________________
}
1
અનિત્યભાવના
४७
છે તે પણ અનિત્ય છે, લાખા વખત ટકનારી નથી અને જાય ત્યારે પેાતાની પછવાડે વધારે -એÙા કચવાટ જરૂર મૂકી જાય છે.
જુવાની કેવા કચવાટ મૂકી જાય છે તે તેા વૃદ્ધના-જરાવસ્થાના ખારીક અવલે નથી ખરાખર ખ્યાલમાં આવે તેવુ છે. જુવાનીના લટકામટકાવાળી સ્ત્રીઓને ખાલ સફેદ થવા માંડે ત્યારે કેવી દશામાં જોવાય છે અને ગુપ્ત વ્યાધિની વાત બાજુએ રાખતા તેમનાં મનના પરિતાપ અસહ્ય થઈ પડે છે. યુરાપની જનતામા એવી પ્રથા છે કે જ્યારે જ્યારે જે કાઈ શ્રી પાતાના પાતિશયના કારણે સર્વ કાર્બનુ ધ્યાન ખેંચે છે ત્યારે ત્યારે તેને તેનુ પદ આપવામા આવે છે ગામની, પ્રાંતની, દેશની અથવા તે આખા યુરાપની એક ‘રાણી’ના એ વર્ષ - મહિમા એર હેાય છે. એની છીએ, સરઘસા અને ધમાલે ચાલે છે, પણ પછી પાચેક વર્ષમાં અ ધારી રાત આવે છે ત્યારે કાઈ તેની સામુ પણુ શ્વેતુ નથી પડ્ પાવડના લપેડા તે ખલાસ થાય છે આવા ખેતતા ચાલ્યા જનારા અને માનસિક, શારીરિક ગ્લાનિ પછવાડે મૂકી જનારા ‘ોખન’ ઉપર આધાર રાખે તેને ઉપાધ્યાયશ્રી ‘મૂઢ’ કહે છે અને એની ખાતર પડી મરનારને બીજી વાર મુદ્ર કહે છે.
૩. આ તેા જુવાનીની વાત થઈ ચાર દહાડાના ચટકા શું છે તે તમે જોયુ, પણ ખરી ખૂબીની વાત તેા એ છે કે ઘડપણમા શરીર તદ્ન ખલાસ થઈ ગયુ. હાય, માથા ઉપર ખાળ સફેદ થઈ ગયા હેાય, કપાળમાં કરચલીઓ પડી ગઈ હેાય અને ક્રૂ કામા કહીએ તે શરીર તદ્દન હાપિજર જેવુ થઈ રહ્યુ હાય, મરવાને વાકે છવાતુ હાય અને તલમાથી તેલ કાઢી લેવામા આવે અને પછી ઢારને ખવરાવવા યાગ્ય રસસ વગરના ખેાળ જેવુ શરીર થઈ ગયુ હાય ત્યારે પણ આ પ્રાણી કામદેવના વિકારાને છેાડતા નથી એનુ શરીર ન ચાલે તેા એ સ્ત્રીએ સાથે ચાળાચેષ્ટા કરવામા રસ લે છે, સ્ત્રીઓની સામુ જેવામાં મજા માણે છે, કામની કથાએ કરવામા આનદ ભાગવે છે અને જાણે કામદેવના વિકાશને કાઈ પણ પ્રકારે માર્ગ આપવામાં એને જીવનનુ સાકર લાગે છે
ભતૃ હિર એક બહુ સુંદર રૂપક રજૂ કરે છે. ધૃતરા કાણા હાય, એને આખે શરીરે ાસ થઈ હોય શરીર પરના વાળ ઊડી ગયા હોય, પૃ છઠી પણ અરધીપરધી કપાઈ ગઈ હોય, કાને સાંભળી શકતા ન હોય. ધરઘરના ટુકડા ઊઠાવતા હોય અને સર્વત્ર હડધૂત થતો હોય-આધા કૂતરા પણ કૂતરીને દેખી તેની પાછળ દોડે છે ! ખરેખર ! કામદેવ તેા મરેલાને એક વધારે પાટુ મારે છે
તમે જુવાની ખેાઈ બેઠેલા ઘરડાખખાની વાતા સાંભળી હાય તેા તમને ખરેખર વિચારમા નાખી દે જેણે જુવાનીમા રખડવાના ધ ધા કર્યાં હેાય તે ઘડપણમાં શુ કરે એ શિષ્ટ ભાષામાં કહી શકાય તેમ નથી પણ એ સ્ત્રીની વાતેા અને વિકારની દશાના કૂતરા જ રહે છે. શરીર ન ચાલે ત્યારે માં વધારે ઉછાળા મારે છે. કામદેવનુ જોર તા એવુ છે કે એની ખાતર ૭૦ વર્ષના ઢાસાને પણ ડાશી સાથે એકાંતમાં સૂવાની ના પાડવામા આવી છે,