________________
ગણિત-સિદ્ધિ ૩-સાડા સાત વડે ગુણવાની રીતે
ઘરને છાપરું કરવું હોય તે પ્રથમ મેમનું મંડાણ કરવામા આવે છે, પછી તેના પર વળી અને વાસડા જડવામાં આવે છે, તેમાં ખપાટો ભરવામાં આવે છે અને છેવટે નળિયાનું .છા જ કરવામાં આવે છે, એટલે છાપરું તૈયાર થઈ જાય છે.
ગુણાકારની બાબતમાં પણ કંઈક આવું જ છે. તેમાં ૧૦ ની સંખ્યા મોભના સ્થાને છે અને તેના આધારે નાનીમોટી જે રીતે શોધી કાઢવામાં આવી છે, તે વળી–વાંસડાની ગરજ સારે છે તેમ જ તેમાં સહાયભૂત થતી સરવાળા, બાદબાકી તથા ભાગાકારની સહેલી રીત નળિયાનું કામ આપે છે
૧૦ નુ અરધુ કરીએ તે પ થાય અને ૧૦ માં તેનું અરધું ઉમેરીએ તો ૧૫ થાય. આ બને સંખ્યાઓ વડે ગુણાકાર કેમ કરવા? તે અમે ગત પ્રકરણોમાં વિસ્તારથી વર્ણવ્યું છે.
અહીં એટલી સ્પષ્ટતા કરવી ઉચિત છે કે અમુક જમાનામાં અમુક દેશમાં અરધા કરવાની તથા બેવડા કરવાની રીતને બહુ મહત્ત્વ અપાયું હતું. ખાસ કરીને ઈજિપ્તના લેકે તથા રશિયાના ખેડૂતોમાં આ રીત ઘણી પ્રચલિત હતી અને ત્યાના લકે તેના આધારે ગુણાકાર પણ કરતા હતા.
આપણને ઘડીભર વિચાર થશે કે આ કેવી રીતે બની શકે? પરંતુ ગણિત-ચમત્કારના નવમા પ્રકરણમાં અમે
