________________
એક દૂધથી ભરેલું પાત્ર રાખજે, જેથી મારા મસ્તકમાં રહેલું મણિ તેમાં પડશે, તે મણિને તમે સાચવીને રાખજે, અને કોઈ પણ રીતે તે મંણિને તે યોગીના હાથમાં જવા દેશો નહિ.”
આમ કહી અનશન કરી હેમચંદ્રસૂરિ મહારાજ ચોરાશી વર્ષનું આયુષ્ય ભોગવી વિક્રમ સંવત ૧૨૨૯ માં સ્વર્ગ પધાર્યા, ત્યાર પછી કુમારપાળ રાજાનું મરણ પણ અજયપાળે આપેલા ઝેરથી વિક્રમ સંવત ૧૨૩૦ માં થયુ.
૧૫, જેમાં સમકાલના પ્રખર વિદ્વાના આ વખતે તપાગચ્છની ૪૦ મી પાટે શ્રીમદ્દ હરિભદ્રસૂરિ કૃત અનેક પુસ્તકે પર સમર્થ અને વિદ્વત્તાપૂર્ણ ટીકા લખનાર તાકિદે શિરોમણિ શ્રીમુનિચંદ્રસૂરિ હતા. તેમને જન્મ સવંત ૧૧૩૪ માં પણ દીક્ષા હેમચંદ્રસૂરિએ લીધેલી દીક્ષા પછી બે વર્ષે એટલે સ. ૧૧૫ર માં, સૂરિપદ સં. ૧૧૭૪મા, અને સ્વર્ગગમન ૧૨૨૦ મા થયુ હતુ. આ શ્રી મુનિચંદ્રસૂરિના શિષ્ય શ્રી અજિતદેવસૂરિ તથા દેવસૂરિ પણ મહા વિદ્વાન પડિત હતા.
તેમણે અણહિલપુર પાટણમા શ્રી સિદ્ધરાજ જયસિહ રાજાની સભામાં અનેક વિદ્વાન સાથે વાદ કરી ચોરાશી વાદથી સર્વ વાદિયાને પરાજય પમાડયા, તે પ્રસંગે દિગબર મતના ચક્રવર્તિ શ્રી કુમુદચદ્ર આચાર્યને પણ વાદમાં જીતી લીધા, અને દિગબરને પાટણમાં પ્રવેશ બંધ કરાવ્યો આ બીના અત્યાર સુધી પ્રસિદ્ધ છે આ દેવસૂરિ બીજા કોઈ નહિ પણ જે હેમચંદ્રસૂરિ સાથે મંત્ર સાધના કરી વાદિ ઉપર જીત મેળવવાનું વરદાન મેળવ્યું હતું તે. અલયગિરસૂરિ કે જેમણે હેમચંદ્રસુરિ સાથે મંત્ર સાધી વૃત્તિકારનું મહાન વરદાન મેળવ્યુ હતુ તેમણે મહાન સૂપર તથા અનેક Jપર વૃત્તિઓ સમર્થ અને અદ્ભુત ન્યાયપૂર્વક રચી છે - '
શિષ્ય પરંપરા - ઉપર કહી ગયા તે પ્રમાણે સૂરીશ્વરજીને રામચક તથા બાલચંદ્ર શિષ્ય હતા, તેમા રામચંદ્રસૂરિ હતા, તે ગુરૂની પાટે બેઠા હતા. સુભાષિત કાશ, કુમારવિહાર આદિ અનેક ગ્રના પ્રણેતા છે. બીજા અનેક શિષ્યો તેઓને હોવી જોઈએ, પણ તેમના સંબંધે કઈ જાણવીમાં નથી, ”