________________
કાદવન-માદર્થ્ય
शब्दरत्नमहोदधिः।
३३५
HTMમત્યન્તગુરમ્ | હતં પાર્થનાદવપ્રથુષ્યમ્ –મ | સદારાપાનામ. (ર્ન, ૨.) જૈનદર્શન પ્રસિદ્ધ आदि० १।१८२
નામકર્મની એક પ્રકૃતિ કે જેના ઉદયથી આહારક કાદવન ન. (દૂયતેડમિન બTધારે ન્યુટ) | શરીરના અંગોપાંગ ઉત્પન્ન થાય છે.
ય-દ્રષ્ટ્રમાદવના નમૂનામ્ -શિ૦ ૨૪ ૨૮, | માદાર ગુપ્ત ત્રિ. (નૈ. ટું.) આહાર પરત્વે મન, વચન ચોતરફથી હવન-હોમવું, આહુતિ.
અને કાયાને પાપથી ગોપવી રાખનાર. ગાદવનીય ૫. (૩+છું+છળ આધાર વી ૩ નોય) | મણિરપરિણા સ્ત્રી, (નૈ. ૬) સૂયગડાંગ-સૂત્રકતાંગ
તે નામનો એક અગ્નિ –અરાઇવનીયસ્તુ સાનિત્રતા | સૂત્રના બીજા. શ્રુતસ્કંધના ત્રીજા અધ્યયનનું નામ. गरीयसी -मनु० २।२३१. (त्रि. आ+हु+कर्मणि आधारे
હિરપતિ શ્રી. (ન. ૬.) જે શક્તિથી આહાર વી. મનીયર) સારી રીતે હોમ કરવા યોગ્ય હવિષ
લઈને શરીરરૂપે પરિણામ પમાડી શકાય તે શક્તિની વગેરે.
પરિપૂર્ણતા. માદાર પુ. (મા+૮+ ) ભોજન, ખાવું -બાહાર:
आहारपाक पु. (आहारस्य पाकः रसादिभावेन परिणामः) प्रीणनः सद्यो बलकृद्देहधारकः । आयुस्तेजः
ખાધેલા પદાર્થનું રસાદિ રૂપે પરિણમન-પાચન. સમુત્સાહમૃત્યોનોગનિવવર્ધનઃ || -સુશ્રુતા, આણવું,
સાદિરશુદ્ધિ સ્ત્રી. (હીરસ્ય મત્સ્યોદ્દે: શુદ્ધ:) ભક્ષ્ય લાવવું, હરવું. –નિરાહારો થતાહારી તેમની
વગેરે પદાર્થોની શુદ્ધિ, આહારના દોષનું નિવારણ समाहितौ-देवी आ०
કરવા માટે શુદ્ધિ, દુષ્ટ આહારથી ઉત્પન્ન થયેલ દોષ માદાર ન. (ા. ૩નાહાર) આહારક શરીર, જૈનદર્શન
દૂર કરવા માટે પ્રાયશ્ચિત્ત, શબ્દાદિ વિષયના જ્ઞાનની સંમત પાંચ શરીરમાંનું ત્રીજું શરીર -દ્વારિક
શુદ્ધિ. वैक्रियाहारक-तैजस-कार्मणानि शरीराणि- तत्त्वार्थ०
માદારસંપત્તિ રત્રી. (દારી સંપત્તિ:) આહારની સંપત્તિરા૩૭. (.) આહાર કરનાર, ખાનપાન વગેરે
રસને ઉત્પન્ન કરનાર મીઠું વગેરે. કરનાર.
आहारसंभव पु. (आहारात् भोज्यद्रव्यात् सम्भवतिસાદારનામન્ ને, (નૈ. ૬.) જેના ઉદયથી આહારક શરીર પ્રાપ્ત થાય એવી નામકર્મની એક પ્રકૃતિ.
સ+મૂ+ગ) ખાધેલો આહાર પચવાથી શરીરમાં
| ઉત્પન્ન થનાર રસધાતું. સાદરમિશ્ર . (નૈ. ૬) આહારક મિશ્રયોગ, આહારક
આહારસંશા સ્ત્રી. (નૈ. ૬) આહાર લેવાની સંજ્ઞાશરીર કરતી વખતે ઔદારિક શરીરની સાથે આહારક
ઇચ્છા. શરીરનું મિશ્રણ થાય તે વખતનો યોગ. સરયુ ન. (. ?) આહારક શરીર અને
માદારસમુદ્રયાત પુ. (ર્ન. ૬) આહારક શરીર બનાવતી આહારક અંગોપાંગ એ બે નામકર્મની પ્રકૃતિની જોડ.
વખતે જીવપ્રદેશનું ઔદારિક શરીરથી બહાર નીકળવું દરિધ્ધિ સ્ત્રી. (ને. ૬) આહારક શરીર બનાવવાની
અને પ્રકૃતિ પ્રકૃતિનો ભોગવટો કરી નિર્જરવું તે. લબ્ધિ શક્તિ.
માદાર્થ ત્રિ. (+હૃ થત) ૧. આણવા યોગ્ય, માદારવા સ્ત્રી. (ર્ન. ૬) આહારક શરીરની
-आहार्यनीयमानं हि क्षणं दुःखेन हृद्यताम्-कामन्दकः । રચનામાં ઉપયોગી થાય તેવો પુગલનો જથ્થો.
લાવવા યોગ્ય, ૨. વ્યાપ્ત થવા યોગ્ય, ૩. કૃત્રિમ, સાદાર શરીર ને. (નૈ. ૬) આહારક શરીર, શુભપ્રશસ્ત
બનાવટી, ૪. ખાવાલાયક, ૫. લૌકિક આરોપ કરવા પુદ્ગલ દ્રવ્યજન્ય, વિશુદ્ધ- નિષ્પાપકારી અને વ્યાઘાત
યોગ્ય. (પુ.) આરોપિત જ્ઞાન, અભિનય –નટાદિએ બાધા રહિત હોય છે, તથા તે ચૌદ પૂર્વધારી મુનિને
પોતાનો પાઠ ભજવવો તે મહેમિયોડવાનુવાર: જ પ્રાપ્ત થાય છે –ામં વિશુદ્ધમતિ વહિાર
स चतुर्विधः । आङ्गिको वाचिकश्चैवमाहार्यः चतुर्दशपूर्वधरस्यैव-तत्त्वार्थ० २०४९
સર્વિસ્તથી || -સાટૂ૦ ૬. ક I ઔપાસનિક માણારસમુદ્રયાત પુ. (નૈ. ) આહારક શરીર બનાવવા
અગ્નિ. (ત્રિ. ને. ૨.) (પ્ર. મહરિમ) પાણી સાથે માટે આત્માના પ્રદેશો શરીરથી બહાર કાઢવા તે. |
ઉતારવા યોગ્ય ખાદ્ય-ઔષધ ચૂર્ણ વગેરે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org