________________
'
વિશ્વોદ્વાર શ્રી મહાવીર
૨૨૮
માલના ભાગલપુર
'
અઢાર પામ્યા છે. આ ગ્રન્થેામા ૮૦-૧૦૦ જીલ્લાવાળા પ્રદેશને 'ગદેશ અને ચપાનગરી હરાવી દેવાયું છે. સવાલ એ છે કે 'દેશને લીધે ચંપાનુ નામાભિધાન થયું છે કે ચંપા ગામ હાાથી અઞદેશ તરીકે આળખાવી દેવાયા છે, કે પછી ચીનાઇ ભાષાના ઉચ્ચારાને હિંદી ભાષામાં સામ્ય થતાં ઉતારી દેવાયાં છે, મૂળ લેખકની ભાષાની અનેક પ્રકારની ખૂબીએથી અભિજ્ઞ અનુવાદકની દૈવી ક્ષતિએને અનર્થી ઉપજે છે તેને પ્યાલ એકજ દૃષ્ટાન્ત ઉપરથી `આવી જશે, ગ્રીક ઇતિહાસમાં વ વેલ સેન્ડ્રૂકોટસ તે સર વિલિયમ જોન્સ નામના વિદ્વાને હિંદી ભાષામાં તેને મળતા ઉચ્ચારની સામ્યતાને લીધે સેન્ડાશે?-સમ્રાટ અશાકનું ઉપનામ 'ડોક હતું, અને યુરે।પીઅનેાની જીભ સંસ્કૃત મૂળાક્ષર ખેાલવામાં પૂરેપૂરી ટેવાયેલી ન હાવાથી તેને સેન્ડાશાકને સ્થાને સેન્ઝેકાટસ અથવા ચન્દ્રગુપ્ત કરાવી દીધેા. પરિણામે અંગ્રેજી પદ્ધતિએ ઊભા થયેલ ભારતીય ઇતિહાસમાંથી–સંપ્રતિ મહારાજ ઉર્ફે સમ્રાટ પ્રિયદશી કે જેણે જૈનધર્મ ઉપર મહાન ઉપકાર- કર્યાનું માનીએ છીએ તેનું નામનિશાનજ ભૂંસાઇ જવા પામે છે, ફાહ્વાન, હ્યુએનસ્પંગ જેવામાં વર્ષોંના ગમે તેટલાં પ્રાચીન તેાયે પ્રસુની ત્રણથી છ સદીથી વધારે તા નહિ તે ?
૧ ‘મકાઇ પણ પુરાણા ગ્રન્થમાં
એટલે ઉપર દર્શાગ્યા તેવા દાષની.શકયતાને બાજુ પર રાખીને ' ય એટલું તેા કબૂલાશે જ કે તપાસની હકીકત બાદ લગભગ પ્રદેશને ૪ અંગદેશ તરીકે ઓળખાવાચે નથી. ` માત્ર ચા ઞામ હૈ।વાથી આ પ્રદેશને ૮ અ’ગ ' નામે સમાધાયે સમજાય છે. ૫. જયસ્વાલજી રચિત “ હિસ્ટરી એક્ ઇન્ડિયા'ના પૃ. ૩૨-૩૩નાં વર્ણન ( જેને આધાર આચાય શ્રી. વિજયેન્દ્રસૂરિએ લીધેા છે) ઉપરથી પણ તત્સબધી પ્રકાશ પડતા નથી જ.
1
'