Page Text
________________
આન્વિત-આક્ષેપ]
આન્દ્રિત નં. (આ++વત્ત) બૂમ પાડી રડવું, પોકે પોકે રડવું.
સાત્વિક્ ત્રિ. આયંતિ ગ ્+નિ) બૂમ પાડી રડનાર, પોક મૂકીને રડનાર, રડવાપૂર્વક બોલાવનાર.
शब्दरत्नमहोदधिः ।
આન્દ્રે અવ્ય. (આ++આધારે જે) યુદ્ધ, આમ પુ. (આ++ઘન્ અવૃદ્ધિ:) ૧. બળપૂર્વક ઉલ્લંઘન, ૨. પરલોક પ્રાપ્તિનું સાધન વિદ્યાકર્મ વગેરે, ૩. જેણે આક્રમણ કર્યું હોય તે, ૪. પરાજય પામેલ, ૫. વ્યાપ્ત, ૬. આગ્રહ, ૭. ચઢાઈ, ૮. અન્ન. સામળ ન. (આ++જ્યુ) ૧. બળપૂર્વક ઓળંગવું,
૨. ચઢાઈ કરવી, ૩. પરાભવ, ૪. વટી જવું, ઓળંગવું. આાન્ત ત્રિ. (આ++ત્ત) પરાભવ પામેલ, હારેલ, પોતાની ઉપરની ગતિથી વ્યાપ્ત, અલંકૃત, સજાવેલ. -आक्रान्तलोकमलिनिलमशेषमाशु-भक्ता० આાન્તિ સ્ત્રી. (આ+મ્+વિતમ્) વટી જવું, ચઢિયાતા થવું, ઉપર રાખવું, અધિકારમાં લેવું, કચડી નાખવું. -आक्रान्तिसंभावितपादपीठम् - कु० २।११ ઞીક્ પુ. (આ+ીડત્યત્ર ઞી+ધન્) ક્રીડા કરવાનો
બાગ વગેરે.
ગીત ત્રિ. (ગ+ી+ગવું) ૧. ક્રીડા કરનાર,
રમનાર, રમતિયાળ, ૨. પ્રમદવન, ક્રીડોઘાન. - आक्रीडपर्वतास्तेन कल्पिताः स्वेषु वेश्मसु - कु० २।४३
આીડા શ્રી. (ગ+ી+ગ૬) ક્રીડા, રમત. માહિન્ત્ર. (આ+ી+વિનુન્) ક્રીડા કરનાર,
રમનાર.
आक्रुष्ट ત્રિ. (ઞાનૂ+વત) ૧. જેણે બૂમ પાડી હોય તે, ૨. શબ્દ કરેલ, ૩. બોલાવેલ, ૪. નિંદેલ. ઞષ્ટ ન. (આશુ+ત્ત) ૧. કઠોર ભાષણ, ૨. કઠોર વાક્ય, ૩. નિંદાથી કે ગાળથી કંઈ બોલવું તે. - मार्जारमूषिकास्पर्शे आक्रुष्टे क्रोधसंभवः । ઞોશ પુ. (આ++ઘમ્) ૧. નિંદા, ૨. ગાળ,
૩. અપવાદ, ૪. શાપ, ૫. વિરુદ્ધ વિચાર કરવો તે. ઞોશજ ત્રિ. (આ++વુ) ૧. વિરુદ્ધ વિચાર ક૨ના૨, ૨. શાપ આપના૨, ૩. ગાળો ભાંડનાર, ૪. નિંદા કરનાર, ૫. શપથ લેવા. ઞોશન ન. (મા+ુ+ત્યુ) ઞોશ શબ્દ જુઓ. સોહ્ ત્રિ. (આશુ+તૃ) ઞોશ શબ્દ જુઓ.
Jain Education International
२६५
આવી અવ્ય. (આ+વિદ્+ઙી) વિકાર. આવòવ પુ. (આ+વિ+ઘ) ભીનું થવું, ભીંજાવું. आद्यूतिक न. की स्त्री. (अक्षद्यूतेन निवृत्तम् ठक् ) જુગા૨ની રમતથી થયેલ વેર વગેરે.
