Page Text
________________
નાનયોગ, *
-
-
-
થતા જામ નિર્ણય છે, ત્યાં
સ્થિર રહે છે, અથવા સ્થાવર નામ કર્મના ઉદયવાળાં છે. બીજા પણ વીર્યમાં ઉત્પન્ન થનારા, વિષ્ટામાં, લેબ્સમાં. વમનમાં,પિત્તમાં, એંઠવાડ અને ખાળ પ્રમુખમાં ઉત્પન્ન થનારા જ થકી કેઈનો સંમૂછિમ પંચૅટ્રિયમાં તે કોઈને બે ઇન્દ્રિય આદિમાં સમાવેશ થાય છે
આ સર્વ જીવે આઠ કર્મથી ઘેરાયેલા સંસારવાસી કહેવાય છે. જ્યારે તે જીવો પિતાને જાણે છે, આત્માના સામર્થ્યની તેમને ખબર પડે છે, પિતાનામાં જ સુખ છે. એમ નિર્ણય કરે છે, દેહમ થતી આત્મબ્રાન્તિ હઠાવે છે, અને સ્વસ્વરૂપમાં આવે છે, ત્યારે કમેનો નાશ કરી શુદ્ધ આત્મસ્વરૂપનો નિરતર અનુભવ કરતા રહે છે. આવા આત્માઓ દુનિયામાં અનતા છે, અને તે સર્વ આત્માઓ દ્રવ્યથી નિત્ય છે. આત્માઓને કોઈ અવસરે કેઈએ બનાવ્યા હોય એમ નથી પણ અનાદિકાળથી છે, છે અને છેજ.
પર્યાયની અપેક્ષાએ અનેક જાતનાં રૂપાંતરમાં તે સંસારી આત્માઓ ફર્યા કરે છે. દષ્ટાંતમાં એક સોનાની લગડી હોય તે સુવર્ણદ્રવ્યની અપેક્ષાએ કાયમ રહે છે, પણ પયોયની અપેક્ષાએ તે લગડીમાંથી અનેક જાતનાં ઘરેણાં બનાવવામાં આવે, તેને ભાંગી વળી બીજા ઘાટે બનાવવામાં આવે, આવાં ઉત્તરોત્તર બનતા ઘાટેમાં પૂર્વ પર્યાયન (આકૃતિને) નાશ થઈ નવી નવી આકૃતિ ચા પર્યાય બને છે. પણ દરેક આકૃતિઓમાં સોનું તે કાયમજ છે. તેમ કર્મની ઉપાધિને લઈને આત્મા ભલે અનેક જાતનાં શરી૨માં પ્રવેશ કરે અને તે આકૃતિ મુકીને વળી બીજી નવીન આકૃતિ (દેહ) ગ્રહણ કરે તથાપિ દ્રવ્યરૂપે આત્મા શાશ્વત જ છે. પયોગરૂપે આત્મા અશાશ્વત (અનિત્ય) છે, પણ જ્યારે તે આત્મા પોતાના આત્મસ્વરૂપમાં પૂર્ણ રીતે આવશે, ત્યારે દેહના અભાવથી આવી આકૃતિઓ બદલવા રૂપ પર્યાય કરવા નહિજ પડે, આત્મા પિતે કર્મો કરે છે અને તે કર્મો પોતે જ ભોગવે છે, આથી -સ્પષ્ટ સમજી શકાય છે કે, આત્મા કર્મોને કર્તા, ભક્તા અને હતો છે, પણ તેનાં કર્મો કઈ બીજો ભગવાવે કે દૂર કરી શકે તેમ નથી. નિમિત્ત કારણ રૂપે બની શકે તેમ છે. પણ સાક્ષાત રૂપે તે કર્મનું કરવું, ભેગવવું કે દૂર કરવું એ સર્વ આત્માના
| SR No. | 011634 |
| Book Title | Yogshastra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kesharvijay |
| Publisher | Vijaykamal Keshar Granthmala Khambhat |
| Publication Year | 1924 |
| Total Pages | 416 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |