________________
તેજ બનાવે છે.
૩૪૩ મનના ભેદો. हरित मातायात सिह नया मुलीनं च । નિબgબર જામerરિ મ ા૨ છે વિધિ માનવાને ૨, કિલ રુ. અને સુલીન ઈ, એમ વાર પ્રકાર ચિ. તેના કાર માનીને તે ચમત્કાર કરજવા રાઇ છે. જે
મનનાં લક્ષણે, विक्षिप्त नलमिट यातायातं च किमपि मानदं ।
प्रयमाभ्यास द्यमपि विफल्पविपयग्रहं तत्स्यात् ॥३॥ વિક્ષિપ્ત મનન ચપલના ઇ છે અને યાતાયાત મન કાંઈક પણ આનંદવાળું છે. પ્રથમ અભ્યાસમાં આ બેઉ જાતનાં મન હોય છે અને તમને વિષય વિકપન પણ કરવાનો છે. ૩. વિવેચન- પ્રથમ અભ્યાસી ત્યારે અભ્યાસ શરૂ કરે છે ત્યારે મનમાં અનેક જાતના વિ િઆવ્યા કરે છે. મન ઠરતું નથી અને ચપળતા કર્યા જ કફ છે, પણ આથી અભ્યાસીએ કાંઇ નાસીપાસ વાનું નથી. એક કરિ ત્યારે પાસમાં સપડાય છે ત્યારે તે એટલી બધી ટવા માટે દોડાદોડ કરી મૂકે છે કે હદ ઉપરાંત, જાણે છટયું
શે. આ હરિની દોડધામ જેઠ પાસવાળો નીરાશ થઈ ખાસ મકી દે તો અવશ્ય તે ટી જાય. પણ જે મજબુતાઈ કરી તેને દહાડ કરવા આપે તો તે થાકી થાકીને દોડવાની ક્રિયા મૂકી દઈ માધાન થઈ જશે. તેવી જ રીતે પ્રથમ અભ્યાસી, મનની આવી ચપળતા અને વિશેષતા જોઇ નિરાશ થઈ જાય અને પોતાને અભ્યાસ મકી દે તે મન છટી જશે. પછી કરી સ્વાધીન ન થશે. પણ હિમ્મત ખાને પિતાને અભ્યાસ આગળ વધારશે તો ઘણું ચપળતા અને
પતાવાળું પણ મન શાંત થઈ સ્વાધીન થઈ રહેશે પહેલી સિસ દશા ઓળગ્યા પછી બીજી યાતાયાત દશા મનની છે. વાતાયાત એટલે જવું અને આવવું. જરા વાર મન સ્થિર
વળી ચાલ્યું જાય. અર્થાત વિકલ્પ આવી જાય. વળી સમજાવી વા ઉપગથી સ્થિર કર્ય, વળી ચાલ્યું જાય, આ યાતાયાત
