Page Text
________________
૧૯૨
ચતુર્થ પ્રકાશ,
અર્ગલા (ભાગળ) સરખો ક્રોધ છે. અગ્નિની માફક ઉત્પન્ન થતા કે પહેલું પોતાનું સ્થાન (આત્મગુણને) બાળી નાખે છે, અને પછી અન્ય સ્થાનકને (બીજા માણસને ક્રોધ ઉત્પન્ન કરાવી તેના આત્મગુણને) બાળે કે ન પણ બાળે. ૯-૧૦.
વિવેચન–અપરાધી મનુષ્ય ઉપર ફોધ કેમ રોકી શકાય? ઉત્તર એ છે કે પરાક્રમથી અથવા ભાવનાથી. જેમકે, પિતે પાપ, અંગીકાર કરી જે મને દુઃખ આપવા ઈચ્છે છે, તે પિતાના કર્મથીજ હણાયેલે છે, તેના ઉપર કોણ ફોધ કરે? અપકારી ઉપરજ કોઈ કરે એવી જે તમારી મરજી હોય તે, આના કારણરૂપ પિતાનાં કરેલાં અશુભ કર્મો ઉપર શા માટે ક્રોધ કરતા નથી?,ધાન હોય તે પોતાને પથ્થર મારનાર માણસની ઉપેક્ષા કરી, પથ્થરને કરડવા દેડે છે, પણ સિંહ તે બાણની ઉપેક્ષા કરી ખાણ મારનારને મારવા
ડે છે. તેમાં તમારે ખરા અપરાધીને શોધી કાઢી તેને શિક્ષા કરવી જોઈએ, પણ તમારા દૂર કમની પ્રેરણાથી અમુક માણસ દુખ દીધું, તે કર્મોની ઉપેક્ષા કરી તે માણસને તમે દુઃખ આપ, કેપ કરે, તે શું તમે શ્વાનનું અનુકરણ નથી કરતા સંભળાય છે કે મહાવીર દેવ કો સહન કરવા માટે છદ્મસ્થપણે સ્વેચ્છ દેશમાં ગયા હતા તે આ તે વગર પ્રયત્ન તે અવસર તમને મળે છે તો શા માટે તમે સહન નથી કરતા? પ્રલયથી ત્રણ લોકનું રક્ષણ કરનાર મહા પુરૂષોએ પણ આત્મગુણ માટે ક્ષમાનો આશ્રય કર્યો છે, તો કેળના થડ જેવા સત્તાવાળા પ્રાણુઓ તમે શા માટે તે ક્ષમાને આશ્રય નથી કરતા ? તમે એવું પુણ્ય શા માટે ન કર્યું કે તમને કેઈપણ બાધા ન કરે? હવે તમારા તે પ્રમાદને શેર કરતાં તમે, હજી પણ ક્ષમાનો આશ્રય કરે. કોધથી અંધ થયેલ મુનિ અને ચડાળમાં કાંઈ પણ અંતર નથી. એક મહાન તપસ્વી, પણ કોધી હતે તેને મૂકીને નિરંતર ભૂજન કરનાર પણ ક્ષમાશીલ કુરગડુ મુનિને દેવોએ વંદન કર્યું માટે તપસ્યાથી પણ ક્ષમાજ પ્રધાન છે સર્વ ઈદ્રિને ગ્લાનિ કરનાર, અને સર્પની માફક પ્રસરનાર ક્રોધને જીતવા માટે જા ગુલી મંત્ર સમાન ક્ષમા તેજ સમર્થ છે, માટે હે ભ! તમે ક્ષમાજ નિરતર આદર કરે.
| SR No. | 011634 |
| Book Title | Yogshastra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kesharvijay |
| Publisher | Vijaykamal Keshar Granthmala Khambhat |
| Publication Year | 1924 |
| Total Pages | 416 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |