Page Text
________________
અવાજ–વધાત]
અવળાદ ત્રિ. (અવ હૈં વત્ત) ૧. ગાઢ, પુરસ્તાવવાના નવનીરવત્ પશ્ચાત્ ૨૪૦૩/૭૨. ઘટ્ટ, ઘાતું, ૩. અંદર દાખલ થયેલ, ૪. ડૂબેલ, ૫. વિષયભૂત, ૬. નાહેલ, ૭. ઊંડું, ઘેટું. સવાદ પુ. (અવ +ઘ સ્નાન, નાહવું, અંદર પ્રવેશ, જ્ઞાનથી વિયોગીકરણ, સ્નાન કરવાનું સ્થાન, ડૂબકી લગાવવી—નાવા ક્ષળમાત્રશાન્તા- રઘુ॰
५।४७
शब्दरत्नमहोदधिः ।
१९५
અમ્યુન્નતા | અવમૂર્ધ્વ અવ્ય. (સવ+સ્તૂરી ૩દ્યમે ત્યપ્) મારવા માટે લાકડી ઉગામીને. –અવમૂર્ચ્છ ચરેત્ નૃ‰મતિભ્રંછું निपातने - मनु० ११ । २०८
વકૃત ન. (સવ ગૃહ+જ્યપ્) વ્યાકરણશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ પ્રગૃહ્યસંજ્ઞક પદ.
અવોરળ ન. (અવ પુરી ઉદ્યમે જ્યુ) મારી નાંખવા માટે શસ્ત્ર વગેરે ઉગામવું તે. तन्नान्तरीयનાવશોરપ્રાયશ્ચિત્તવ સંપદ્યતે–પ્રાય વિવે. ઘૂરકવું, ધમકાવવું.
અવકૢ પુ. (અવ પ્ર+ઘ) ૧. વરસાદના જળનો પ્રતિબંધ, અનાવૃષ્ટિ, વૃષ્ટિર્ભવતિ રાસ્યાનામવદવિશોષિળામ્—રઘુ૦ ૬૨, ૨. નિગ્રહ, ૩. શિક્ષા, ૪. નડતર, પ. અટકાવ, ૬. વ્યાકરણશાસ્ત્રમાં જણાવ્યા પ્રમાણે–સન્ધિ રહિતપણું, સમાસમાં રહેલા શબ્દોને અલગ અલગ કરવા, વિરામ કે સંધિ ન હોવી તે. જેમ-(ધિક્ તાં હૈં તું ૨ માં ચ રૂમાં ચ માં ચ-મ′૦, ૭. હાથીઓનો સમૂહ, ૮. હાથીનું કપાળ, ૯. સ્વભાવ, ૧૦. શાપ.
અવપ્રદળ 7. (અવ પ્રફ માવે ત્યુ) જ્ઞાન, પ્રતિરોધ, અનાદર, અવહેલના.
વાહન ન. (અવ દ્ ્ ન્યુટ્) ઉપરનો અર્થ. સ્નાન, નહાવુ વગે૨ે, નિષ્ણાત થવું, સ્નાનાગાર - दग्धानामवगाहनाय विधिना रम्यं सरो निर्मितम्शृङ्गा० १
અવાદ્ય ત્રિ. (સવ નાદ્ ળિ યત્સ્નાન કરવા યોગ્ય પાણી વગેરે, અંદર પ્રવેશ કરવા યોગ્ય, વિષયભૂત બનાવવા યોગ્ય. અવાદ્ય અન્ય. (અવ શાહ ત્યપ્) અવગાહન કરીને, સ્નાન કરીને, અંદર પ્રવેશ કરીને. -વાઘ અવળીત ત્રિ. (અવ ગે+ત્ત) લોકાપવાદ પામેલ, નિર્દેલ, દુષ્ટ, ગર્હિત, નીચ, વારંવાર જોયેલ. ૧. મેળ વિનાના સ્વરથી ગાવું, ખરાબ રીતે ગાયેલું, ૨. ધમકાવેલું, ગાળ દઈને કહેલું, ઠપકો આપીને, ૩. ગીતથી આઘાત પહોંચાડવો.
અવનીત ન. (અવ ” માવે ત) નિન્દા, લોકાપવાદ, ધિક્કાર, લાંછન.
અવમુળ પુ. (અવ શુ+) દોષ, અવગુણ -અન્યદોષ परावगुणम् ।
અવનુન ન. (અવ ગુ+હ્યુ) વસ્ત્ર વગેરેથી મોં ઢાંકવું, લાજ કાઢવી, ઘૂમટો ખેંચવો, બૂરખો, બૂરખો નાંખવો. અવમુજનસંવીતા નામિસરેન્ દ્ર
सा० द०
ગવાનમુદ્રા સ્ત્રી. (અવળુનાય મુદ્રા) તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક મુદ્રા. અવનુનવત્ ત્રિ. (સવનુનન મતુર્ ઘૂમટાથી ઢંકાયેલ,
પડદાથી આચ્છાદિત. –અવજનવતી નારી– ૧૦ બ્ અવાિસ્ત્રી. (અવ ખુર્ વુર્જી) બૂરખો, મોં
ઢાંકવાની સાડી, પડદો, બૂરખો નાંખવો, પડદો કરવો. અવમુષ્ઠિત ત્રિ. (અવ ગુ+ત્ત) મોં ઢાંકેલ, બૂરખો નાખેલ, ઢાંકેલ, ચૂર્ણ કરેલ, આવૃત, પડદો આણેલ. -रजनीतिमिरावगुण्ठिते - कु० ४।११ અવતિ ત્રિ. (અવ મુક્ ર્મળિ વત્ત) ગૂંથેલ.
Jain Education International
-
અવપ્રાદ પુ. (અવ પ્ર+હત્ અવગ્રહ શબ્દ જુઓ. સવષટ્ટ પુ. (અવ ર્ આધારે થ) ૧. જમીન અંદરની
ગુફા, પૃથ્વીની અંદરનું છિદ્ર, ૨. બાકું, ૩. અનાજ દળવાની ઘંટી, ૪. જોરથી ચલાવવું, હલાવવું. ઞવષટ્ટન ન. (ગવ ઘટ્ટ માવે ત્યુ) ઉપરનો અર્થ
જુઓ.
ગવષટ્ટના શ્રી. (અવ ઘટ્ટ) અવષટ્ટ શબ્દનો અર્થ જુઓ.
અવકૃિત ત્રિ. (અવઘટ્ટ ર્મળિ વત્ત) જો૨થી ચલાવેલ. અવર્ષળ ન. (અવ ઘૃ+ત્યુ નીચે રાખીને ઘસવું
તે, સર્વ તરફથી ઘસવું તે, સાફ કરવું, દળવું. અવર્જિત ત્રિ. (ઞવ પૃ+વત્ત) ઘસેલું, સાફ કરેલું. અવયાત પુ. (અવ હન્ ઇગ્) ૧. ખાંડવું, ૨. અનાજ વગેરેનાં ફોતરાં કાઢવા માટેનો વ્યાપાર, ખાણિયામાં અનાજ નાખી સાંબેલાથી છડવું, ૩. ઝાટકવું, ૪. મારી નાંખવું, ઠોકવું, ૫. આઘાત, પ્રહાર કરવો, कर्णविघातनिपुणेन च ताड्यमाना दूरीकृताः करिवरेण भर्तृ० २
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016067 |
| Book Title | Shabdaratnamahodadhi Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Muktivijay, Ambalal P Shah |
| Publisher | Vijaynitisurishwarji Jain Pustakalaya Trust Ahmedabad |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 864 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 23 MB |