Page Text
________________
ચતુર્થ પ્રકાશ,
પહેલી અનિત્ય ભાવનાનું સ્વરૂપ. यत्प्रातस्तन्न मध्याह्ने यन्मध्याह्ने न तन्निशि । निरीक्ष्यते भवेऽस्मिन् हा पदार्थानामनित्यता ॥ ५७ ॥ शरीरं देहिनां सर्वपुरुषार्थानिबंधनम् । प्रचंडपवनोद्धूत घनाघन विनश्वरम् ॥ ५८ ॥ कल्लोलचपला लक्ष्मीः संगमाः स्वप्नसंनिभाः । वात्याव्यतिकरोत्क्षिप्ततूलतुल्यं च यौवनम् ॥ ५९ ॥ इत्यनित्यं जगद्वृत्तं स्थिरचित्तः प्रतिक्षणम् । तृष्णाकृष्णाहिमंत्राय निर्ममत्वाय चिन्तयेत् ॥ ६० ॥ હા ! હા । જે વસ્તુની સૈાદર્યતા (યા સ્થિતિ) પ્રાત:કાળમાં છે તે મધ્યાન્હ વખતે રહેતી નથી અને જે મધ્યાન્હે દેખાય છે તે રાત્રી એ દેખાતી નથી. આ સસારમાં એવી રીતે પદાર્થોની અનિત્યતા દેખાય છે. જે શરીર પ્રાણીઓને સર્વ પુરૂષાર્થ સિદ્ધિનું કારણ છે, તે શરીર પણ પ્રચ ડ પવનથી છિન્નભિન્ન કરી નાખેલ વાદળ સરખું વિનશ્વર છે. સમુદ્રના કલ્લેાલે (મેાજા એ)ની માફક લક્ષ્મી ચપળ છે, સ્વજનાદિના સચેગે સ્વગ્ન સરખા છે, અને યાવન વાયરાના સમૂહથી ઉડાડેલ ૠતુલની તુલનાવાળુ છે. આ પ્રમાણે અનિત્ય જગત્ સ્વરૂપને સ્થિર ચિત્ત કરી ક્ષણ ક્ષણુ પ્રત્યે તૃષ્ણારૂપી કૃષ્ણસર્પને મત્રતુલ્ય નિર્દેમત્વ થવા માટે ચિ તવવુ. ૫૭-૬૦
વિવેચન—પાતા તરફથી, પર તરથી, ચા સર્વ દિશા તરથી આપદાએ જ્યા આવી પડે છે, તેવા આ સ સારમા કૃતાંતના દાંત રૂપ ચત્રમા પડેલા પ્રાણીએ દુ:ખે જીવે છે. વજ્રના જેવા મજબુત દેહા ઉપર પણ અનિત્યતા આવી પડે છે, તે કેળના ગર્ભ જેવા અત્યારના અસાર દેહેાની તે વાતજ શી કરવી ? મરણ રૂપ વ્યાઘ્રના સુખમા પડેલા જીવાનુ મત્ર, તંત્ર આષધાર્દિકે કરી રક્ષણ થતુ નથી. વૃદ્ધિ પામતા જીવાને પ્રથમ જરા, અને પછી મરણ સપાટામા લે છે પાણીમા પરપેટા ઉત્પન્ન થઈ થઈને વિલય થાય છે, તેમ પ્રાણિઓના દેહા ઉત્પન્ન થઇ થઇ વિલય થાય છે. ગુણામાં દાક્ષિણ્યતા, અને દાષા ઉપર દ્વેષ આ મરણુને છેજ નહિ એ તા દાવાનળની માફ્ક સુકુ કે લીલુ, સદોષ કે નિર્દોષ સર્વના
૨૦૪
| SR No. | 011634 |
| Book Title | Yogshastra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kesharvijay |
| Publisher | Vijaykamal Keshar Granthmala Khambhat |
| Publication Year | 1924 |
| Total Pages | 416 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |