________________
उपचरित-उपजन]
उपासेल, सेवेस,
उपचरित त्रि. ( उप + चर् + क्त) उपयारथी भाषेत, दक्षाथी भएरोस, खारोपित, સંધિનો વિશેષ નિયમ. उपचर्म अव्य. (चर्मणः सामीप्यादौ) यामडानी पासे, यामामां
शब्दरत्नमहोदधिः ।
उपचर्मन् त्रि. (उपचर्म्मन् + अच् वा) यामाने प्राप्त थयेल, यामडानी पासे रहेस.
उपचर्य्य त्रि. (उप+चर् + कर्मणि यत्) सेववा योग्य थिडित्सा डरवा योग्य. (न. उप + चर् भावे यत् ) सेवा, थिङित्सा.
उपचर्य्या स्त्री. (उप+चर् भावे क्यप् ) उपरनो अर्थ दुखी.
उपचाकु त्रि. ( उप + चक् प्रतिघाततृप्त्योः उण्) सामे घा डरनार, भारनार, प्रसन्न थयेल. उपचायिन् त्रि. (उपचिनोति उप + चि+ णिनि) उपयय डरनार, वृद्धि डरनार.
उपचाय्य पु. (उपचीयतेऽग्निरत्र उप + चि + आधारे ण्यत्) યજ્ઞમાં અગ્નિ ધારણ માટે ઈંટો વગેરેથી બનાવેલું खेड स्थ - कथाभी रमसे नित्यमुपचाय्यवतां शुभेभट्टिः ।
उपचार पु. ( उप+चर्+घञ्) भिडित्सा सेवा, भ, नम्रता, खल्यास. अनुष्ठान, વ્યવહાર - प्रयुक्तपाणिग्रहणोपचारौ-कु० ७।८६, सांय, जोदुं पग भी जोली संतोष उपभववो - उपचारपदं न चेदिदं त्वमनङ्गः कथमक्षता रतिः, -उपचारता दाक्ष्यम्चरकः ९. अ०, जहानु, धर्मायरा, यूभनुं साधन -सन्मङ्गलोपचाराणां सैवादिरचनाऽभवत् - रघु० १० ७७, अभिवाहन, श्रद्धांवि- नोपचारमर्हति श० ३।१८; संशोधन अगर खलिवाहननी खेड रीत - रामभद्र ! इत्येव मां प्रत्युपचारः शोभते तातपरिजनस्य- उत्तर० १; यथागुरुस्तथोपचारेव - उत्तर० ६; जाय प्रहर्शन३५ संस्२ - प्रावृषेण्यैरेव लिङ्गैर्मम राजोपचार:- विक्रम० ४; संडारि अगर साक्षशिङ प्रयोग- अचेतनेऽपि चेतनवदुपचारदर्शनात्-शारी०, न चास्य करधृतत्वं तत्त्वतोऽस्ति इति मुख्येऽपि उपचार एव शरणं स्यात्काव्य० १०; सन्मान प्रदर्शित डरवाना श्रद्धांवि अर्पण उरवानां साधन - प्रकीर्णाऽभिनवोपचारम् ( राजमार्गम्) - रघु० ७/४; व्यवहारशीस, खायरावैश्य - शूद्रोपचारं च मनु० १ । ११६.
Jain Education International
४०५
उपचारच्छन्न त्रि. (उप छद् क्त) गुप्त, छुपायेस. उपचारच्छल न. वाहीसे डडेला वाड्यने तेना तात्पर्यथी જુદા અર્થમાં કલ્પીને ખોટો ઉત્તર આપવા રૂપ એક हूषा - धर्मविकल्पनिर्देशेऽर्थसद्भावप्रतिषेध उपचारच्छलम्-गौ. १।२।१४; शक्तिलक्षणयोरेकतरवृत्त्या प्रयुक्ते शब्दे तदपरवृत्त्या यः प्रतिषेधः स उपचारच्छलम् ।
उपचार्य्य त्रि. ( उप + चर् + कर्मणि ण्यत्) सेवा ४२वा
योग्य, यिडित्सा ४२वा योग्य. (न.) (उप + चर् + भावे ण्यत्) सेवा, सिङित्सा..
उपचित् त्रि. ( उपचिनोति देहम् उप + चि+क्विप्) शरीरमां સોજો વગેરે આવે છે તે.
उपचित त्रि. (उप+चि+क्त) समृद्ध - मृगवयोगवयोपचितं वनम् - रघु० ९. सर्गे; सेयेस, जरडेल, सावध थयेल, खेडु उरेल - प्रयतत्वाद् वोपचितमशुभं नाशयतिहारीतः ।
उपचिति स्त्री. ( उप + चि+भावे क्तिन्) वृद्धि, समृद्धि, उन्नति, यढती.
उपचित्र न. ते नामनो खेड छंह, (पु.) धृतराष्ट्रनी खेड पुत्र.
उपचित्रा स्त्री. (उपगता चित्राम् ) ६२डानी आउ, स्वाति नक्षत्र, हस्त नक्षत्र, छतीवृक्ष - चित्रा दन्ती निकुम्भः स्यादुपचित्रा मुकूलकः- वैद्यकरत्नमाला, ते नामनो खेड छं६.
उपचूलन न. ( उप चूल् ल्युट् ) गरम डवु, जाणवु. उपचेय त्रि. ( उप + चि + कर्मणि यत्) अंकुश वगेरेथी નમાવીને વીણવા યોગ્ય ફૂલ વગેરે. उपच्यव पु. ( उप + च्यु गतौ + भावे अप्) धरमांथी
नीडजवु
उपच्छद पु. ( उप छद् णिच् घ) ढांड याहर. उपच्छन्दन न. (उप+छदि + णिच् + ल्युट् ) शांत पाडीने प्रार्थना रवी, झेसलाव - उपच्छन्दनैरेव स्वं ते दापयितुं प्रयतिष्यते - दश० ६५, सभीपमां मंत्रा २वी..
उपच्छल् ( पर०) श्री.एस थवु, पडडी बेवु. उपजन पु. न. ( उपजायते जन्+अच्) स्त्री-पुरुषना સંયોગથી ઉત્પન્ન થનાર દેહ, ઉત્પત્તિ, સ્તોમ વગેરેની वृद्धि, परिशिष्ट.
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org