Page Text
________________
બીજા મહાવ્રતની ભાવના.
દેશ
જો તે થઈ ગયું છે તેમ કહેતો તેની આખરૂ જાય, લેાકમાં અપકીર્તિ થાય અથવા માર પડે કે વસ્તુનો વિનાશ થાય, વિગેરે ભયનાં કારણેાને લઈને હું ખેલે છે. તે કાર્યને છુપાવે છે. જ્ઞાની પુરૂષષ કહે છે કે તેવા પામર જીવે એવડા દંડાય છે. એક તો અકાર્ય કર્યું, તેનાથી કર્મ બંધન તે! થયુંજ. વળી તે કાર્ય છુપાવવા માટે જૂઠ્ઠું ખેલે છે. આમ એક તો વિષ અને પાછુ વઘાયુ` એમ બન્ને રીતે કર્મ ખાંધે છે. ગુરૂજી કહે છે કે આ ચેાડા વખતના સંચાગવાળા જીવાને સારૂં દેખાડવા માટે તેમના ભયથી તું જૂઠું ખેલે છે પણ તારે તારા આત્માના ભય સાથે રાખવે જોઈએ. હું લાા થાડા વખતના સચેાગવાળા જીવાને રાજી રાખવા અને નિર ંતરના સંચાગવાળા પોતાના આત્માને કષ્ટમાં નાખવા, ભૂવેાભવમાં જૂહુ એટલી રખડાવવા, મારવા કે રીબાવવા એ કોઈ રીતે તમને લાયક નથી. તેમ લેાકેાને રાજી રાખવાથી પણ તે પાપ પુ રહેવાનું નથી તો અકાર્ય કરી તેને પશ્ચાતાપ કરી, તેની મારી માળા, તેને છુપાવા નહિ અને તેનું પ્રાયશ્ચિત કરીશુદ્ધ થા ૩.
ચેાથુ ક્રોધથી અસત્ય ખેલાય છે. ક્રોધના આવેશમાં મનુચૈા પાતાનું ભાન ભુલી જાય છે. આત્મામાં એક જાતના મહાન્ વિકાર પેદા થાય છે. અને તેની છાયા ભ્રૂકુટિની ભીષણતા, અધરનું સ્ફૂર્યું, મુખની લાલાશ અને શબ્દના વિપરિતપણા રૂપે બહાર આવે છે. ક્રોધને પરાધીન થએલા મનુષ્યાને વાચ્યાવાચ્ચેનું કે કબ્ય અકબ્યનું ભાન રહેતું નથી, તેથી અસત્ય ખેલાય છે, જૂઠુ લક બીજાને અપાય છે અને સત્યાસત્ય નિંદા પણ થાય છે. જ્ઞાની પુરૂષાએ આવે ઠેકાણે બહુ સાવચેત રહેવાનું છે. પ્રથમ તો કોને પ્રવેશ કરવાજ ન દેવા. કદાચ થઇ આવ્યા તો વચન દ્વારા કે કાર્ય દ્વારા તેના ઉદયનો નિરોધ કરવા, તેને નિષ્ફલ કરવા અરે ઉદયરાય ન કરી શકાય તો તેવા પ્રસ ગેામાંથી થાડા વખત દૂર ચાલ્યા જવું, અથવા તો તે કાર્ય ખીજા વખતને માટે મુલતવી રાખવું. આમ ગમે તે ઉપાયે કરી ક્રોધને નિષ્ફળ કરવા અને તેનાથી પ્રેરાઇ અસત્ય નજ ખેલવું. આચાર્ય શ્રી કહે છે કે આ હાંસી લેાભ, ભય અને ક્રોધનાં પચ્ચખાણ કરવાં જોઇએ.
1
| SR No. | 011634 |
| Book Title | Yogshastra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kesharvijay |
| Publisher | Vijaykamal Keshar Granthmala Khambhat |
| Publication Year | 1924 |
| Total Pages | 416 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |