________________
એકાદશ પ્રકાશ
અવસ્થા છે. પહેલી કરતાં બીજી દશા શ્રેષ્ઠ છે અને તેમાં કાંઈક પણું આનંદને લેશ રહે છે, કારણ કે જેટલીવાર સ્થિર હોય તેટલીવાર તો આનંદ ભગવે છે.
श्लिष्टं स्थिररसानंद मुलीनमतिनिश्चलं परानंदम् ।
तन्मात्रकविषयग्रहमुभयमपि वुधैस्तदानातम् ॥ ४॥ લિષ્ટ નામની મનની ત્રીજી અવસ્થા, સ્થિરતા અને આનંદવાળી છે. તથા સુલિન નામની એથી અવસ્થા, નિશ્ચલ અને પરમાનંદવાળી છે. જેવાં નામ છે તેવાજ તેના ગુણે છે અને તેજ તે બેઉ મનેને ગ્રહણ કરવાનો વિષય છે એમ જ્ઞાની પુરૂષોએ કહ્યું છે. ૪. વિવેચન–જેટલી મનની સ્થિરતા તેટલે આનંદ. ત્રીજી મનની અવસ્થામાં સ્થિરતા બીજી કરતાં વિશેષ હોવાથી આનદ પણ વિશેષ હોય છે, તેથી પણ અધિક સ્થિરતા થી અવસ્થામાં છે. તેમાં મન નિશ્ચલ થાય છે, અને તેથી ત્યાં આનંદ પણ અલોકિક થાય છે. તે મનને વિષય આનંદ અને પરમાનંદ છે. '
एवं क्रमशो ऽभ्यासावेशाट्यानं भजेन्निरालंवम् । समरसभावं यातः परमानंद तनोनुभवेत् ॥५॥ આ પ્રમાણે મનને ઉચ્ચતા પ્રાપ્ત કરવાના કેમે, અભ્યાસની . પ્રબળતાથી નિરાલંબન ધ્યાન કરે તેથી સમરસભાવ (પરમાત્માની સાથે અને અભિન્નપણે લય પામવું તે) ને પામી, પછી પરમાનંદપણું અનુભવે. ૫.
- પરમાનંદપ્રાપ્તિને ક્રમ. वाह्यात्मानमपास्य प्रसक्तिभाजांतरात्मना योगो । सततं परमात्मानं विचिनयेत्तन्मयत्वाय ॥६॥ આ મસુખના પ્રેમી એગીએ અંતરાત્માવડે, બાહ્યાત્મભાવને દૂર કરી, તન્મય થવા માટે નિરંતર પરમાત્મ ભાવનું ચિંતન કરવું. .
બહિરાત્મભાવાદિનું સ્વરૂપ आत्मषिया समुपातः कायादिः कीर्त्यते ऽत्र वहिरात्मा ।
