________________
૭૫.
ગુણાકારની ટૂંકી અને સહેલી રીતે ૧૫ નું પણ તેમ જ છે. ગણિતશાસ્ત્રીઓએ ૧૦ + ૫ =૧૫ પરથી એ સિદ્ધાંત તારવ્યું છે કે “કેઈ પણ સંખ્યાને. ૧૦ વડે ગુણી, તેમાં તેનું અરધું ઉમેરીએ તે તેનું પરિણામ મૂળ સંખ્યાને ૧૫ વડે ગુણ્યા બરાબર આવે.”
દાખલા તરીકે ૩ ને ૧૫ થી ગુણતાં ૪૫ ની સંખ્યા આવે છે. તે અહીં આ રીતે આવે : ૩ ૪ ૧૦ = ૩૦ + ૧૫ = ૫ અથવા ૮ને ૧૫ થી ગુણતાં ૧૨૦ ની સંખ્યા આવે છે, તે અહીં આ રીતે આવે ૮૪૧૦ = ૮૦ + ૪૦ = ૧૨૦.
આ રીત પ્રમાણમાં સહેલી છે, એટલે મૌખિક હિસાબો કરવામાં તેનો ઉપગ કરી શકાય. અહી આ રીત આ. પ્રમાણે અજમાવીએ :
૭૮૨ ૪૧૦ = ૭૮૨૦ + ૩૯૧૦ = ૧૧૭૩૦
૭૮રને ૧૦ વડે ગુણવાનું કામ જરાયે અઘરું નથી. ત્યાં તે માત્ર શુન્ય જ ચડાવવાનું છે અહીં સાત હજાર આઠસે ને વીશ એ પ્રમાણે સંખ્યા યાદ રાખવી જોઈએ અને આંખ બંધ કરીને માનસિક ભૂમિ પર નજર નાખીએ તે ત્યાં ૭૮૨૦ એ પ્રમાણે આકડાને સાક્ષાત્ દર્શન થવા જોઈએ જે આટલું યે યાદ ન રહે કે મનમા ચિત્ર ન ઉઠે તે સમજવું કે આપણે માનસિક વિકાસ ઘણો ઓછો છે અને તે સુધારવાની ખાસ આવશ્યક્તા છે
૭૮૨૦ ને આક યાદ રહ્યા પછી તેને ૨ થી ભાગવો જોઈએ, અર્થાત્ તેનું અરધું કરવું જોઈએ. અહીં અરધાન