આક્ષપાટિ પુ. (અક્ષવટે નિયુક્તઃ ૐ) ૧. ન્યાયાધીશ,
વ્યવહારાધ્યક્ષ, ૨. પાસાની રમતમાં અધ્યક્ષ. आक्षपाद त्रि. (अक्षपादस्येदम्-अण्) (अक्षपादेन प्रोक्तं ૬) ન્યાયમત પ્રવર્તક ગૌતમ સંબંધી મત, ગૌતમપ્રોક્ત ન્યાયશાસ્ત્ર વગેરે.
આક્ષાર પુ. (અક્ષર્+f+ઘક્) મૈથુન વિષયક દૂષણ મૂકવું, તહોમત મૂકવું.
ક્ષારળ ન. (ક્ષર્+વ્િહ્યુ) ઉ૫૨નો અર્થ
જુઓ.
ઞક્ષારિત ત્રિ. (ઞાક્ષ+fળ+ત્ત) મૈથુન સંબંધી દોષારોપ પામેલ, જૂઠું તહોમત પામેલ, કલંકિત, દોષી, અપરાધી.
आक्षिक त्रि. (अक्षेण दीव्यति जयति जितं वा अक्ष् + ठक् )
પાસાએ રમનાર, પાસાથી જીતનાર, પાસાથી જીતેલ. આક્ષિત ત્રિ. (મા શિ+વિદ્ પાછું ફરતું, આવતું. આક્ષિપ્ત ત્રિ. (આક્ષિપ્+વૃત્ત) ૧. જેનો આક્ષેપ કર્યો
હોય તે, ૨. ખેંચેલ, ૩. તાણેલ, ૪. ઝૂંટવી લીધેલ. आक्षिप्तिका स्त्री. (आ क्षिप् क्त टाप् क इत्वम्)
નાટકમાં રંગમંચ ઉપર આવતાં પાત્રે ગાયેલું ગાન. ઞક્ષીવ પુ. (આ ક્ષીર્ નિન્દ્ અ) સરગવાનું ઝાડ. આશીવ ત્રિ. (આ ક્ષીર્ નિર્ અ) લગાર મદમત્ત
થયેલ, સારી રીતે પ્રમાદી થયેલ, મદ્યપાનના નશામાં સૂર. ઞક્ષેત્રસ્ય ત્રિ. (ક્ષેત્રજ્ઞ ત્ર સ્વાર્થે ધ્વન્) ક્ષેત્રને નહિ
જાણનાર.
-
આક્ષેપ પુ. (આ+fક્ષપ્+ઘગ્) ૧. દૂર ફેંકવું, ૨. તિરસ્કાર, - વિરૂદ્ધામાક્ષેપવતિતિક્ષિત--વિહ ૪।ર, ૩. નિન્દા, ઠપકો, ૪. અપવાદ, ૫. તાણવું, ખેંચવું, ૬. તે નામનો એક અર્થાલંકાર, જેમાં વિવક્ષિત વસ્તુને એક વિશેષ અર્થ બતાવવા માટે દબાવી દેવાય અગર નિષેધ કરાય. ૭. તિરસ્કાર યુક્ત વચન, ૮. છીનવી લેવું. -અંશુાક્ષવિજજ્ઞતાનામ્
कु० १११४
આક્ષેપ પુ. (૩ઞા શિપ્ ધેંગ્) અથિપત્તિ, જેમકે જાતિને
વિશે શક્તિ માનનારા મીમાંસકના મતે વ્યક્તિનો આક્ષેપથી બોધ થાય છે અને તે અનુમાનરૂપ છે.
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016067 |
| Book Title | Shabdaratnamahodadhi Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Muktivijay, Ambalal P Shah |
| Publisher | Vijaynitisurishwarji Jain Pustakalaya Trust Ahmedabad |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 864 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 23 MB |