેલ નથી એવી કન્યા.