Page Text
________________
६८४ अभिधानचिन्तामणिनाममाला
[सामान्यकाण्डः-६ क्तः । २ मार्यते मार्गितम् । 'मार्ग अन्वेषणे'(चु.उ.से.), तम् । “हि गतौ वृद्धौ च'(स्वा.प.अ.), क्तः। ४ प्रेष्यते चुरादिः, क्त: । ३ अन्विष्यते अन्विष्टम् । अनुपूर्वः 'इषु स्म प्रेषितम् । 'इष गतौ'(दि.प.से.), क्तः । चत्वारि ३० इच्छायाम्'(तु.प.से.), क्तः। ४ अन्वेष्यते अन्वेषितम् । प्रस्थापितस्य । 'चलाविः' इति भाषा ॥१४९२॥ 'एष गतौ'(भ्वा.आ.से.), क्तः । ५ गवेष्यते स्म गवेषि- - तम् । 'गवेष मार्गणे'(चु.उ.से.), चुरादिः, क्तः । पञ्च मृगितस्य । 'जोयुं दीठउं' इति भाषा ॥१४९१॥
१ ख्यायते स्म ख्यातः । 'ख्या प्रकथने'(अ.
प.अ.), क्तः, तत्र । २ प्रतीयते स्म प्रतीतः । प्रतिपूर्वः तिमिते स्तिमितक्लिन्नसामा॑ोन्ना: समुन्नवत् ।
'इण् गतौ'(अ.प.अ.), क्तः । ३ प्रज्ञायते स्म प्रज्ञातः ।
इण गतौ'(अ. १ तिम्यति स्म तिमितः । 'तिम ष्टिम आर्दी- ४ विद्यते उपलभ्यते वित्तः। 'विद्लु लाभे'(तु.उ.अ.), भावे '(दि.प.से.), क्तः, तत्र । २ स्तिम्यति स्म स्ति- क्तः, 'वित्तो भोगप्रत्यययोः'८।२।५८॥ इति निपातः । ५ १० मितः । 'ष्टिम आर्दीभावे'(दि.प.से.), भावे क्तः, प्रथ्यते प्रथितः । 'प्रथ प्रख्याने'(भ्वा.आ.से.), क्तः । ६
'धात्वादेः षः सः'६।१६४॥ । "स्तिमितस्तरले क्लिन्ने" विश्रूयते स्म विश्रुतः । षड् विख्यातस्य ॥ []इति रुद्रः । तत्राऽतरले(तत्र तरले?) स्तिमिताक्षः । ३
१४९३॥ ४० क्लिद्यति स्म क्लिन्नः। ‘क्लिद् (क्लिद) आर्दीभावे ।
१ तप्यते स्म तप्तः । 'तप सन्तापे'(भ्वा.प.अ.), (दि.प.से.), क्तः, 'रदाभ्याम्-'८२४२॥ इति निष्ठानत्वम्।
___ क्तः, तत्र । २ 'बहुलमेतन्निदर्शनम्'(चुरादिगणसू-३२५) ४ सह आईण गुणेन वर्तते सार्द्रः । ५ आङ् पूर्वाद्
इति चुरादित्वात् स्वार्थे णिचि सन्तापितः । ३ दूयते 'द्रा कुत्सायां गतौ'(अ.प.अ.), अस्माद् 'अन्येभ्योऽपि-'
स्म दूनः । 'दूङ् परितापे (दि.आ.से.), परितापः खेदः, ३।२।१०१॥ इति डः, नैरुक्तो रेफागमः । आ अद्यत इति
क्तः, 'दुग्वोर्दीर्घश्च'(वा-८।४।४४ ॥) इति निष्ठानत्वदीर्घत्वे । वा । आङ् पूर्व : 'अर्द गतौ'(भ्वा.प.से.), अस्मात्
४-५ 'धूप सन्तापे'(भ्वा.प.से.), क्तः, 'गुपूधूप-'३।१। 'स्फायितञ्चि-'(उणा-१७०)इत्यादिना रकि वा आर्द्रः ।।
२८॥ इत्यादिनाऽऽयप्रत्यये धूपायितः । तदभावे धूपितः। २० ५-६ उनत्ति स्म उन्नः । 'उन्दी क्लेदने'(रु.प.से.), क्तः।।
