________________
ગણિત-સિદ્ધિ આકની મદદથી “અડ્રોત્તર અધું ઓગણચાલીશ અને વીશ અરધું દશ” એ રીતે ૩૧૦ નો આંક લાવી શકાય.
હવે વાત રહી બંનેનો સરવાળો કરવાની. અહીં કેટલાક કહેશે કે “આ કામ સહેલું નથી. આ તો કાગળપિનસીલની મદદ વિના થઈ શકે જ નહિ. પરંતુ અહીં એ વિચારવું ઘટે કે “કાગળ-પેનસીલનો વપરાશ તો છેલ્લી
ડી સદીઓમાં જ થયે. તે પહેલાં લેકે શું કરતા હશે ?” આના જવાબમાં કેઈએમ કહે કે “ભૂજપત્રની છાલ વગેરે પર લખતા હશે કે રેતીમાં આંકડા પાડતા હશે તો એમ બનવા સંભવ છે, પણ એ વખતે ઘણખા મનુ માનસિક શક્તિનો જ ઉપયોગ કરતા અને આવા દાખલાઓના જવાબ ઝડપથી આપી દેતા. આપણે પણ આવી શક્તિ કેમ ન કેળવીએ?
૭૮૨૦ અને ૩૧૦ને ચાલુ પદ્ધતિએ સરવાળો કરવો હોય તો એ વસ્તુ માનસિક ગણતરી કરનારને ફાવે તેમ નથી. પ્રથમ તો એમાં જમણી બાજુથી શરૂ કરીને ડાબી તરફ જવાનું હોય છે, એટલે જવાબ આપવા માટે એ રીત -અવળી પડે છે અને બીજું તેમાં દરેક આંકડાનો સરવાળે કરે, તેમાંને છેલ્લે અક નીચે ઉતારે, જે વૃદ્ધિ આવે તેને પછીના અંકમાં જોડવી વગેરે કડાકૂટ હોય છે તેથી અહીં જુદી જ રીત અજમાવવામાં આવે છે.
આ રીતમાં પ્રથમ ડાબી બાજુના બે આકડાઓને બીજી લીટીના ડાબી બાજુના બે આંકડાઓમાં ભેળવવામાં