________________
પહેલા મહાવતની ભાવના
અનુક્રમે પાંચ પાંચ ભાવનાઓથી વાસિત થયેલાં આ મહાવ્રતો કેને મેક્ષપદ સાધી નથી આપતાં? અર્થાત્ આ મહાતેને ભાવના સહિત આદર કરનાર અવશ્ય મોક્ષપદ મેળવે છે. ૨૫
પહેલા મહાવ્રતની ભાવના,
मनोगुप्त्येषणादानेर्याभिः समितिभिः सदा । दृष्टान्नपानग्रहणेनाहिंसां भावयेत्सुधीः ॥ २६ ॥
મને ગુપ્તિ ૧ એષણસમિતિ ૨. આદાનસમિતિ ૩. ઇસમિતિ છે. અને અન્નપાન જોઈને ગ્રહણ કરવું. ૫. આ પાંચ ભાવનાઓએ કરી બુદ્ધિમાન મનુષ્યએ અહિસાને પુષ્ટિ આપવી યા વાસિત કરવી ૨૬.
વિવેચન––અહિ મને ગુણિને અર્થ એ થાય છે કે મનને અશુભ વિચારોથી અટકાવવું. હિંસા કરવામાં મનના વ્યાપારની મુખ્યતા છે તેથી મનની વિશુદ્ધતા હેય તેજ અહિંસા બની રહે છે અથવા મનની વિશુદ્ધતાથી અહિસાને પુષ્ટિ મળે છે ૧ એષણસમિતિ એટલે આહાર, પાણું, વસ્ત્ર, પાત્ર વિગેરે કઈ પણ જીવને દુઃખ ન થાય તેવી રીતે નિર્દોષ લેવું. ૨. આદાનસમિતિ એટલે વસ્ત્રપાત્રાદિ ઉપકરણે તથા બીજુ પણ કાંઈ લેવું મૂકવું હોય તો તે કોઈ પણ જીવની વિરાધના ન થાય તેમ લેવું મૂકવું. ૩. ઈર્યાસમિતિ એટલે રસ્તામાં જવું આવવું હોય ત્યાં નીચી દષ્ટિ કરી યતનાપૂર્વક કોઈ જીવની વિરાધના ન થાય તેવી રીતે જવું આવવું ૪. દષ્ટાન્નપાનગ્રહણ એટલે અનાજ (આહાર) અને પાણે જોઈ ને લેવું કીડી, કુથુવા પ્રમુખ જી. અદર ચડી આવ્યા હોય તે તેને દૂર કરવા, દૂર ન થઈ શકે તેવા જ હોય તો તે અનાજ પાણુનો નિર્દોષ જમીન ઉપર ત્યાગ કરે. ૫. આ પાચ ભાવનાઓ પ્રમાણે વર્તન કરી પ્રથમ અહિંસામહાવ્રતને સારી રીતે પાલન કરવું. ૨૬.