पञ्च तप्तस्य ॥१४९३॥ सम्पूर्वः समुन्नः। उभयत्र 'नुदविदोन्दत्राघ्राहीभ्योऽन्यतरस्याम्' ८।२५६॥ इति निष्ठानत्वम् । नत्वाभावपक्षे समत्तः । शनि स्त्यानम् सप्त आर्द्रस्य । 'भीनु ' इति भाषा ॥
१ श्यायते स्म शीनम् । 'श्यैङ् गतौ '(भ्वा. ५०
आ.अ.), क्तः, 'श्योऽस्पर्शे'८।२।४७॥ इति निष्ठानत्वम्, प्रस्थापितं प्रतिशिष्टं प्रहितप्रेषिते अपि ॥१४९२॥
तत्र। २ स्त्यायति स्म स्त्यानम् । 'प्ट्य स्त्यै शब्द१ प्रस्थाप्यते स्म प्रस्थापितम् । प्रपूर्वः 'ष्ठा सङ्घातयोः '(भ्वा.प.अ.), क्तः, 'संयोगादेरातो धातोर्यण्वतः' गतिनिवृत्तौ'(भ्वा.प.अ.), णिच्, 'अर्तिही-'७।३।३६ ।। इति ८२४३ ॥ इति निष्ठानत्वे' । द्वे स्त्यानस्य । 'थीणउँ' पुक्, क्तः । २ प्रतिशिष्यते स्म प्रतिशिष्टम् । प्रतिपूर्वः इति भाषा ॥ 'शिष्तृ विशेषणे'(रु.प.अ.), क्तः। ३ प्रहीयते स्म प्रहि
उपनतस्तूपसन्न उपस्थितः । १. '-यउ' इति३॥ २ '-लु' इति१, '-उ' इति३, '-ठौ' इति४॥ ३ 'समुत्तवत्' इति मुद्रितमूले ॥ ४ 'तिम तीम ष्टिम ष्टीम आर्टीभावे' इति स्वामी, 'तिम ष्टिम ष्टीम आर्दीभावे' इति मैत्रेयः, 'तिम स्तिम ष्टीम आर्दीभावे' इति सायणः ॥ ५. द्र. पदचन्द्रिका, भा-३, विशेष्यनिघ्नवर्गः, शो-१०६, पृ.१०८॥, रामाश्रमी३।१।१०५॥, पृ.५१९॥ ६ 'ते' इति१.३॥ ७ 'क्लिद' इति३.४.५ ॥ ८ 'आर्द्रभावे' इति स्वामी॥ ९ 'उन्नति' इति१.३.४॥ १०. '-त्रतः' इति५॥ ११. '-त्रः' इति१.४.५॥ १२. 'भीनउ' इति३, -D' इति४॥ १३. '-कि' इति३ ।। १४ '-ष्टः' इति३॥ १५. '-यो' इति३, '-यौ' इति४॥ १६. '-प्रतीययोः' इति३.४॥ १७ १प्रतौ नास्ति, 'ततः' इति५॥ १८ 'दु द्रु गतौ' इति युक्तः, 'दुग्वोर्दीर्घश्च'(वा-८।४।४४ ॥)इत्यत्र कौमुद्यां दीक्षितेन- "दु गतौ दूनः । टुदु उपतापे इत्ययं तु न गृह्यते, सानुबन्धकत्वात् । मृदुतया दुतयेति माघः ।" इत्युक्तत्वात् ॥ १९. '-प-' इति१.४॥ २०. '-यः' इति१.२॥ २१. '-यः' इति१॥ २२. '-त्वं' इति१.२॥ २३. '-उं' इति२, '-णौ' इति४॥ २४ -तिः' इति४॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016065 |
| Book Title | Vyutapatti Ratnakarakalita Abhidhan Chintamani Nammala |
| Original Sutra Author | Hemchandracharya |
| Author | |
| Publisher | Rander Road Jain Sangh |
| Publication Year | 2003 |
| Total Pages | 1098 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 28 MB |