________________
પણ પ્રવેશ કર્યા પછી વાત જામતી ગઈ અને જેમ વાત જામતી ગઈ તેમ નવા નવા પ્રસંગે કુરતા ગયા. મૂળ વાત દક્ષિણ્યની છે. તે તો કાયમ રહી છે, પણ તેમાં બહેત ગઈ છેડી રહી વાળા હકીકત એવી રીતે વણાઈ ગઈ છે કે કથાને “દાક્ષિણ્ય પ્રધાન કહેવી કે સાવધાની સૂચક “ઉપદેશ પ્રધાન ? કહેવી એ શંકા પડી જાય તેવી વસ્તુ છે, પણ તે મૂળ કથાને અનુસરીને જ છે અને મને એ છેલ્લા વિભાગને પ્રાધાન્ય આપવામાં આનંદ આવ્યો તેથી કથાને તેનું નામ આપ્યું છે, પણ દાક્ષિણ્યની વાત કાયમ કરેલી છે તેથી અપર નામ “ક્ષુલ્લક” સાથે મેળવી નાખ્યું છે. છતાં મૂળ કથા કેવી હતી, અને આ નિરૂપણમાં તેણે કેવો આકાર લીધે છે તેને
ખ્યાલ રહે તેટલા માટે ગ્રંથને છે. પરિશિષ્ટ ર માં મૂળ કથાનું ગુજરાતી અવતરણ રજૂ કરવામાં આવ્યું છે. કથાની અંદરના વર્ણને, પ્રસંગે, વાર્તાલાપ અને ઘટનાનાં મિશ્રણોની જવાબદારી મારી છે. મૂળ આશયને બરાબર વળગી રહેવાને અંગે મેં પૂરતી, સાવચેતી રાખી છે. .
અને પ્રત્યેક સહદય માણૂસે “બહેાત ગઈ થોડી રહી' એ પ્રકારની મનોદશા કેળવવા ગ્ય છે. કેઈ અપકૃત્ય કરતાં, કઈ બાફત આવી પડે ત્યારે ખેદ થતા, દેઈ હકીક્તને અંગે કિન્નારમાનય થઈ જતાં કે જીવનમાં કંટાળો આવતાં કે ન પસંદ કરવા ચોગ્ય (Undesirable) નિર્ણય કરતી વખતે આવા પ્રકારનું માનસ કેળવવા યોગ્ય છે. આફત વખતે કે કિન્તો લેવાની વૃત્તિ વખતે તો એવા માનસથી મહાન ફેરફાર થઈ જવાની અથવા અલ આવી જવાની શક્યતા છે. અહીં રહી રહીને કેટલું રહેલું છે?' એવા અકાર્ય માટે જીદગી ઘણું ટૂંકી છે.” “ બી દીન જાયગા,' મોટા માધાતા પણ ચાલ્યા ગયા, પણ પૃથ્વી કે ધન કે સાથે ગયું નથી,' કેઈ દીકરાએ મેટા નાને વારસો આપવા
