________________
ચાગિની મરૂદેવા,
અહીં કેઈ શંકા કરે કે “ભરત મહારાજાએ પૂર્વ જન્મમાં શ્રમણપણું આદર્યું હતું, ચેગને અનુભવ કર્યો હતો, તેથી જ અલ્પ વખતમાં વિચાર શક્તિની પ્રબળતાએ કર્મના પડદાઓ દુર કરી આરિસાભુવનમાં આત્મસ્થિતિ અનુભવી શક્યા. પણ જેઓએ પૂર્વ જન્મમાં ગાનુભવ કર્યો નથી, તેઓને તે રોગને આરંભ કર્યો પછી આત્મતત્ત્વ મેળવતાં ઘણો વખત લાગવો જોઈએ.” તે શંકાનું સમાધાન નીચેના થી આચાર્યશ્રી આપે છે.
500 – યોગિની મરૂદેવા.
पूर्वमप्राप्तधर्मापि, परमानंद नंदिता ॥ योगमभावनः प्राप, मखदेवा परं पदम् ॥ ११ ॥
પહેલાં કઈ પણ જન્મમાં ધર્મ નહિ પામેલાં છતાં રોગના પ્રભાવથી પરમાનંદથી સમૃદ્ધિવાન્ મારૂદેવીમાતા પરમપદ (મેક્ષ પદ) પામ્યાં.
વિવેચનઃ-મરૂદેવાજી રૂષભદેવ ભગવાનનાં માતાજી હતાં. તેઓનું માનવ જન્મમાં આવવાપણું મરૂદેવીના ભાવમાં પ્રથમજ થયું હતું, અનાદિ નિગોદમાંથી ઉચે ચઢતાં તેઓને જીવ એક કેળના ઝાડમાં ઉત્પન્ન થયો હતો ત્યાં જેડમાં કનું ઝાડ કાંટાવાળું હતું. વાયુના ઝપાટાથી તે ઝાડ કેળ સાથે અથડાતું, અને તેથી તે ઝાડના જીવને વિશેષ દુઃખ થતું હતું. પરંતુ તેને સહન કરી કેળના ભવમાંજ અવ્યક્તપણે અકામ નિર્જરા ઉપા
ન કરી, મરૂદેવાજીપણે ઉત્પન થયાં હતાં. વિરક્ત દશાથી વાસિત થઈ રૂષભદેવજીએ જ્યારે ચારિત્ર અંગીકાર કર્યું તે દિવસથી મરૂદેવાજીને વિશેષ દુ:ખ લાગી આવ્યું. મોહની પ્રબળતાથી, આત્માને તારનાર અને જગત જીવોને ઉદ્ધાર કરનાર કાર્યમાં પુત્રનું પ્રવર્તન છતાં, પુત્રના મેહમા મેહિત થએલ માતાને તે કામ દુઃખદ લાગ્યું તેઓની ઉદાસીનતાને પાર ન રહ્યો. સુખની સેજમાં ઉછરેલા મારો પુત્ર અત્યારે એક સામાન્ય મનુષ્યથી પણ વધારે દુઃખ ભેગવે છે. જંગલના મનુષ્યની માફક તે એકલો વનમાં ફર્યા
