Page Text
________________
સામાયિકમાં કર્મનિર્ભર
૧૫૮
-
-
-
-
વિવેચન-સમ–આય. સમપરિણામે એટલે રાગદ્વેષની ગેણુતાવાળી સ્થિતિમાં રહ્યા છતાં જે “આય જ્ઞાનાદિકના લાભ થાય યા કર્મની નિર્જરા થાય તેને સામાયિક કહે છે. આ સામાચિકમાં બહુધા બેલવા ચાલવાનું બંધ કરવાનું છે અને તેના બે ઘડી જેટલા વખતમાં ધર્મ ધ્યાનમાં જ મગ્ન રહેવાનું છે. પરિણામની વિશુદ્ધિ વિશેષ રાખવાની છે અને ગૃહકાર્ય સ બ ધી કોઈ પણ વિચાર લાવવાનો નથી. કેવળ ધર્મધ્યાનમાં સ્વાધ્યાયમાં કે ધર્મશ્રવણમાં તેટલો વખત વ્યતીત કરવાને છે. આવી સામાયિકની સ્થિતિમાં તેટલો વખત ગૃહસ્થ સાધુઓના સરખો કહી શકાય છે. આવા સામાયિકે કર્મનિર્જરાનાં પરમ કારણો છે. માટે આર્ત રોદ્ર ખરાબ ધ્યાન બીલકુલ ન આવે તેવી રીતે સાવધ રહી તથા મનથી, વચનથી, અને શરીરથી કાંઈ પાપકારી પ્રવૃત્તિ ન થાય તેને માટે સાવચેત રહી આ સામાયિક જેટલીવાર બની શકે તેટલીવાર કરવું.
સામાયિકમાં કર્મનિજર. सामायिकत्रतस्थस्य गृहिणोपि स्थिरात्मनः।
चंद्रावतंसकस्येव क्षीयते कर्मसंचितम् ॥ ८३ ॥
સામાયિક વ્રતમાં રહેલા સ્થિર પરિણામવાળા ગૃહસ્થિઓને પણ ચદ્રાવત સક રાજાની માફક સચય કરેલ કર્મનો ક્ષય થાય છે ૮૩.
વિવેચન–સાકેતપુર નામના નગરમાં ધર્મપરાયણ ચદ્રાવતસક રાજા રાજ્ય કરતા હતા સદ્દગુરૂના સોગે તત્વને નિર્ણય કરી આ દ્ધાર માટે શકલ્યનુસાર ગૃહસ્થ ધર્મ તેણે સ્વીકાર્યો હતે. ખરેખર તેજ બુદ્ધિ કહી શકાય છે કે જેનાથી આત્મોદ્ધાર થાય અને તેજ દેહનું સાર્થપણુ છે, કે જેનાથી ધર્મસાધનમાં પ્રવૃત્તિ કરાયા છે. બાકી તે પશુઓમાં કે મનુષ્યમાં બીજું શું તફાવત છે? કાંઈ નહિ” એક દિવસે આ મહારાજા રાત્રિના વખતમાં એક બાજુ સામાયિક લઈધર્મધ્યાનમાં લીન થયે હતો. તેણે એ અધિગ્રહ રાખે હતો કે આ બાજુના ભાગ ઉપર જે દિપક બળે છે તે જ્યાં સુધી બઝાઈ નહિ જાય ત્યા સુધી મારે ધર્મધ્યાન કરવું. પોતે પહેલાં નિર્ણય કર્યો હતે કે એક પ્રહરથી વધારે તે દીપક ચાલશે નહિ. રાજા
| SR No. | 011634 |
| Book Title | Yogshastra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kesharvijay |
| Publisher | Vijaykamal Keshar Granthmala Khambhat |
| Publication Year | 1924 |
| Total Pages | 416 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |