Shant Sudharas

SR No.: 011601
Original Sutra Author: N/A
Author: Motichand Girdharlal Kapadia
Publisher: Mahavir Jain Vidyalay
Total Pages: 608
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 23 MB

Page 208

૧૦૨
શાતનુકાસ
કોઈ રડે, કોઈ હાફળાફાળા આમતેમ રક્ષણ માટે દોડે, કાઈ ખચ્ચાએ માતાની પાખેામાં સ તાય, કાઈ માતા બચ્ચાને નેધારાં મૂકી સ્વક્ષણાર્થે નાસી ^ય મનુષ્ય વનમા હોય તે સર્વમા મેાટી ગડમથલ થઈ જાય છે અને આખુ દરિયામા તેાફાન થાય તે વખતે જે સ્થિતિ થાય તેવુ ક્ષુભિત ઈ જાય
પશુ, પક્ષી અને વાતાવરણુ મેટા
છે
લેમ જ્યારે પ્રાણી ઉપર સામ્રાજ્ય મેળવે છે ત્યારે તે તેનુ આખુ વાતાવરણું આવુ ક્ષુભિત કરી મૂકે છે અહીથી લઉ, આ રસ્તે કમાઉ, આ માગે એકઠુ કરુ –એવા વિચા એને આવ્યા જ કરે છે અને એ ચારે તરફ હાથ નાખ્યા કરે છે, મનસુખા ઘડવા કરે છે અને ચેાજનાએ રચ્યા કરે છે. એમાં સથી મેાટી દુખની વાત તે એ છે કે એને આજે જેટલા મેળવવાની ઈચ્છા હાય તેટલા કાઈ પ્રયાસે મળી જાય તે જાણે તેના ઉપર તે પાતાના હક્ક હતા એમ માની ત્યાથી આગળ વધવા એ ઇચ્છે છે. આપણી પેાતાની જિંદગીની શરૂઆત તપાસે ત્યા જેટલેથી સતાષ ધાર્યા હતા એટલા મળ્યે આપણે એસી ગયા ? કદી નહિ આજનુ સાધ્યું તે આવતી કાલનુ આર ખિટ્ટુ થાય છે. ગરીબ માણસ દશ હજાર મળે તે કૃતકૃત્યતા માને તેમ હાય, તેને દશની આસપાસ થવા આવે છે ત્યા એનુ લક્ય લાખ પર જાય છે અને એ રીતે લાખવાળાને દશલાખ અને એમ રાજ્ય કે ચક્રવર્તી પણામા પણ સતેાપ થતા નથી અદર એની વૃત્તિ વધારે ને વધારે ઉત્તેજિત રહે છે અને એ કદી નિરાતે બેસી શકતા નથી.
એટલા માટે લેાભની સરખામણી ‘આકાશ' સાથે કરી છે. આકાશના છેડા જ આવતા નથી તેમ લેાભને માર્ગ મળ્યા તે પછી એના પણ છેડા આવતા નથી કવિરાજ તેટલા માટે એને ‘દુર ત’કહે છે મતલખ કે એ હદ-મર્યાદા વગરના છે, માઝા-છેડા વગરને છે અને અપરિમિત હેાઈ દરરેાજ વધતા જ જાય છે
એવા લાભના સપાટામા એક વખત પ્રાણી આવ્યેા એટલે પછી એ ગેાટા ગણવા માટે છે અને એના મનેરથા ચક્રાવે ચઢે છે, એ તે પછી રાતના ખાર વાગ્યા ગણતા નથી, ભૂખ–તરસ ગણતા નથી, દેશ-પરદેશ ગણતા નથી, રાત-દિવસ જોતા નથી, સગાસખ ધીના સ્નેહ વિચારતા નથી, પગાની ગતિ વિચારતા નથી અને સર્વ પ્રકારના વિવેક મૂકી દઈ ચક્રમા પડી જાય છે, મેાટા મેાટા આરભા કરે છે, ત ખેલવાનુ ખેલે છે, માયા-કપટ કરે છે, ઇફ્તિ વસ્તુ કે ધન મેળવવા અનેક ખટપટા કરે છે
આવા લાભ લાગ્યા હાય, આવા દુર ́ત લેાભ પ્રાણીના અતરમા ક્ષેાભ નિપજાવી રહ્યો હાય, તેને ગમે તેટલેા લાભ મળે તે પણ તે ધરાતા નથી જગલમાં દાવાનળ લાગે ત્યા પાચ—પચાસ પાણીના ઘડા ઢલવે તેથી કાઈ દાવાનળ એલવાય ? એવા લેાભ એક વાર જામ્યા એટલે લાભના વધારા સાથે એ વધતે જ જાય છે અને લેાભ એના અનેક આકારમા આ સ સારમાં ઘર કરીને બેઠા છે એ તે અડ્ડો જમાવીને આ સસારમા પલાડી મારીને બેઠી છે.