________________
મહાત્મા ચિલાતીપત્ર,
વ્યા ગયા. મારે હવે આ ત્રણ શામાં સમજવું શું? સાધુ જી ને નજ કહે. ત્યારે ત્રણ શબ્દમાં જ તેણે મને ધર્મ બતાવ્યું કે? પ્રથમ તેણે ઉપશાબ એવું પદ કહ્યું તે ઉપકામને અર્થ શું? ઉપકામ એટલે શાન થવું. દબાવવું. શાથી શાંત થવું ? કેને દબાવવું? મારી પાર એવી કઈ વર] છે તે ઉત્કર્ષ પામેલીને શાંત કરું, કે તેની ઉત્કટતાને દબાવું. આ દેહ ઉપર તે એવું કઈ દેખાતું નથી. તેમ મારી પાસે પણ અત્યારે તેવું કાંઈ નથી.
આ જંગલમાં હું તો અત્યારે એકલો જ છે ત્યારે તે મુનિએ મને ઉપશમ કરવાનું કેમ કહ્યું ? તેઓ અસત્ય તે ન જ કહે. કારણ કે મારી પાસે તે નિગ્રંથને કશે સ્વાર્થ ન હતું. ત્યારે શું મારા શરીરની અંદર કાઇ ઉપશમ કરવા જેવું છે? વિશેષ વિચારમાં આગળ વધતાં તેને જઈ આવ્યું કે, અરેઉપશમ કરવાનું તે આત્માની અંદર ઘણુંજ જણાય છે. આ કોધરૂપ દાવાનળ તે સળગી રહે છે. સુસમાને લેવાને પાછળ પડેલા ધનશેઠ ઉપર કાંઈ ઓછા કોઇ નથી મારો વિચાર એવા થાય છે કે તે શેઠને હમણું દેખું તે જીવથી મારી નાખ્યું. તેમજ મારા સહાયકોને વિખેરી નાંખનાર અને મને આમ હેરાન કરનાર કેટવાળ ઉપર પણ કાઇ એ છે ધ નથી મને તે શા માટે હેરાન કરે? ગમે તેવા ઉપાયે પણ તે વેર તો વાળવું જ. શું આ માન કાંઈ ઓછું છે? આ ઉપશમ કરવા લાયક નહિ, તે વળી બીજું શું હશે ? ગમે તવા છળ પ્રપંચ કરીને પણ લોકોને ઠગવા લટવા, આ માયા પણ ઉપશમ કરવા જેવી છે. ત્યારે આ જગતને લૂંટીને, મારીને, કાપીને, પૈસે એકઠું કરવા અને મારે સુખી થવું છે. આ લેભ સમુદ્ર તે સર્વથી વિશેષ પ્રકારે દબાવવા લાયક છે. આ સર્વે કોધાદિ ઉપશમાવવાનુ જ તે મહાત્માએ મને જણાવ્યું છે. તે હવે મારે તે કોધાદિને કેવી રીતે ઉપશમાવવા? યા તેને નાશ કરે ? અગ્નિને ઉપશમાવવી હોય તે ધુળ, રાખ યા પાણી જોઈએ, તેમ ક્રોધને ઉપશમાવવાને તેને પ્રતિપક્ષી મને તે ક્ષમાજ જણાય છે. ત્યારે તે સર્વના ઉપર મારે ક્ષમા કરવી. તેથી ક્રોધ ઉપશમી (દબાઈ જશે. એ જ પ્રમાણે તેણે ક્ષમા કરી,