________________
- -
-
-
-
-
-
-
-
-
તૃતીય પ્રકાશ ધ્યાનમાં હતા તેટલામાં દાસી ત્યાં આવી. રાજાને ધ્યાનમગ્ન જોઈ તે ઘણી ખુશી થઈ. અહા ! રાજ્યનાં આવાં સ્વતંત્ર સુખો વિદ્યમાન છે, છતાં પણ આ અમારા મહારાજાને ધર્મ પ્રત્યે કેટલે દઢ પ્રેમ છે? ખરેખર, એજ તેમની સગતિની અને મહાપુરૂષતાની નિશાની છે. દુનિયાના પામર જી સહેજસાજ ધનની પ્રાપ્તિ થઈ કે જાણે કે વખત ન મળેલી અપૂર્વ વસ્તુ હોય તેમ તે ધનને વળગી રહે છે અને ખોટી રીતે દુરુપયેાગ કરે છે, ત્યારે આ અમારા મહારાજા ધનને તે શું પણ દેહને પણ સપાગ કરે છે. આ પ્રમાણે રાજાની પ્રશંસા કરી રાજાને કેાઈ વિગ્ન ન આવે તે માટે તેણે દીવામાં વધારે તેલ પૂર્યો. ધર્મધ્યાન કરતાં બે પ્રહર થઈ ગયા. રાજા હજી ઉઠયા નથી તે જાણું ફરી દાસી ત્યાં આવી અને દીવાને ઝાંખો થયે જાણ વળી એક પ્રહર પહોંચે તેટલું તેલ પૂ, રાજાનું શરીર સુકુમાળ હોવાથી થાકી ગયું. સભાવથી પણ દાસીએ રાજાના શરીરને બાધાનું કારણ મેળવ્યું. આ ધર્મિષ્ઠ રાજાએ પણ પિતાને અભિગ્રહ સાંગોપાંગ પાળવા માટે દઢ થઈ પ્રયત્ન શરૂજ રાખો. ત્રણ પ્રહર પૂરા થયા બાદ ફરી દાસી ત્યાં આવી. રાજાના ધર્મધ્યાનથી દાસી હર્ષઘેલી જેવી થઈ ગઈ. વારવાર અનુમોદન કરતાં તણુએ દીવામાં વધારે તેલ પૂ.
આ બાજુ ચદ્રાવત સક રાજા વિશેષ થાકી ગયો હતો. તેનું શરીર હવે ટકી ન શકયુ, કાયોત્સર્ગ મુદ્રામાં ઉભા ઉભાં રાજાને ચેાથે પ્રહર થયે હતે. આ લા નિર તરનો અભ્યાસ ન હાવાથી રાજાનું શરીર તુટવા લાગ્યું. છતાં ધર્મધ્યાનની સંતતિ તા. વધતી જ હતી. ચેથા પ્રહરને અંતે દીપક બુઝાવાની સાથે રાજા પણ આ દેહથી બુઝાઈ ગયે. તેનો આત્મા આ પરિષહ સહન ન કરી શકનારા દેહને મૂકી બીજા ઉત્તમ દેહમાં ચાલ્યા ગયા. ધ્યાનની પરાકાષ્ઠા ન હોવાથી તેમજ કર્મો હજી બાકી હોવાથી તે રાજા સ્વર્ગમાં ગયો અને ત્યાંથી માનવ ભવમાં આવી કર્મ ખપાવી મેસે ગયે. આવી રીતે સામાયિક કરવાથી કમનો ક્ષય થાય તથા સદ્દગત્યાદિ પણ મળે છે, માટે ગૃહસ્થોએ કર્મ ખપાવવા નિરિતે સાયયિક નિરતર કરવું જોઈએ. એ કહેવડરી ગૃહસ્થોનું સામાયિક વ્રત કહેવાયું
હવે બીજું શિક્ષા વ્રત દેશાવકાશિક કહે છે.