________________
( ૧૮૨ ).
આતમ સાધન
આ ષિની આચના કર, વિનય ક૨; વદન કર; પ્રતિક્રમણ કર; એક ક્ષણ ધાસ લેવાની અહીં શાંતિ નથી, માટે મારા કરતાં આ રણના ઉદરે ધન્ય ભાગ્યશાળી છે. એમ વિચારતે તે ઉપાશ્રયે ગયે. આ નિયાણ શલ્ય-મનથી કરેલા બેટા વિચારે ગુરુ પાસે પ્રગટ કર્યા નહિ, આવ્યા નહિ. તેની નિંદા ન કરી. પ્રાયશ્ચિત ન લીધું. એમ દિવસે જતાં અકાલ મૃત્યુથી મરીને નમસ્કાર મંત્રના સ્મરણથી જ્યોતિષ દેવકમાં કંઈક ન્યૂન પપમના આયુષ્યવાળે દેવ થયે, ત્યાં બેગ ભેગવી આ ચંપાનગરીનાં પૂર્વોત્તર વિદિશામાં મારૂત્થધીમાં રાની ઊંદરનાં કુળમાં એક ઊંદર સુંદરીની કુક્ષીમાં તે ઉત્પન્ન થ. સમય પાક્યો એટલે જન્મ થયે, અનુક્રમે ઊદર યૌવનવયવાળે થયે. પછી અનેક ઊંદરી સમુદાયથી પરિવરેલે તે કીડા કરવા લાગ્યો. કેઈક વખત તે બહાર ફરવા ગયેલે અને ત્યાં નજીકમાં સમવસરણની રચના થઈ હતી. પુષ્પવૃષ્ટિથી સુગંધ આવવાથી તે તરફ ખેંચાયે, તેને અનુમારે આવતાં તેવા પ્રકારનાં કર્મથી પ્રેરાએલે, આ સમવસરણમાં તે આવી પહોંચે અને સારું વચન સાંલળવા લાગ્યું. જીવાદિક પદાર્થો સાંભળતાં, સાધુ લેક તરફ નજર કરતાં તેવા પ્રકારની ભવિતવ્યતાના દેગે ઈહાઅપેહની વિચારણા કરતાં કરતાં, આવું વચન પૂર્વે મેં નકી સાંભળેલું છે. આ વેષ પણ પૂર્વ મે અનુભવે છે.” એમ વિચારતાં તેને જ્ઞાનાવરણીય કર્મને ક્ષયોપશમ થવા વડે કરીને જાતિર મરણ જ્ઞાન ઉત્પન્ન થયું. “હું સાધુ હતા, પછી જ્યોતિષમાં દેવ થયા. પછી વળી અહીં જંગલમાં ઊંદરપણે જ એમ યાદ કરી અહે આ વિષમ આ સંસાર છે, કે દેવ થઈને તિયા જાતિમાં ઉત્પન્ન થયે,
